Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1604. De natuur gaat boven (of is sterker dan) de leer,

d.w.z. ‘de aangeboren neigingen zijn sterker dan alle onderricht en vermaningen’; hd. Natur geht für Lehr; oostfri.: Natur geit aver d' Lehr (Wander III, 971). Een oud spreekwoord, dat in het mnl. luidt vore leringe gaet nature (vgl. Rose, bl. 251, vs. 142) en verder o.a. staat opgeteekend in de Prov. Comm. 542: natuere gaet boven leere; bij Servilius, 145*: natuer gaet voor leere; Campen, 18: die natuere gaet voor die leere; Sartorius II, 7, 90: naturam expellas furcâ, tamen usque recurret¹⁾, de Natuer gaet voor de leer; Spieghel, 269; Tuinman I, 357; W. Leevend I, 139; Harrebomée I, 173 b; Ndl. Wdb. IX, 1608; Schotsch: nature passes nurture (Prick).

1) Horatius, ep. I, 10, 24; bij De Brune, Bank. I, 177: Drijft de natuyre met een vork uyt, zy komt al weder in uw huyd.