Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1810. Zijne (of de) piek schuren,

d.i. vluchten, deserteeren; syn. zijn kwast schuren (Spaan, 61; 162; Ndl. Wdb. VIII, 723¹⁾; vgl. Gew. Weeuw. III, 27: Zy schuerden haer piek, en veranderden van quartier; Paffenrode, 100; Spaan, 165; Halma, 503: Zijne piek schuuren, se tirer le nerf, gagner au pied; Sewel, 637: Zyn piek schuuren en doorgaan, to take to one's heels, to run away; Tuinman, I, 284; V. Janus, 169; Harrebomée II, 180; Schoolm. 46; 67; 188; 254; Zondagsblad v. Het Volk, 1905, p. 195: Prins Willem schuurde zijn piek, en Holland is nu de Bataafsche republiek; Het Volk, 15 Juni 1914, p. 1 k. 2; Ndl. Wdb. XII, 1522; enz. Eig. gezegd van een soldaat, die onder voorwendsel van zijne piek te moeten schuren zich verwijdert en niet terugkeert. Zie n^o. 1833 en vgl. het 17^de-eeuwsche synonieme de viddels schuren (V. Moerk. 473²⁾, eig. de baan opgaan, achter de vrouwen aan? (zie Tijdschrift XXXIX, 152), de poort, zijn gat schuren. In de Duytsce Lier, 70 en Boerekrakeel, 8 komt het wkw. schuren voor in den zin van ‘de piek schuren’; vgl. hij poetstem, hij smeertem; hd. auskratzen. In Zuid-Nederland onbekend.

1) H. Beckering Vinckers denkt hier aan de beteekenis ‘penis’, die kwast en piek nog hebben. Hij meent, dat de oorspr. beteekenis is geweest: coire, daarna de breede baan opgaan, er vandoor gaan, en vergelijkt krassen en opkrassen met krassen, treden van een haan (zie Tijdschrift XXXIX, 152).

2) Viddel, cunnus.