Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1542. Met twee monden spreken,

d.w.z. dubbeltongig zijn (lat. bilinguis), valsch, onoprecht zijn; niet ten opzichte van iedereen hetzelfde handelen, uit twee pannen bakken, met

[p. 41]

twee pannekens koeken bakken (Joos, 115¹⁾); koud en heet uit één mond blazen (zie o.a. Kluchtspel II, 135); fr. souffler le froid et le chaud; hd. aus éinem Munde kalt und warm blasen; eng. to blow hot and cold. Zie Bouc v. Seden, 885: Onwert die ghene talre stont die twee tonghen draghen in den mont (vgl. ook bl. 110-111); Servilius, 223*: Hi spreect met twee monden; Sartorius, I, 8, 98: Wt twee monden spreken, in bilingues dicitur, et qui eundem modo laudant, modo vituperant; Anna Bijns, Nieuwe Refr. 38; Idinau, 13:

Daer spreken sommighe met twee monden:
Hier eens, daer anders, hier goedt, daer quaedt,
Waer heeft men oyt fonteyne ghevonden,
Die soet en suer gaf, t'eender daet?
Een dobbel tonghe gheen argher saedt.

Zie verder Suringar, Erasmus, LXIII; Harreb. II, 99 a; Afrik. Hy praat met twee monde; Nkr. VIII, 3 Jan. p. 4; vgl. het fri.: út twa mûlen sprekke.

1) De Tijd, 5 Febr. 1914, p. 5 k. 5: Met een vriendelijken lach op 't gelaat en met een beleefde buiging zal de heer Ter Laan dus voor onze Koningin staan, terwijl hij de monarchie in zijn hart verwenscht. Hoe dat bakken in twee pannetjes te verklaren is? Vgl. N. Taalgids XI, 306: Menschen die in twee pannen visch bakken. Zoo noemt men hen, die geen partij kiezen, maar nu met den een en dan met den ander meepraten (Goeree en Overflakkee); syn. aldaar Twee kleuren in zijn baard hebben (N. Taalgids XI, 133).