De geschiedenis van de scheikunde in Nederland. Deel 1

(1993)–H.A.M. Snelders– rechtenstatus

Van alchemie tot chemie en chemische industrie rond 1900

bron

H.A.M. Snelders, De geschiedenis van de scheikunde in Nederland. Deel 1: Van alchemie tot chemie en chemische industrie rond 1900. Delftse Universitaire Pers, Delft 1993

codering

DBNL-TEI 1

dbnl-nr snel016gesc01_01

logboek

- 2008-10-22 CB colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Groningen, signatuur: 025H 2 dl 1

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van De geschiedenis van de scheikunde in Nederland. Deel 1: Van alchemie tot chemie en chemische industrie rond 1900 van H.A.M. Snelders uit 1993.

redactionele ingrepen

p. 179-204: de noten op deze pagina's zijn in de lopende tekst doorgevoerd. Betreffende pagina's zijn daardoor komen te vervallen.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 2, 10, 26, 50, 168, 178 en 212) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[pagina I]

De geschiedenis van de scheikunde in Nederland

[pagina III]

De geschiedenis van de scheikunde in Nederland

Van alchemie tot chemie en chemische industrie rond 1900

H.A.M. Snelders

Delftse Universitaire Pers

1993

[pagina IV]

Uitgegeven en gedistribueerd door:

Delftse Universitaire Pers

Stevinweg 1

2628 CN Delft

telefoon 015 - 783254

fax 015 - 781661

in opdracht van:

Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging

Omslag:

Harry N. Sierman

ISBN 90-6275-815-0 / CIP

All rights reserved. No part of the material protected by this copyright notice may be reproduced or utilized in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage and retrieval system, without permission from the publisher: Delft Univerity Press, Stevinweg 1, 2628 CN Delft, The Netherlands.

[p. V]

Inhoudsopgave

VOORWOORD		1

I.	DE HISTORIOGRAFIE VAN DE SCHEIKUNDE IN NEDERLAND	3

II.	HET TIJDPERK VAN DE ALCHEMIE	11
	Inleiding	11
	Alchemie in Nederland	14
	Goossen van Vreeswyk (1626- na 1689)	17
	Transmutaties	19
	Het project van Johann Joachim Becher (1635-1683) om goud uit zand te winnen	21
	Epiloog	25

III.	SCHEIKUNDE IN DE ZEVENTIENDE EEUW: IATROCHEMIE EN CHEMISCHE TECHNOLOGIE	27
	Inleiding	27
	Iatrochemie en cartesianisme	31
	Scheikunde aan de Nederlandse universiteiten	34
	Toegepaste en technische scheikunde	39
	Cornelis Jacobsz. Drebbel (1572-1633)	42
	Johann Rudolph Glauber (1604-1670)	47

IV.	VAN FLOGISTONTHEORIE NAAR LAVOISIERS ZUURSTOFLEER	51
	Inleiding: affiniteitstabellen en flogistontheorie	51
	Herman Boerhaave (1668-1732)	55
	De flogistontheorie in Nederland	60
	De ontvangst van Lavoisiers oxydatieleer	62
	Chemische nijverheid	77

V.	DE SCHEIKUNDE VAN NEDERLAND IN DE NEGENTIENDE EEUW	83
	Inleiding	83
	De scheikunde in Nederland tot omstreeks 1840	86

[p. VI]

	Gerrit Jan Mulder [Mulders wetenschappelijk werk - Mulders chemische laboratoria - Mulders onderwijs in Utrecht - Mulders promovendi - De loopbaan van Mulders promovendi - Mulders leerlingen in Nederlands Oost-Indië]	93
	Het laatste kwart van de negentiende eeuw	108

VI.	JACOBUS HENRICUS VAN 'T HOFF (1852-1911)	113
	Leven	113
	Stereochemie	117
	Études de dynamique chimique (1884)	122
	Van 't Hoffs theorie van de verdunde oplossingen (1886)	125
	De theorie van de elektrolytische dissociatie (1887)	130
	‘Wie die Theorie der Lösungen entstand’	133
	De theorie van de vaste oplossingen (1890)	135
	Van 't Hoffs onderzoeksschool in Amsterdam (1877-1895)	136
	Van 't Hoff in Berlijn (1896-1911)	139
	Samenvatting	145

VII.	HENDRIK WILLEM BAKHUIS ROOZENBOOM (1854-1907)	147
	Inleiding	147
	Leven	147
	Bakhuis Roozebooms Leidse periode	149
	Bakhuis Roozebooms Amsterdamse onderzoekingen	152
	De invloed van Bakhuis Roozeboom	155

VIII.	DE CHEMISCHE INDUSTRIE IN DE NEGENTIENDE EEUW	159
	Inleiding	159
	Zwavelzuurbereiding	161
	Kleurstoffen	162
	Lichtgasfabricage	163
	Kunstmeststoffen	164
	Kaarsenfabricage	165
	Sodabereiding	165
	Chemische laboratoria	165

IX.	DE OPRICHTING VAN DE NEDERLANDSE CHEMISCHE VERENIGING (1903)	169

BIJLAGE. HET NEDERLANDS HOGER ONDERWIJS IN DE SCHEIKUNDE		173

NOTEN		179

INDEX VAN PERSONEN		205

[p. VIII]

Deze uitgave is tot stand gekomen mede met steun van:

Akzo nv

Dow Benelux N.V.

DSM N.V.

Shell Nederland B.V.

Unilever Research Laboratorium Vlaardingen

Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie

Vorige Volgende