Burgerbrug
(gemeente Zijpe)
Kruisvormig dorp, gesticht kort na de definitieve bedijking van de Zijpe- en Hazepolder in 1596-'97. De bebouwing concentreerde zich aan de Grote Sloot en de haaks daarop staande Burgerweg.
De voorm. Herv. kerk (Burgerweg 62), een zaalkerk met ranke houten geveltoren en een neoclassicistische ingangspartij, werd in 1850 gebouwd, waarschijnlijk naar ontwerp van H.H. Dansdorp. Sinds de restauratie van 1983 is het een leeszaal.
De
R.K. O.L. Vrouwe Geboortekerk (Grote Sloot 114) is een driezijdig gesloten zaalkerk met een half-ingebouwde geveltoren voorzien van lantaarngeleding en ingesnoerde spits. Deze kerk met neoromaanse elementen verrees in 1866 naar ontwerp van Th. Molkenboer en verving een in 1864
Burgerbrug, Boerderij Huis te Vroech op
afgebrande schuilkerk. Het orgel met tribune stamt uit de bouwtijd.
Boerderijen. Tot de belangrijkste Noordhollandse boerderijen behoort Huis te Vroech op (Grote Sloot 25) nabij de Zijpersluis. Deze in 1670 in opdracht van de Amsterdammer Willem Willemsz Schrijver gebouwde forse stolpboerderij met dakerker en achteruitbouw is in de 19de eeuw gewijzigd en in 2003 gerestaureerd. De Starre Kroon (Grote Sloot 73), een stolpboerderij met darsdeuren midden in de zijgevel, werd in 1797 gebouwd voor Klaas Maet. In 1883-'84 is de kenmerkende stolpboerderij Patrimonium (Grote Sloot 125) opgetrokken. Een moderne variant van een kop-rompboerderij is Grote Sloot 6 (circa 1930).
Poldermolens. Van de tien resterende poldermolens in de Zijpe- en Hazepolder staan er drie in het zuidelijke deel. Het zijn achtkante binnenkruiers met een met riet gedekte kap en romp op een met hout beklede voet. De molens Zuider-G (Grote Sloot 103) en L-Q (Molenweg 2) stammen beide mogelijk nog uit 1597. De molen F (Grote Sloot 33) dateert uit 1890.
De Zijpersluis of ‘Jacob Claesse Sluis’, gelegen aan het zuideinde van de Grote Sloot (bij nr. 2), ontstond in 1566. In zijn huidige vorm dateert deze dubbele sluis van het herstel in 1809. Naast de sluis staat een niet-oorspronkelijke schotbalkenloods. Aan de overzijde van het Noordhollands Kanaal, staat het in de vorm van een beschermende hand met vredesduif uitgevoerde fusillade-
Auteursrechtelijk beschermd