Gedichten (2 delen)

[p. 823]

[611] Onderdanigste dank, [...] (p. 857)

toelichting	Eind augustus 1659 brachten enkele leden van de Oranje-familie een bezoek aan Amsterdam, op uitnodiging van de burgemeesters. Het gezelschap werd ontvangen met feestelijkheden. Jan Vos had praalwagens en vertoningen ontworpen, de gasten werden in het stadhuis onthaald en er werd een groot vuurwerk afgestoken. Er verschenen ook gedichten op het bezoek en die werden in 1660 verzameld in een bundeltje Amsterdamsche Vreugdtriomfe. Van het boekje is slechts één exemplaar bekend, in de Bibliotheek in Haarlem (signatuur 86 a 19). Men treft er volgens de titelpagina gedichten in aan van ‘de vermaerste Poëten, als Huygens, Westerbaen, Vondel, Vos, J. Zoet, J.Z.v. Chandelier, en andere’. In de opdracht van de uitgever wordt Six' naam nog eens zo gespeld. Zijn gedichten zullen, evenals die van de andere dichters, eerder in pamfletvorm zijn verschenen, maar van zo'n pamfletje lijkt geen exemplaar bewaard te zijn gebleven. In het bundeltje zijn Six' bijdragen te vinden op p. 45-74, voorafgegaan door een apart titelpaginaatje. Zijn auteurschap blijkt uit de ondertekening in initialen van het eerste en het laatste gedicht (vgl. Schenkeveld-van der Dussen, 1982, p. 295-296).
annotatie
titel	Korneelis ... t'amsterdam: vgl. voor deze vier burgemeesters van Amsterdam in 1659 (Cornelis de Graeff, 1599-1664, Johan Huydecoper, 1599-1661, Hendrick Dircksz. Spiegel, 1598-1667 en mr. Simon van Hoorn, 1618-1667) het eerste deel van Elias, Vroedschap.
2	Voorsichtigh: Met vooruitziende blik
4	Gevaaders: Peters, Doopvaders
	Oranjes kind: de in 1650 geboren Willem iii
5	Wiens Grootevaar: nl. Frederik Hendrik
	den leeuwetuin: de Republiek
8	haalen: ophalen, opheffen
9	Waar voor: Voor welke daad van die Grootevaar (de zin wordt eerst opgevat in r. 15)
	de moeder: nl. Amalia van Solms, de grootmoeder van Willem iii
10	Haar Keurvorstinne: de Keurvorstin van dat huis, nl. Louise Henriette (1627-1667), de oudste dochter van Frederik Hendrik, gehuwd met Frederik Wilhelm, Keurvorst van Brandenburg
	dry Princessen: haar zusters Albertine Agnes (1634-1696), Henriette Catharina (1637-1708) en Maria (1642-1688)
11	Vier Vorsten: waarschijnlijk de echtgenoten van de eerste drie dochters van Amalia (Maria was nog ongehuwd) en Johan Maurits van Nassau. Albertine was getrouwd met Willem Frederik, stadhouder van Friesland en Henriette was getrouwd met Johan Georg van Anhalt. De aanwezigheid van Johan Maurits bij dit bezoek aan Amsterdam blijkt uit Vondels gedichten op dit feest (vgl. wb Vondel viii, p. 706-721 en p. 723-726, met name p. 718-719).
12	Op ... geweeven: Gezeten op tapisserieën (stoelbekledingen) waarin leeuwen met uw wapen, de drie kruisen, zijn geweven

[p. 824]

14	't Kapitool: dwz. het Amsterdamse stadhuis
16	Te noo: dwz. Zeker niet uit onwil, maar door de nood gedwongen
	in 't hart: dwz. onuitgesproken
17	gouden dank: dankbaarheid, voorgesteld als een gulden vocht
18	uw schoot: de schoot van u, burgemeesters
19	met geen verdrieten: dwz. zonder dat u zich ooit beklaagde
20	sonder dwangk: vrijwillig op u genomen
21	Wat: Hoevele
	syn: nl. 's burgers
	vergelden: nl. door ook dankbaarheid te tonen
22	Na: Naar, Volgens
23-25	Wyl ... heeft: Omdat hij (die burger) de grootste verplichting heeft wegens dat, waarvoor uwe majesteiten (burgemeesters) uw erkentelijkheid hebben betuigd aan de helden van Oranje. Die reden voor dankbaarheid is reeds omschreven in r. 5-8.
25	als heel ryk: omdat hij, de burger, heel rijk is
27	Door landbouw van het vrye vaaren: dwz. Door de ‘oogsten’ van de vrije zeevaart
28	Langs: Onder
	wel: zeker, inderdaad
29	syn vaaders: burgervaders van die burger
30	Atelassen: ondersteuners, lastdragers (als Atlas)
31	Waard: dwz. Die het waard zijt te worden
32	op triomferaaders: als u op de wielen (raderen) van een triomfkar staat
33	August: keizer Augustus
36	Waar: Terwijl
	ontrust: in onrust brengt. Doelt Six hier op de vredesonderhandelingen tussen Frankrijk en Spanje, in 1659 leidend tot de Vrede van de Pyreneeën en beoordeelt hij die als ontrouw van Spaanse zijde?
41	Niet waard sy zulken naam genoot: Die niet waard is die naam te dragen
42	u: uw
43	Zo groot, gelyk: In gelijke mate als
	de myne: mijn gunst (mijn goede gezindheid)
44	vergroot: groter worde, groeie (waarschijnlijk ook met de ironische implicatie: opdat u mijn rijm steeds meer begunstige, vgl. het spel met groot, grootheit en vergroot)