Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

167. Van batterij veranderen,

d.w.z. ‘aan 't gesprek of aan den loop der zaken een anderen draai geven’ (Ndl. Wdb. II, 1076), een andere taktiek volgen om zijn doel beter te kunnen bereiken; eig. uit een andere batterij gaan vuren; syn. van uit een ander vaatje tappen of het over een anderen boeg gooien. De uitdr. is 't eerst in de 18^de eeuw aangetroffen, waarschijnlijk als navolging van het fr. changer de batterie of ses batteries. Zie Harreb. I, 33; Molema, 500: veranderen van batterei, veranderen van plan, van gedachten, van godsdienst, van beroep, enz. Andere dial. uitdr. waarin sprake is van een batterij zijn: hij komt nooit meer op de batterij⁵⁾, knap en fe(r)soenlijk op de batterij komen, voor den dag komen (Bergsma, 30); achter de batterij (of zijn vrouws batterij) liggen, achter zijn vrouw te bed liggen (Harreb. I, 33); iemand behoorlijk op de batterij brengen, hem voorstellen; iemand op zijn batterij geven, hem een pak slaag op zijn achterste geven; in Groningen iets op de batterij brengen, ter tafel, te berde brengen; iets op batterij kriegen, voor den dag halen; op batterij kommen, voor den dag komen (Molema, 20).

5) Hier eigenlijk de plaats waar de kanonnen zijn opgesteld.