Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1892. Op de proppen komen,

d.w.z. te voorschijn komen; op de lappen komen; in het fri. op 'e proppen komme, weer op de been komen, herstellen; met iets of iemand voor den dag komen; in het gesprek te pas gebracht worden; Molema, 337 b: Op de proppen komen, wordt van eene gunstige wending in finantieele omstandigheden gezegd; ook na eene ongesteldheid weder op de been komen, de vouten weer onder 't lief kriegen (Molema, 556); met iets op de proppen komen, er mee voor den dag komen, de zaak blootleggen. In de 18^de eeuw treffen we deze uitdr. aan in de Brieven van Abr. Bl. I, 193: Daar komt drift op de proppen, en die moet de plaats opgeeven aan styfkoppigheid; W. Leevend I, 193: Toen wy zouden thee drinken, kwam Oom op de proppen; C. Wildsch. V, 304: Dan moeten zo alle krachten op de proppen; Brieven v. B. Wolff, 186; Janus, 7: Het plan van eene gewapende Neutraliteit begint hier weêr op de proppen te komen; V. Janus III, 232: zich op de proppen vertoonen; in Sara Burgerhart, 118 lezen we: Als jy brave lui op de proppen helpt, dan doe je als een hupsch Christen mensch betaamt. Zie verder Het Volk, 22 Oct. 1913. p. 5 k. 4; 2 Febr. 1914, p. 7 k. 4; 4 Febr. p. 6 k. 2; 11 Juni 1914, p. 5 k. 1; Nkr. II, 7 Juni p. 6; III, 7 Febr. p. 2; 16 Mei, p. 2; IV, 15 Mei, p. 2; VII, 13 Dec., p. 2; Prikk. V, 26; Dievenp. 16; Handelsbl. 12 Juni 1913 (avondbl.), p. 9 k. 5; Nest, 34; Afrik. op die proppe kom. Het znw. ‘prop’ moet hier worden opgevat in de bet. van stut, steun, been. Kiliaen vertaalt proppe door pedamen, fulcimentum, fulcum, en in het eng. bet. a prop thans nog een stut, steun; to prop, stutten. De uitdr. is dus te vergelijken met het gron. op de kloeten (op de been; eig. op de stokken (mnl. cloete¹⁾, zie Molema, 206 a); op de kneppels komen (Noord en Zuid, X, 93); 18^de eeuw: op de bouten (= beenen) komen (Sewel); op de staken kommen, van zijn stoel opstaan (Dr. Bl. III, 46); vgl. ook hoog op zijn latten staan (Jord. 19); het Zuidnederl. op zijne stokken (stekken) zijn, weêr te been, gezond zijn (Schuermans, 683 a; Bijv. 320 b en Tuerlinckx, 512). In Deventer: van de kegels vallen; iemand van de kegels smijten (Draaijer, 19 a); eng. on one's pins, op de beenen, gezond en wel: in 't fr. spreekt men van quille, pincettes, flûtes, canne, baguette, arcades²⁾. Vgl. n^o. 1338.

1) Vgl. den naam laadstokken, kuierstokken (Köster Henke, 37; Jord. II, 517), kuierlatten (Peet, 199).

2) Leuv. Bijdr. XIII, 186.