Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2057. Slabbakken,

d.i. lui zijn, talmen; Afrik. slabak. In de 16^de eeuw bij Kiliaen; Slabbacken, slappacken, labascere, languescere, deficere, laxari: Plantijn: Slabacken, commencer à fleschir et faillir, labascere; de neringe slabackt, la traffique commence à se fleschir, labascit negotiatio. In het laatst der middeleeuwen (R.v. Gouda, 373; Despars, I, 254) en in de 16^de eeuw beteekent slabbakken, slap worden, aan kracht verliezen, verflauwen, verzwakken, beteekenissen, die nu nog voor dit woord in Zuid-Nederland gelden⁴⁾; in de 17^de eeuw ook trans. verwaarloozen⁵⁾. In de 18^de eeuw komt ook slapbakken voor (Van Effen, Spect. IX, 118). Dat slabbakken eig. zou moeten luiden slaphakken, d.i. met slappe hakken gaan, is niet zeer waarschijnlijk⁶⁾. Hoe het dan wel is ontstaan, kan echter evenmin met zekerheid worden gezegd; vgl. evenwel De Bo, 1026, die meent dat het kan zijn gevormd uit slakken, slap worden, verminderen, met ingevoegd ab, dat volgens hem ook in andere woorden voorkomt. In dat geval zouden we met een zoogenaamden ‘streckform’ te doen hebben. Zie Beiträge XXIX, 346 vlgg.; H. Schröder, Streckformen, 183. Zie n^o. 2069.

4) Zie Antw. Idiot. 2033; Waasch Idiot. 593; Schuermans, 614. In Noord-Holland komt slabbakken ook voor in den zin van verslappen, verminderen, stillen (van den wind); Bouman, 96; op Zuid-Beveland in dien van verminderen (Nw. Ndl. Taalm. II, 233).

5) Zie V.d. Venne, Tafereel v.d. Belacchende Werelt, anno 1635, bl. 161: Alle werckluyden, die haer loon te vooren op-eyschen ende 't werck slabacken.

6) Zie Tijdschrift VII, 319-320; XVI, 206, waar het voor een met een k suffix gevormde afleiding van slabben, slap worden, aan kracht verliezen, wordt gehouden.