Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

229. Zijn biezen pakken,

d.w.z. er vandoor gaan, zijn matten oprollen. Onder biezen zal men matten moeten verstaan; waarschijnlijk de matten, die rondreizende kunstemakers op den grond leggen, om er hunne kunsten op te vertoonen²⁾, voor welke meening pleit het Westvl. zijne schilderij oprollen en elders gaan zingen, vertrekken, heengaan, zijne matten oprollen (Schuerm. 589 b; Joos, 116). In de 17^de eeuw is de uitdr. zeer gewoon; vgl. o.a. Van Moerk. 501; Gew. Weuw. II, 37; III, 43; Com. Vet. 86 (aant.); Rusting, 160; 509; Spaan, 6; enz. Syn. zijn lappen pakken (17^de eeuw); zijn spillen pakken, d.i. zijne spullen bij elkaar pakken; zie Schuerm. 658: zijn haspen en spillen³⁾ pakken (ook De Bo, 43 b); in Westvl.: zijne akkebiliën pakken (De Bo, 43 b); zijne lappen en leesten pakken (De Bo, 610 b), eene uitdr. ontleend aan het schoenmakersbedrijf. In het fri. syn breidsjen oprôlje (zijn breiwerk oprollen) naast syn bizen pakke. Synonieme uitdrr. heeft men ook in andere talen: fr. plier bagage; ramasser son paquet; hd. seine Siebensachen zusammen packen; eng. to pack up one's traps.

2) Of moet men denken aan de biezen, waarmede men eertijds de steenen vloeren belegde? Zie het Mnl. Wdb. I, 249 en Erasmus, Colloquia (anno 1664), 183.

3) Dit haspe (= haspel) doet vermoeden, dat we aan spil de bet. moeten toekennen van spil van een spinnewiel, daar men de klos op steekt; zie Halma i.v.