Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1710. Hij kijkt alsof hij zijn laatste (of zondags)oordje versnoept had,

d.w.z. hij zet een bedremmeld gezicht, hetzelfde als het 18^de-eeuwsche ‘kijken alsof men in de sneeuw gepist (of gekakt) heeft’³⁾ Vgl. Harreb. II, 150; Hij kijkt of hij zijn zondags (of laatste) oordje versnoept had; Nkr. VIII, 17 Oct. p. 2; enz. Onder een oordje verstond men een penning, die de waarde had van het vierde gedeelte van een stuiver. In Zuid-Nederland is deze uitdrukking onbekend. Daar zegt men ‘hij kijkt alsof hij een panneken gebroken had of een telloorken (teilken) van 'nen cent gebroken hadde (Joos, 21; 29); hij staat daar of zijn ziel langs zijn gat uitkomt (in Antw. Idiot. 1483); vgl. ook het fri.: hy het syn sneins-oartsen forsnobbe, hij heeft zijn zondagsoordje versnoept (zijne krachten verspeeld in losbandigheid). Zie voor allerlei gezegden, waarin sprake is van een oordje, De Cock¹, 301-304.

3) Vgl. Harrebomeé I, 34: Hij is zoo beschaamd als een kind, dat in zijn bed gep.... heeft; Tuinman I, 311: Zy zien als pissebedden; fr regarder comme si on avait fait pipi dans son lit; zuidndl. pissebed, bedeesd meisje of jongen.