Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1820. Pietje de voorste,

hetzelfde als haantje de voorste (n^o. 751); fri. pytsje-de-foarste. Vgl. C. Wildsch. VI, 66: Zotte gezelschappen, waarin jij altoos pietje de voorste waart. Het is niet noodig voor de verklaring van deze uitdr. te denken aan de driftige natuur van den apostel Petrus³⁾, die nooit Pietje wordt genoemd; we hebben in Pietje niet anders te zien dan een gewonen jongensnaam evenals in een heele Piet (fri. in hele pyt), Piet Snot, Pietje Rechtuit, Pietje Vliegop, Piet Lut, Piet zoen⁴⁾, Zwarte Piet, Pietje of Hansken Pek (= Heintje Pik), Jan, Piet en Klaas (Jan en alleman; Afrik. Piet, Poul en Klaas), Pietje de dood (De Bo, 852; Antw. Idiot. 513 b; 517 b); enz. In Oud-Beierland spreekt men van een Fijchie (verkleinw. van Fya, Sophia) de voorste⁵⁾.

3) Zooals in Archief I, 7; door Tuinman I, 10; Laurillard, 8 en Zeeman, 409 wordt gedaan.

4) Harrebomée II, 181.

5) Opprel, 55 a en Spaan, 97: Fytje de voorste.