Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

250. Een blauwe scheen krijgen of loopen.

Zooals bekend is, bezigt men deze uitdrukking, wanneer iemands huwelijksaanzoek wordt afgewezen. Zij wil eig. zeggen: zijn scheen stooten, er tegen loopen; vandaar niet-slagen, en thans uitsluitend: afgewezen worden bij een huwelijksaanzoek. Roemer Visscher schreef reeds 't Loff van de blaeuwe scheen en Winschooten vermeldt, bl. 224: Sijn scheenen stooten, een blaauwe scheen loopen, of korter, een blaauwtje loopen: repulsam pati. Bij Hooft, Ged. I, 226, lezen wij:

O mannelijke min, die voor genae de neenen
Zoo wel neemt als de jaen; ghij loopt geen blauwe scheenen.

[p. 97]

Vgl. verder Brederoo I, 258; 460; Westerbaen II, 759; Poirters, Mask. 177; Hooft, Brieven I, 289: Een blauwtje halen; Van Effen, Spect. VI, 71; Halma, 77: Een blaauwe scheen, of een blaauwtje loopen, ergens vrijen daar 't mislukt, essuyer un refus en demandant une fille en mariage; Harreb. I, 59 b; Ndl. Wdb. II, 2793; 2806; XIV, 336. De Cock², 135. Hiernaast in de 17^de eeuw zijn scheen stooten, o.a. Brederoo II, 127, 3332. In Zuid-Nederland: een schenetuk krijgen, een tegenslag hebben, zijne onderneming mislukt zien (De Bo, 985 b); zich een buil loopen; iets tegen zijne klompen krijgen, iets niet krijgen (Rutten, 116 a); te Antw. 'nen blauwe of 'en blauw' scheen loopen of n'en vos hebben, op 'ne(n) vos rijde of loopen; in het fri. blau rinne, mei in blauwe blês, op in blauwe kjedde (rûn) thús komme, een blauwtje krijgen; blaujaen, een blauwte geven; in blautsje rinne, in blauwe skinne opdwaen of rinne, een blauwtje krijgen; mei de blauselpot omfalle, een blauwtje loopen; in Noord-Holland: blauw halen, een blauwtje loopen (Bouman, 12); in Drente: blauw geven; een jong blauw láoten loopen; hij hef blauw had (Bergsma, 53); te Deventer: 'n blonde schenne krîgen (Draaijer, 5); in Twente: op 'n oost loopen. Ook in het nd. Hie häwt sick eene blauwe schiene loupen (Jahrb. 38, 162).