Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

122. Asschepoester (-poetster).

Deze benaming voor het meisje, dat thuis alle werk moet verrichten, terwijl hare zusters uitgaan, is ontleend aan het sprookje van dien naam, dat sedert de 18^de eeuw (anno 1775) bij ons bekend is en vertaald is naar dat van Ch. Perrault: Cendrillon ou la petite pantoufle de verre²⁾. Het woord ‘asschepoester’ was bij ons reeds bekend, voordat Perrault zijne ‘contes’ uitgaf, en beteekende ‘iemand die steeds bij den haard in de asch zit te poesten, te blazen’.³⁾ Toen men nu het fr. cendrillon moest vertalen, heeft men daarvoor het reeds bekende ‘asschepoestertje’ gebruikt; hd. Aschenbrödel; Aschenbuttel; Aschenpudel; eng. cinderella; fri. yeskepûster.

2) Een der verhalen voorkomende in Ch. Perrault's Contes de ma mère l'Oye (1697).

3) Het beteekent dus hetzelfde als het vroegere aschvijster, iemand die altijd bij den haard in de asch zit te veesten, ook een aschgat genaamd; zie het Ndl. Wdb. II, 725 en 733. In Vlaanderen heet zij ook Vuil-velleken, Sloddeken-vuil of Vuiltje-vaagt-den-oven. Vgl. ook J. Bolte und G. Polivka: Anmerkungen zu den Kinder- und Hausmärchen der Brüder Grimm, Leipzig 1913; blz. 165-188.