Gedichten (2 delen)

[394] Londensche cipressen, op het graf van Kornelis Bikker, heere van Swieten, &c. Burgemeester, en raad t'Amsterdam (p. 672)

toelichting	Dit gedicht staat op p. 507-509 van Six' Poësy.
annotatie
titel	Londensche: Uit Londen afkomstige. In de herfst van 1654 was Six in Londen.
	Cipressen: de cypres geldt als een rouwboom (wnt iii, ii, 2177)
	Kornelis Bikker: Cornelis Bicker, Heer van Swieten (1592-15 september 1654), gecommitteerde raad van 1651 tot 1653, burgemeester van Amsterdam in 1646, 1650 en 1654 (Elias, Vroedschap i, p. 175)
3	daar: daar waar
3-4	op [...] Myn aandacht slaa: nadenkend ... bezichtig
3	't onthooft Withal: het van zijn vorst beroofde Whitehall, waarvóór Karel i in 1649 was onthoofd
4	van 't Y, veel mylen: vele mijlen van het IJ verwijderd
5	verschieten: schrikken (vgl. een schoot, r. 6)
6	Gegreepen: Getroffen
	schierlyk: eensklaps, onverwachts
	by een schoot: door een pijlschot (vgl. r. 1-2)
7	Al weer: vgl. r. 19
10	leste: laatst overgebleven
	die: nl. de Bikkers, die
	met lof: door aanleiding te geven tot lofdichten (?)
11	korts: nog onlangs
	gaf: te drukken gaven (discongruentie)
	eedle stof: verheven drukwerk. Ik kan niet precies uitmaken welk drukwerk Six hier op het oog heeft.

[p. 687]

12	albeschikkers: hoofdbestuurders, dwz. burgemeesters
13	Wel rymer, nu weer aan het rymen: Een zelfaansporing die door de woordkeuze duidelijk maakt dat Six zijn eigen voortbrengselen minder hoog aanslaat dan de genoemde eedle stof, r. 11. Slaat weer op Six' eerdere lijkdichten op Andries en Jan Bicker (overleden in 1652 en 1653, vgl. de gedichten no. [303] en [347])?
15	myn meedeburgers smart: het verdriet van mijn stadgenoten
16	swymen: zullen krachteloos blijken te zijn
17	wat al: hoeveel
18	Gingh [...] af: Verliet
19	Flus: Nog maar net
	Korver: Nicolaes Corver (1589 - 8 september 1654), burgemeester in 1650, 1652 en 1653. Bij zijn dood was hij tresorier van de stad (Elias, Vroedschap i, p. 470; Dapper, 1663, fol. 12 verso).
20	voor: ten gunste van
	braaf: edel
	dorst: durfde
21	kloeken: doortastende
22	geslis: uitdoving, stilling (vgl. wnt xiv, 1827-1828)
26	wierd beleght: werd belegerd, nl. door Willem ii in 1650
27	neergeleght: tot bedaren ... gebracht (wnt ix, 1747, woordspeling met ‘zijn ambt neerleggen’, vgl. r. 28)
	met geen: zonder
28	met ampten af te wysen: door zijn functies neer te leggen. Bij de beëindiging van het beleg stelde Willem ii de eis dat de gebroeders Bicker zouden aftreden. Op 3 augustus 1650 traden zij af, maar zij werden reeds op 22 november, kort na de dood van de Prins, in hun ambt hersteld (Elias, Vroedschap i, p. 175).
30	Op: Bij
	die duistre nacht: dwz. die ellendige gebeurtenissen bij het beleg
31	om plicht: uit verplichting aan Bicker
32	dat gesteente: die edelsteen (met een woordspeling van Bicker met ‘bikkel’, steentje?)
33	Die weldaad: Die goede daad van Bicker
	niet om waardeeren: niet genoeg te waarderen
35	Geoeffent: Verricht
	ondersaat: burger
36	voesterbeeren: pleegvaders, beschermheren (wnt xxii, i, 139)
37	sweeten: met een woordspeling van ‘zweten’ met Swieten, Bickers ridderhofstad (vgl. de titel)
39	bankrottieren snood beleid: de sluwe toeleg van bankroetiers
40	die boelbank: de welbekende Desolate-boedelkamer, een college dat in geval van faillissement rechtsprak en een curator aanstelde. De Amsterdamse Desolate-boedelkamer was in 1643 ingesteld (Dapper, 1663, p. 502). Vóór die tijd had Cornelis Bicker zich vooral voor die taken ingezet, wil Six zeggen.
43	eendraght, tusschen broers: spreekt Six hier in het algemeen of doelt hij op zekere onenigheid tussen de gebroeders Bicker?
44	beslommert: gekweld

[p. 688]

45	wyl: terwijl
	konnen: in staat zullen zijn te
46	Het doodlyk onrust: De verontrustende dood
47	werd: wordt
48	In assche: Tot as
	als bei die uitgebluschten: zoals die beide uitgedoofden, dwz. Corver en Bicker
51	Het licht: Er is ... licht
	als het plagh: zoals het er vroeger was
52	Het vol getal schynt tweemaal ronder: Het volledige aantal sterren verspreidt een dubbel zo sterk schijnsel (Amsterdam telde immers vier burgemeesters)
53	slaa 't gesicht: wende de blikken
	met starrewysen: evenals de astronomen
54	Rond Heemelwaarts: De ronde hemelkoepel in
	ander vuur: een andere ster
56	ontrysen: oprijzen vanachter
58	toppunt: zenit
	dan te voor: dan die ster (dwz. Pater) vroeger al straalde (vgl. r. 60)
59	het glanssend spoor: de lichtende loop (van die ster), dwz. de schitterende carrière van Pater
60	Pater, Kolonel, en richter: Albert Dircksz. Pater (1602-1659), brouwer, regent van het Spinhuis (1634), kapitein der burgerij (1646, of vroeger) en kolonel (1653). Vóór zijn benoeming tot burgemeester was hij weesmeester (Dapper, 1663, fol. 12 verso; Elias, Vroedschap i, p. 417). Met richter duidt Six zijn functie van weesmeester aan, mogelijk met een beroep op Psalm 68:6.
62	Vaader: Pater
64	Zoo: Dan