1118. Iemand op de keien zetten (of smijten),
d.w.z. iemand op straat, aan den dijk zetten, hem de laan uitsturen (zie aldaar), van werk berooven. Vgl. Kent. 38: Hij mot ons kenne op de keien zetten; bl. 140: Twintig jaar geleje heb je me op de keien gesmeten, vuilik! Nkr. III, 21 Nov. p. 3: Kuyper is met zijn intriges op de keien nu gezet; De Arbeid, 1 Oct. 1913, p. 1 k. 1: Met het gevolg dat enkele timmerlieden op een gniepige manier op de keien zouden worden gesmeten; evenzoo De Arbeid, 12 Nov. 1913, p. 1 k. 3; 18 Febr. 1914, p. 4 k. 1; Prikk. V, 16: Ik kan haar toch zoo maar niet op de keien zetten (bedanken, een meisje). - Iemand die op de keien gesmeten wordt staat, raakt, gaat, komt of ligt op de keien; vgl. Speenhoff VII, 77; De Arbeid, 17 Dec. 1913, p. 1 k. 1: Het zal ons niet verbazen, wanneer met het einde van het jaar de meerderheid der vakgenooten op de keien staat; De Arbeid, 10 Jan. 1914, p. 4 k. 2: Aanhoudend geklaag van hen, die al geruimen tijd op de keien staan; Nkr. V, 17 Juni p. 6: Elias, de diplomaat, weldra op de keien staat; De Arbeid, 1 April 1914, p. 4 k. 3: Als men zoo lang op de keien moet loopen en dan moet rondkomen met een uitkeering van de medearbeiders; Het Volk, 6 April 1914, p. 2 k. 4: De arbeiders aan die ondernemingen zijn even gemakkelijk en even moedig de keien opgegaan, als hun overige kameraden; Het Volk, 18 Dec. 1913, p. 1 k. 1: En toch is het in de tegenwoordige maatschappij voor een rechter, die op de keien raakt, gemakkelijker weer ergens onder dak te komen dan voor een arbeider; 21 Jan. 1914, p. 5 k. 4: Als je ook maar één van die menschen in mijn huis toelaat, ga je op de keien!; Nkr. I, 20 Juli p. 6: Ze zouden zelf op de keien komen, als ze je de hand boven 't hoofd hielden; Nkr. V, 27 Mei p. 6: Bovendien was ik bang op de keien te komen; evenzoo Het Volk, 31 Jan. 1914, p. 5 k. 3. Iemand op de keien laten staan, hem in de verlegenheid laten (Köster Henke, 31). Als variant komt ook voor op de bikkels staan of de bikkels opvliegen, o.a. in De Arbeid, 21 Febr. 1914, p. 1 k. 2: Er staan nu ± een 330 vakgenooten op de bikkels; 28 Febr. 1914, p. 3 k. 1: Ja, meermalen is het voorgekomen dat een aantal leden van onze organisatie werkzaam was bij den voorzitter van den R.K. Patroonsbond, en zoodra hij dit bemerkte, vlogen onze menschen de bikkels op. Zie no. 425.
Auteursrecht onbekend