Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

854. Alle harten bij je eigen (rekenen),

d.w.z. denken, rekenen dat alle andere harten op dezelfde wijze zullen gevoelen, willen of wenschen; zijn eigen gevoelens, gezindheden als maatstaf nemen voor die van anderen (Ndl. Wdb. VI, 21). Vgl. Campen, 41: By u herte kennet ghi alle herten; Agricola, 309: ein yeder richtet einen andern nach dem er gesynnet ist. De zegswijze komt in de 17^de eeuw voor bij Brederoo I, 270: Rekent byje eyghen hert, hoe noo datj op straet soudt blyven; V.d. Venne, 221: By sijn eygen ghemoedt kentmen alle harten; Gew. Weuw. II, 30: Denk eens alle herten by u eige; Pasquilmaeker, 20; Dagd.¹⁾ 47: Want het spreekwoord is waarachtig elk denkt een anders hart by 't zyn; Sewel, 319: Alle harten by 't zyne rekenen, to judge of others as of one's self; Harreb. I, 286.

1) De dagdief, Kluchtspel, tot Deventer, by Warner ten Uyl, Boekverkoper, 1684.