Gedichten (2 delen)

[614] Schuldoffer, aan mevrouw Ameelia, oudprincesse van Oranje, &c. (p. 866)

toelichting	Ook dit gedicht is een onderdeel van Six' bijdrage aan het bundeltje Amsterdamsche Vrengdtriomfe van 1660 (vgl. de Toelichting bij gedicht no. [611]).
annotatie
titel	Schuldoffer: Blijk van schuldgevoel
1	rost, en reist: jakkert op reis
	na vremde steên: naar buitenlandse steden
4	een Vitruuf: een bouwkundige als Vitruvius
	Dempster: een Thomas Dempster (1575-1625), een van oorsprong Schots geleerde. Six doelt waarschijnlijk op diens Antiquitatum Romanarum Corpus Absolutissimum van 1613, waarin uitgebreide beschrijvingen van Romeinse bouwwerken voorkomen (ik raadpleegde een van de latere drukken van dit werk: Dempster, 1663).
6	Roomsche bouwery: Romeinse bouwkunst
8	't aanschyn: de aanblik
9-10	t'ontfangen op Syn aansicht: in het oog te krijgen
10	sonder hartgeklop: dwz. ook zonder dat men erg enthousiast over die vorsten is (?)
11	Sulk eene: Zo'n reiziger
	een losse quant: een zonderling, een vreemde snuiter (wnt viii, i, 702)
12-13	Wist [...] Niet: Heeft er ... geen weet van
14	Wat heemelteikens: En welke hemellichamen
15	kon: zou kunnen
16	d'eega: diens prinses
	in syn staat: in eigen land (deze bepaling ook aansluitend bij r. 13)
17	mis: fout, gebrek
19	Als: Omdat het ... is
	achteloose kleinicheit: onnadenkende geringschatting
21	Maar swygh myn pen van Hollands bloed: dwz. Maar verzwijg maar liever, mijn pen, dat zo'n losse quant ook van Hollandse komaf zou kunnen zijn
22	duik het voorhoofd in den hoed: trek de hoed diep in de ogen (van schaamte)

[p. 830]

23	Wyl: Aangezien
27	Gemeeten: Afgelegd
28	altemet: nu en dan
29	in 't lyf: van binnen
31	Met handgekus: dwz. Met reverentie. Men behoeft hierbij niet aan heuse handkussen te denken.
33	Daar: Terwijl
	de misslagh vier: niets gedaan heb aan mijn gebrek
34	Onkundigh: ‘Als zijnde onwetend’ (de misslagh, die eruit bestaat dat ik geen weet heb van ...)
	wat orduinen: welke arduinen bouwwerken (vgl. wnt xi, 1480)
36	Niet slechter zyn Romeinsch geplant: Op Romeinse wijze en niet slechter dan Romeinse bouwwerken zijn gebouwd
37	Honslerdyk: Honselersdijk, het nu bijna geheel verdwenen paleis van Frederik Hendrik bij Naaldwijk
38	wyk: gebied. Six doelt op het zomerpaleis Ter Nieuburch bij Rijswijk, dat geheel verdwenen is (Wander, 1981, p. 29-35).
39	Niet afgeleegen: Nog niet eens zo ver weg gelegen ... als
40	Het ebben van een daghgety: Zes uren gaans (de periode van eb in de dagelijkse getijdenbeweging)
41	Daar: Terwijl (daarentegen)
	eer boogh: ooit heb neergeslagen (uit eerbied)
43	Waar: Toen
	syn ontnoomen Barony: het in 1625 door Spinola veroverde Breda, in 1637 door Frederik Hendrik heroverd
44	Herstelt wierd: Teruggewonnen werd
	dwinghlandy: heerschappij, kracht van wapenen
45	Waar: En toen
	Schenkeschans, en 't Sas: in 1636 veroverde Frederik Hendrik Schenkenschans, in 1644 Sas van Gent. Six' blijdschap over deze veroveringen kan blijken uit zijn gedicht moed aan het fransche heeir op den intocht in vlaanderen van 1645 (gedicht no. [154]). Bedoelt hij te zeggen dat hij Frederik Hendrik wel eens in levenden lijve heeft aanschouwd, in de tijd van diens opmars naar Hulst?
47	Maar noch: Maar desondanks (sluit aan bij r. 41)
48	in den rouw: het hogelijk betreurend
50	Niet eens: Nimmer
51	haare Son: nl. Oranjes zon (vgl. r. 42), dwz. u, Amalia
52	Daar ook: Zelfs terwijl
	den Amstelsteen: de Amstelstad
54	naar gedaalt weer licht ophaalt: na te zijn ondergegaan (als u gaat slapen) opnieuw doet oplichten
55	Och dorst: Ach, mocht ... het aandurven te
	oovertuight: geheel bereidwillig
57	haare Godheit: de goddelijke zon van Oranje (Amalia)
	veer: verre
59	smeeken: smeekbeden
61	vinden zal: ‘zal weten te vinden’, wèl zal gaan naar

[p. 831]

63	Het wierook van den stroom Permes: De wierook van mijn dichtkunst. De rivier de Permessus ontspringt op de Helikon, de dichterberg.
65	bloed: geslacht, familie
66	met myn hart: evenals mijn hartelijk gevoelen (vgl. r. 55)