Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

898. Hij is in den zevenden hemel,

d.w.z. hij is opgetogen van vreugde, in verrukking, in de wolken, in de hoogste hemelen, of zooals men in de middeleeuwen zeide: hi hevet God in sine handen (later: bij de voeten); lat. digito coelum attingere, met den vinger den hemel aanraken. De uitdr. is volgens Zeeman, 280 ontleend aan ‘de Joodsche voorstelling, door de Christenen later overgenomen, dat er verscheidene hemelen waren, hetzij drie of zeven, in de hoogste van welke de tronen en machtigen zijn en steeds lofliederen gezongen worden tot Gods eer’.¹⁾ In de 17^de-eeuwsche geschriften vinden we, vooral bij Vondel, meermalen melding gemaakt van negen hemelen (zie o.a. Joannes de Boetgezant, vs. 639 en Lucifer, Zwolsche Herdr. bl. 107). Marnix in zijn Byenc. spreekt van den dertienden hemel; en Rodenburgh van een elfden hemel, terwijl Paulus, II Kor. XII, 2-4 zegt, dat hij is opgetrokken geweest in den derden hemel (vgl. Con. Somme, bl. 335: Sunte Pouwels, die op ghetoghen was tot inden dorden hemel). In het Antw. Idiot. 549 en Teirl. II, 26: in den derden hemel

1) Vgl. de Ascensio Jesajae. Bekend is het, dat ook de mystici er naar streefden op hunne reis naar God (itinerarium mentis in deum) den zevenden, den hoogsten trap te bereiken, nl. dien der contemplatie, waar zij Cods eeuwig wezen konden aanschouwen en zich in Zijn wezen konden verliezen.

[p. 344]

zijn, dronken zijn (vgl. ons: zalig zijn); Waasch Idiot. 165 a: In den derden hemel zijn, zeer verheugd, opgetogen zijn; Ndl. Wdb. VI, 545-546; fr. être au troisième, septième ciel; hd. im dritten, siebenten Himmel sein¹⁾; eng. to be in the third, seventh heaven.

1) Zeitschrift für D. Wortf. IX, 293; X, 229.