Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt (1622)

Informatie terzijde

Titelpagina van Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt
Afbeelding van Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedtToon afbeelding van titelpagina van Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (3.42 MB)

ebook (3.10 MB)

XML (0.44 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

lofdicht(en)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt

(1622)–Joannes Stalpaert van der Wiele–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Tiende Gedicht.

De Gramschap ende Goddelicke Straf die iemand door Raed of daed in dezen te geven zich op den halz haeldt: werdt bewezen door't Exempel Praetextatae Huisvrouwe van Hymetius Roomsch Ridder, verhaeldt bi S. Hieronymus Epistola 7. Quae est ad Laetam num. 20. op dezer manieren. Praetextata Nobilissima quondam foemina, iubente viro Hymetio qui Patruus Eustochij virginis fuit, habitum ejus cultumque mutavit; Et neglectum crinem mundano moretexuit, vincere cupieus & virginis propositum, & matris desiderium: Et ecce tibi eadem nocte cernit in somnis venisse ad se Angelum, terribili voce minitantem poenas, & haec verba frangentem: Tune ausa es viri imperium praeferre Christo? Tu caput virginis Dei, tuis sacrilegis attrectare manibus? Quae jam nunc arescent, ut sentias ex cruciata quid feceris: Et, finito mense quinto, ad inferna duceris. Sin autem perseveraveris in scelere; & Marito simul orbaberis & filijs. Omnia per ordinem expleta sunt: Et seram miserae poenitentiam velox signavit interitus sic ulciscitur Christus violatores templi sui, Sic geminas & pretiosissima ornamenta defendit. Et hoc retuli, non quod insultare velim, calamitatibus infelicium; Sed ut moneam, cum quanto metu, & cautione servare debeas quod deo spespondisti.
 
EN niets te meer voor u, met smeeckelick vermaen
 
Te trachten, zoo ghi doedt, om mi daer aen te raen.
 
Ick bidd' u ziet wel toe en wilt mi niet bekoren,
 
Alleen niet om dat u den arbeid gaet verloren,
 
Maer om de zonde zelfs die ghi daer aen bedriift
 
Zegt eens waert wel gedaen dat u die nu gewiift,
 
Getrouw siit en besteedt een klapperd met schoon praten,
 
Vwen wettelicken man wou raeden te verlaten!
 
Ghi zult mi zeggen neen, Ick weet het wel gewis;
 
Zegt hier dan evelleens: Want die met Christus is
 
Eenvoudelick verzaemt door opdragt van haer leden,
 
En mag haer nimmermeer aen ander man besteden,
 
Of zi komt metter daed te breecken d'eersteGa naar margenoots trouw.
 
En hebdi noit gehoordt hoe hier een RoomscheGa naar margenoott Vrouw
 
Eens streng'lick wierdt gestraft, Jae Jammerlick gesturven
 
Is d'een en d'ander dood, om dat zi hadde durven
[pagina 110]
[p. 110]
 
Verstellen het gelaet eensGa naar margenootv Maegdekens, 'twelcke noch
 
Niet lang en was gespeendt vant moederlicke zogh?
 
Helas! de teere blom en was noch niet gedragen
 
Den Heer tot eigen op maer slechts doort wel behagen
 
Haers MoedersGa naar margenootw Heilig wiif (daer ick van sprack ter stond)
 
Van langer hand vervougdt om 'tMaegdelick verbond
 
T'aenvaerden t'haerder tiid; en daerom zoo int kleeden
 
Als in de resten oock tot Maegdlicke zeden
 
Van Jongsbeens af gewend: Ter tiid en wilen toe
 
Een Meui, daer zi bi woondt, wel tot een straffe roe,
 
Van haer geheele huis, het Maegdeken des Heren
 
Vermetelicken durft doen wisselen van kleren:
 
Ze vlecht, ze friist thaer, ze brengt het tot een pruick:
 
Den Bouwen, die om't liif haer had gehangen sluick,
 
Verheft ze op de heup, met opgefronste wrongen:
 
Den halsdouck wordt onthaeckt, het middeltjen verdrongen;
 
En daer te vooren was een ongeploide schoot
 
Van zwart of doncker grauw, daer gloeit nu niet dan rood,
 
Daer blinckt nu niet dan wit, tot veelderhande vouwen
 
Gesneden en genaidt: de schoeren en de mouwen
 
Siin tot den elboog toe beleliidt en beblomt:
 
Het aenzigt geblancket, de klederen gegomt:
 
De borst belaen met Goud, den hals met Sizeranten,
 
Het voorhoeft met gesteent, de ooren met Pendanten.
 
In kort; recht als een Bruid die onlangs door de trouw
 
Van Christus maegd gemaeckt zou werden tot een vrouw.
 
En dit al tegens danck van Dochter en van Moeder
 
Om haer door dit behang t'ontrecken haer behoeder,
 
En geven metter tiid aen d'een of d'ander man
 
Te Huisvrouw, nae de zin van Oom' en Moeijen. Dan
 
Den Heer die van ziin Bruids een iverig beminner
 
Te siin plag, bliift alhier in dezen de verwinner.
 
Want ziet ten liidt niet lang, jae in de eerste nacht,
 
Nae datz' het lieve kind de opgeblaze dragt
 
Getrocken heeft aent liif, verschiindt haer voor het bedde
 
Een Hemels-rijcks-gezandt die haer bestaet te redde,
[pagina 111]
[p. 111]
 
Met schrickelick geluid dees woorden min of meer:
 
Onzalig! hebstu dan een Maged die den Heer,
 
Zoo wel nae 'smoeders wensch, als nae haer eigen zinnen,
 
Verzeidt was, door cieraet gearbeidt te verwinnen?
 
Al was het schoon 'tonthiet diins mans wast daerom re'en
 
Datstu van Godes kind de toegezeide le'en
 
Van d'Hemelsche levrei heil-schendelick ontblootten,
 
En nae de i'ele snof van Babylon zoudt schooten?
 
Waerom waerstu zoo ree en dienstig voor de Hel,
 
Het Maegdeken zoo dwars, den Hemel zoo rebel,
 
Datstu van Christus Bruid het boezemjen onthaecken,
 
Blancketten dorst den hals, rossetten dorst de kaecken,
 
End' als vant helsche vierGa naar margenootx hand-giftig doort misbruick
 
Des izers heet gevlamt te schennen haer paruick?
 
Ach 'tis te snoden feit! du zultstet oock bezuiren
 
'Ten si g'het rasch beschreidt. Ziet hier van dezer uiren,
 
Werdt u door Goods bevel verdroogt en stiif als berd
 
Zoo d'een als d'ander hand. End' ist dat ghi volhardt
 
In uw begonnen werck, zoo zal u daer en boven
 
Eer lang van dinen man en kinderen beroven
 
D'ontidelicke dood. Jae nae de viifde maend
 
De overzaede hel, die altiid is betraendt
 
End' eeuwelicken knarst met onverdulde tanden,
 
V trecken in haer vier, om eeuwelick te branden.
 
Wat meer, helas! wat meer? ('ken zegt niet tot verwiit,
 
Maer op dat ghi hier door te bet gewaerschouwt siit
 
Te schennen Christus Bruids) 'tgeschiede nae ziin woorde,
 
Jae teen voor tander nae op d'eige zelve oorde
 
Daer meed het was voorzeidt. De nacht liep dan voorbi;
 
En 'tongeluckig wiif bevon te weder zi
 
Haer ermen beide lam; en gaf haer man te kennen
 
'tGunt haer te middernacht van eenen die met pennen
 
De schoud'ren had gevlerckt, wel strafflick was gebrieft.
 
End' hi, weerborstig man, om dat z'hem had belieft
 
Int cieren van de Maegd, haer zouckende t'ontwarren,
 
Zei: 'teene was eenGa naar margenooty droom, en 'tandere Catharren
[pagina 112]
[p. 112]
 
Gezoncken in haer le'en. Maer d'onverwachte dood,
 
Die haer de naeckte ziel quam halen uitte schoot,
 
Betuigde niet alleen haer onverzoende zonden,
 
Maer zelver oock waer heen dat God haer had gezonden.
 
Doedt wel dan Ed'le Vrouw, en laet den Rock weerom
 
Verdragen, op dat u niet qualick en bekom
 
De boodschap die gh' aen mi te doen hebt aengenomen.
margenoots
1. Timoth. 5. 12. Habentes damnationem quia primam fidem irritam fecerunt. Vnde S. August. in Psal. 75. Quid est primam fidem irritam fecerunt? voverunt, & non reddiderunt. Simili modo docent Chrys Theoph. Oecumenius, Ambros. in illum locum item Epiphan. haeresi 48. & haresi 61. &c.
margenoott
Praetextata.
margenootv
S. Eustochium.
margenootw
S. Paula.
margenootx
Phrasis est S. Hieron. ibidem num. 19. Cave inquit Capillum virginis irrufes, & ei aliquid de gehennae ignibus auspiceris. Eodem modo ante eum locuti Tertull. de Cult. foem. c. 6. Male ac pessime sibi auspicantur flammeo capite. Et apertius S. Cypr. De Habitu verig. Audaci conatu & sacrilego contemptu Crines tuos inficis, malo praesagio futurorum Capidos jam tibi flammeos auspcicaris.
margenooty
Dus plegen de Neuswize menschen de Teickenen ende waerschouwinghen Goods in de wind te slaen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken