Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2129. Nijdig (of kwaad) als eene spin,

ook wel: het is een nijdige spin; kwaadaardig of boos als eene spin; ook hij was spin; spinnijdig (in Jord. II, 355), d.i. geweldig boos. ‘Het is bekend, dat de groote vrouwelijke spin, na de paring, somtijds het kleine mannetje doodt en opeet’ (vgl. Volkskunde, 23, 29; Chomel, II, 1017: De spinnen zich onder elkander opvreten; vooral vreten de grote de kleinen op; Grimm X, 2512); vandaar deze zegswijze. Eveneens zeide

[p. 297]

men vroeger ‘kwaad als eene baars’, een visch, die om de gretigheid bekend is, waarmede hij in den worm bijt. In de 16^de eeuw, in Mariken van Nieumeghen, vs. 406, lezen we: Ic swelle van quaetheyt als een spinne; voor de 17^de eeuw vergelijke men Van Moerk. 355: 'k Ben soo quaat as een spin; zie verder Van Effen, Spect. IX, 120: Zoo boos als een spin; ook Tuinman I, 275 citeert: zy is zoo boos als een spin; C. Wildsch. V, 109: spinnig boos; Sewel, 740: Hy was zo boos als een spin, he was very angry; Harreb. II, 290 a; Nest, 72: Gut mensch, je kijkt zoo kwaad als een spin; V.v.d.D. 164: M'n advokaat keek als 'n spin dat ik 'm daar een lesje stond te geven; fri. sa nidich as in spin; hd. spinnefeind (bij Pers 151 b; 751 a: spinnevyant); oostfri. 277: spinnedül; 'n spin fan 'n wîf; sê is 'n spin. Hiernaast kent men in Friesland: sa lilk as in toerre (tor), as in baerch (varken), as in tiger; in Zuid-Nederland: zoo kwaad als eene horzel, een kriekel, een musch, een ekster, een ragaal, een hoppe (Joos, 22; Schuermans, 195 b; 294 a; Antw. Idiot. 578); eng. as angry as a wasp.