Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1578. Munt uit iets slaan.¹⁵⁷⁸

Hetzelfde als geld uit iets slaan, er geld aan weten te verdienen; in fig. zin: zijn voordeel met iets doen; het practisch toepassen; mnl. gelt ute iet cnopen. Vgl. De Arbeid, 13 Mei 1914, p. 1 k. 2: Maar als de arbeiders willen trachten munt te slaan uit den bloei der industrie, dan staan zij tegenover drie vijanden; B. Huet, Land v. Rembrandt II², 372: In de geschiedenis van Noord-Nederland is eene eigen burgerlijke poëzie

1578 l. battre monnaie de qqch.

[p. 59]

ontstaan, die, zich van hare platheid niet bewust, met ongeëvenaard gemak de algemeene denkwijs op rijm brengt en munt slaat uit eene beeldrijke taal; Handelingen der St. Gen. 1913-1914, kol. 2249: Hoe hij daaruit zeer valsche politieke munt heeft trachten te slaan; Handelsblad, 20 Oct. 1913, p. 1 k. 2: De sociaal-demokraten trachten er thans munt uit te slaan dat mr. D. de candidaat der concentratie tot de vrijliberalen behoort; Het Volk, 14 Oct. 1913, p. 1 k. 1: Het Octobernummer is in hoofdzaak gewijd aan het slaan van politieke munt, van niet te best allooi, uit de kabinetskrisis van dezen zomer; p. 5 k. 4: Dat dit christelijke blad uit deze van overtuigingsmoed getuigende daad van de onderwijzers munt zou slaan tegen de openbare school, mag niet verwonderen; Het Volk, 22 jan. 1914, p. 1. k. 4; Ndl. Wdb. IX, 1241; Villiers, 84. Ook pasmunt slaan uit in Het Volk, 9 April 1915, p. 1 k. 3: Dit blijkt op nieuw dat wie uit dit feit pasmunt wil slaan voor het politieke christendom, zijn toevlucht moet nemen tot den grofsten zwendel; 19 Aug. 1915, p. 1 k. 1: De pers van onze tegenstanders blijkt van oordeel, dat uit de houding der sociaal-democraten ten opzichte van de Landstormwet, eenige politieke pasmunt is te slaan. Vgl. fr. battre monnaie avec qqch.; hd. Kapital aus etwas schlagen; eng. to make capital out of anything¹⁾.

1) In dieventaal beteekent munt slaan iemand tegen de slapen slaan; vgl. Jord. II, 298: Om hen daar te laten besluipen en overvallen door een monstergemeenen vechtpooier, die de slachtoffers munt sloeg; vgl. Köster Henke, 47: Smak hem munt, werp hem tegen den grond.