Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

523. De gebraden duiven zullen u niet in den mond vliegen.

Dit wordt gezegd tot hem, die meent door niets te doen, voordeel te zullen behalen. Vgl. Sartorius I, 6, 80: Dii facientes adjuvant, u sullen geen gebraede Duyven in de mondt vliegen. Ongeveer hetzelfde zegt Campen, 13: Het en sal v van sich selfs inden mont niet vlieghen. In plaats van duiven vindt men ook snippen, leeuweriken, patrijzen, ganzen, vinken, eendvogels of een hoen; zie Harrebomée III, 171 en vgl. fr. attendre les alouettes toutes rôties; les alouettes rôties ne se trouvent pas sur les haies; hd. warten, dasz einem die gebratenen Tauben ins Maul fliegen; es fliegen ihm die gebratenen Tauben nicht ins Maul; eng. plums will not drop into his mouth; the larks fall there ready roasted. De uitdr. is ontleend aan de beschrijving van t' Luyelecker-landt: Desgelijcx soo sietmen daer over alle t' lant in de lucht de Hoenderen, Gansen, Duyven, Snippen, ende ander Ghevoghelte vlieghen, ende zijn al t' samen wel gebraden: ende isser yemant soo luy dat hyse niet vangen en mach, so vlieghen sy dien wel van selfs inde mondt, indien hy zijn mondt open doet, ende daer na gaept.²⁾ De Grieken en Romeinen kenden ook zulke luilekkerlanden, blijkens Athenaeus (ed. Schweighaeuser, 1802), II, p. 531: ὀπταὶ κίχλαι γὰρ ἀνάΒραστοι ἠρτύμεναι περὶ τὸ στομ᾽ ἐπέτοντ (= nam assi turdi fervidi et laute adparati circa os volitabant); Petronii Cena Trimalchionis (ed. Friedlander, 1906), blz. 122: Si ali ubi fueris, dices hic porcos coctos ambulare.

2) Zie Veelderh. Geneuchl. Dichten, anno 1600 (ed. Letterk. 1899), bl. 144; Tijdschrift XVIII, 205; Erasmus, LXXIII; Volkskunde XXII, 110.