Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

951. Zooveel hoofden, zooveel zinnen,

d.w.z. zooveel menschen als bij elkander zijn, zooveel verschillende meeningen heerschen er. In het Latijn: quot homines tot sententiae (Otto, 166; Journal, 140; Archiv XIII, 385); dezelfde gedachte vinden we ook reeds bij Homerus. In onze taal is zij eveneens al zeer oud. Vgl. Sp.

[p. 366]

Hist. I⁵, 51, 47: Alse menech hovet, alse menege sede ende also menech zin daer mede; Sp. der Sonden, 12462; Dirk Potter's der Minnen Loep IV, 1556: So menech mensche, so menech sin of also menighen wech, alsoo menich hoot (Brab. Yeest. V, 4491); Matth. 56, 27: So menich mensch so menigherhande verstant ende sin; Goedthals, 25: Hoe veel liens, soo veel sinnen, daer vele hoofden syn is differentie, tant de gens, tant de sens; zoo ook in de Prov. Comm. 46: Also menich hooft so menighen sin; Vierl. 93; Idinau, 181:

Daer veel hoofden zijn, daer zijn veel sinnen,
Want elck heefter vijf, of daer-omtrent:
Dit dient de sulcke, die twist beminnen,
Want, daer toont elck sijn bollement.
Een beest met veel hoofden, is t' kettersch serpent.

Zie Suringar, Erasmus, CXCIII; Bebel, n^o. 380; Harreb. I, 329; Taalgids V, 177 en vgl. het fr. autant de têtes, autant d'avis; hd. viel Köpfe, viel Sinne; eng. (so) many men, (so) many minds; so many dogs, so many kinds; het ital. quanti capi, tanti cervelli; enz. Zie Wander II, 1512; Eckart, 283 en vgl. nog het Friesch: folle hollen, folle zinnen.