Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden
Toon afbeeldingen van Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegdenzoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8,98 MB)

ebook (6,37 MB)

XML (5,27 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

(1923-1925)–F.A. Stoett–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

374. Den brui hebben (of geven) van iets,

d.w.z. genoeg hebben van iets, er niets meer van willen weten, er een afkeer van hebben; syn. was den bras, den duivel, den hooi, den lieven tijd, den draai, den hippel, den dril, den bru(t)s van iets hebben. Niet onwaarschijnlijk is het, dat we in brui den stam moeten zien van het wkw. bruien in den zin van kwellen, zoodat het eig. ‘kwelling’ beteekent (ook brassen beteekende kwellen, plagen, evenals brutsen en britsen, vanwaar de uitdrukking den bras, den bru(t)s, den brits van iets hebbenGa naar voetnoot2) en vandaar ‘tegenzin’, ‘afkeer’, of zooals in het Westvl. gezegd wordt verlee in ‘de verlee krijgen of hebben van iets’. Deze afleiding vindt verder steun in de Zuidnederlandsche uitdrukking ‘den zeerd van iets hebben’, er den brui van hebben (De Bo, 1422 b) en den sjeer, den neuk geven van iets (Schuerm. 406 b; 612 b; Antw. Idiot. 1493), d.i. er den brui, den duivel, den bliksem, den koekoek (Welters, 97), de knoppe (Claes, 116) van geven, welke Zuidnederl. woorden behooren bij de wkw. sjeren, zeerden en neuken, die alle drie ‘stooten’, ‘kwellen’, ‘plagen’ beteekenenGa naar voetnoot3). Beide uitdrukkingen ‘den brui hebben’ en den ‘brui geven van iets’ zijn sedert de 17de eeuw aangetroffen; zie o.a. Stallaert I, 294 a; Ndl. Wdb. III, 1618, waar gewezen wordt op het hd. (nd.?) die Brühe davon haben en ‘den bras hebben van iets’, die pleiten voor brui in den zin van mengelmoes van allerlei dingen van geringe waarde (fri. brui). Ook in het fri. hy het dêr de brui fen.

voetnoot2)
Van Helten, Proeven van Woordverklaring, bl. 28 en Taal- en Ltb. III, 179 vlgg.
voetnoot3)
In Limburg: ‘den hachel geven van iets’; Onze Volkstaal II, 219. Is hachel hier = duivel? Ook het bij Rutten, 115 vermelde: van iets of iemand de klooten geven is me onduidelijk. Of moeten we kloot hier opvatten in den zin van iets van geene waarde, zooals in de uitdr. de klooten (of de ballen) van iets weten, d.i. er niets van weten? Het is dan te vergelijken met er de knoppe van geven. Zie no. 145.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken