Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven

redactionele ingrepen

fol. 13v: gnnt → gunt: ‘Men conde daerom vande dronckenschap segghen, 't gunt Paulus vande begheerlijckheyt gheseyt heeft’.

fol. 17v: alleenelljck → alleenelijck: ‘Dewyle niet alleenelijck de sonde, maer d'occasie tot de sonde te schouwen is’.

fol. 18v: Gheeeste → Gheeste: ‘Vint ghy u beswaert van Gheeste?’.

fol. 20r: Wanc → Want: ‘Want 'tghene dat zy doen in d'oorloge, ende teghen haere vyanden’.

fol. 23v: ie → is: ‘Leedicheyt is een moeder der ydelheydt ende een Stief-moeder der deught’.

fol. 45v: cot → tot: ‘Item ten 5. worden hare faulten voor gheleydt tot waerschouwinghe’.

fol. 54 r: nateuren → natueren: ‘Ten anderen, die van natueren wel spreecken can als hy nuchteren is, droncke gheworden zynde, wat doet hy dan ghebroocken woorden spreecken?’.

fol. 63v: Hiemiae Medeci → Hieremiae Mederi: ‘Hieremiae Mederi acroama’.

fol. 65r: Phiilppus → Philippus: ‘De Coninck van Macedonyen Philippus’.

fol. 68v: de → die: ‘De Predicker spreeckt van een dronck-Wijns die tot verheuginge streckt’.

fol. 78v: Wertlt → Werelt: ‘Kinderkens hebt de Wereldt niet lieff, noch wat in de Werelt is’, vgl. 1 Johannes 2:15.

fol. 79v, noot: 2.Corinth. 6.20 → 1.Corinth. 6.20

fol. 90r: Hec → Het: ‘Het behoorde u genoech te zijn’.

fol. 107r: eend → ende: ‘daer nochtans God beyde, Lichaem ende Ziele toecompt’.

fol. 124v: ghewaetschout → ghewaerschout: ‘het waere ghenoech dat hy ons eenmmael daer voor ghewaerschout hadde’.

fol. 125v: bestaec → bestaet: ‘laet ons eerstelyck de staten ende ampten stellen, uyt welcke de menschelycke by-een-woninge bestaet’.

fol. 135r: bloecs → bloets: ‘dan met het vergieten des menschelicken bloets’.

fol. 135v: weorden → woorden: ‘Ten derden, dootslach met woorden.’.

fol. 136v: verwctt → verweckt ‘wie den toorne verweckt, die dwingt twist uyt’.

fol. 139r: gheschichte → ghesichte ‘Een wreet, ende stuer ghesichte’.

fol. 140v: plaeese → plaetse: ‘In plaetse van stuyricheyt, staet nae Christelicke Vriendelyckheidt’.

fol. 152r: oncushyeyt → oncuyshyet: ‘II. De Dronckaert, begaet oncuysheyt met Oncuysch ghelaet’.

fol. 165v: spreeekt → spreeckt: ‘Een spreeckt met den anderen onnutte dinghen’.

fol. 166r: waetrs → waters: ‘Ghelyck dese veel waters dreyght te gheven, ende drijft nochtans over sonder een droppel te laten vallen op d'aerde’.

fol. 167v: laec → laet: ‘Lichtveerdighe borchtochten, laet mede vaeren’.

fol. 169v: Meve → Mene: ‘Mene, Tekel, Phares, memori si mente notares’.

fol. 174v: ghebrucken → ghebruycken: ‘daer en teghen wiese wel weet te ghebruycken’.

fol. 174v: zjn → zijn: ‘die Heere Christus door zijn Godlicken seeghen’.

fol. 180r: seght, → seght): ‘(ghelyck Plato wel seght)’.

fol. 180v: Wjjn → Wijn: ‘Die by den Wijn alle lichtveerdicheyt ghebruycken’.

fol. 180v: Goets → Godts: ‘om datsy de Wet Godts soo quaelyck houden’.

fol. 183r: vleescheliick -> vleeschelijck: ‘oock tot een vleeschelijck vermaeck’.

fol. 184r, noot: 3 → 5: ‘5. Verkeerdichlick oordeelen.’.

fol. 184r-v: Godslasterljicke → Godlslasterlijcke: ‘daerom en moeten de vroome aen haere Godslasterlijcke redenen hen niet stooten’.

fol. 188r: Apopel → Apostel: ‘dese vyf sonden die d'Apostel verbiedt’.

fol. 188v: ontbreeckc → ontbreeckt: ‘T'is oock een teecken dat hen ontbreeckt Godsalicheyt’.

fol. 189r: cwee → twee: ‘ende met twee lippen’.

fol. 190v: Vygbeboom → Vygheboom: ‘broeders can oock een Vygheboom olyven dragen, ofte een Wijnstock Vyghen’.

fol. 192v, noot: Iaab → Iacob: ‘Iacob. 1.15.’.

fol. 196v: mecter → metter: ‘ende metter daedt blyckt dat zy noch verre zijn’.

fol. 197v: daegheliickse → daeghelijckse: ‘Ofte met de quaede costume, ende daeghelijckse ghewoonte haer behelpende’.

fol. 202 r: Dronckaerkt → Drockaerdt: ‘dat de Dronckaerdt in zijn dronckenschap yemant op't lijf loopt’.

fol. 203v: onderwrpen → onderworpen: ‘den spot aller menschen, die sy onderworpen zijn’.

fol. 203v: vreeese → vreese: ‘inden gheloove, inde vreese, ende ghehoorsaemheyt der gheboden Godts’.

fol. 208r: soghe → sorghe: ‘Maer so verde dier Schotten Coninck sorghe ghedraeghen heeft’.

fol. 209r, kantekening: Dronckaeets → Dronckaerts: ‘God en sal de Dronckaerts niet ongestraft laeten’.

fol. 211v: techter → rechter: ‘dat de kelck inder rechter handt des Heeren hem sal ommevanghen’.

fol. 212v: vegheet → vergheet: ‘So ick u vergheet, end' my can verblyden’, vgl. Datheen, psalm 137, vers 3.

fol. 213r: eude → ende: ‘overdaet, wellusticheyt, ende groote dronckenschap’.

fol. 214r: dispenentem → disponentem; perpendus → perpendas: ‘Quo fit, ut quae in terris abundare creduntur si disponentem providentiam spectes, nihil usquam mali esse perpendas’.

fol. 216v: Weltk → Welck: ‘Welck exempel weerdich is onthouden te worden’.

fol. 217v, noot: 1.Petr. 21.2. → 1.Petr. 2.12.

fol. 225v: gesencken → geschencken: ‘de Romeynen sonden gheschencken van thien tot thien jaeren inden oraculen van Delphos’.

fol. 229r: foutief paginanummer 219 verbeterd

fol. 231r, noot: Semta → Seneca

fol. 247v: Takernakel → Tabernakel: ‘so langhe als ick in desen Tabernakel ben’.

fol. 247v: ce → te: ‘dat is also te aenmercken de cortheyt, onseeckerheyt, ende ydelheyt onses levens’.

fol. 251r, noot: Semta → Seneca: ‘Seneca de clem’.

fol. 251v: dronckenschrp → dronckenschap ‘dronckenschap is een wtsinnicheydt in den wille’.

fol. 252r: Gosaelicheyt → Godsaelicheyt: ‘door de oeffeninghe der deuchden, ende der Godsaelicheyt te blincken in Gods Ghemeente’.

fol. 253v: geeheele → geheele: ‘ende also myn geheele gheest, Ziel ende Lichaem’.

fol. 255v: canciliet → conciliet: ‘audite quantum facinoris conciliet temulentia’.

fol. 255v: usiit → ussit: ‘quem sulphurea flamma non ussit’.