Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1558. Morsdood,

d.w.z. in eens, plotseling, geheel en al dood, kiksdood (Claes, 109), pietdood (zuidndl.). Het eerste gedeelte van dit woord beantwoordt aan het nd. murs, hd. murz naast morsch, bijv. in morsch entzwei; vgl. tirol. murzjung; mhd. adv. murzes, geheel en al¹⁾. Verwantschap met het wkw. vermorzelen en een znw. morzel, dat we kennen in de uitdr. te morzel slaan, verbrijzelen, waarnaast vroeger ook te mortel (vgl. nd. murt, gruis) slaan (Sewel, 500) is ook mogelijk²⁾. Vgl. Rusting, 519; Halma, 361: Morsdood, roide mort; Sewel, 499: Hy viel morsdood, he fell stone-dead.

1) Ndl. Wdb. IX, 1149; Franck-v. Wijk, 443.

2) Mnl. Wdb. IV, 1952; De Jager, Frequ. I, 417; Antw. Idiot 834: geen morzel, niets; Zeitschr. f. D. Wortforschung, XIII, 329-334; Germ.-Rom. Monatschrift IV, 607; Franck-v. Wijk, 443.