Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2162. Steek houden,

van eene redeneering, eene bewering gezegd: opgaan, aanneembaar zijn; hd. Stich halten; mnd. den steke holden; fri. string halde. ‘'t Is ontleent, meent Tuinman I, 358, van uitgesleten laken, dat geenen draad ter benaaying kan houden’, eene meening, die niet onwaarschijnlijk is; immers men zegt ook bij het naaien en het leggen van knoopen, dat de steek houdt of niet houdt. Hiermede is te vergelijken nagel houden, van oude planken of latten gezegd (Hooft, Brieven, 96). Bij Huygens, Zeestraet, vs. 117, komt ‘steeck houden’ van eene redeneering gezegd voor in den zin van baten, helpen, eene bet. die gemakkelijk voortvloeit uit de oorspr. van vast blijven zitten, pakken (zie n^o. 971 en 2124). In het Westvlaamsch wordt steke houden gezegd, van ‘grond, die onder 't delven, niet brijzelt noch brokkelt, maar vast en dicht blijft, zoo dat het spoor van de steek der spade er ongeschonden bewaard wordt’ (De Bo, 1095 b¹⁾). Zie Harrebomée, II, 300; Afrik. sy argumente hou nie steek nie; De Génestet I, 329; enz. en vgl. steekhoudend, beproefd, degelijk, solide, vast.

1) Volgens Borchardt, n^o. 1143 beteekent Stich halten, ‘den stich ausdauern, aushalten, die probe bestehen. Vom fechten entlehnt, hier bedeutet es eigentlich s.v.w. den stich des gegners aushalten’; Paul, Wtb. 518: Nicht Stich halten, wohl eigentlich von Zeug gebraucht, das zum Nähen nicht mehr zu gebrauchen ist, doch könnte man auch denken dasz es sich ursprünglich auf Aushalten im Kampfe bezogen hat; dazu stichhaltig. Syn. is probehaltig, proefhoudend, wat doet vermoeden, dat steek houden eig. is ‘de steekproef kunnen doorstaan’ (vgl. toets houden), indien althans reeds in 't laatst der middeleeuwen (vgl. mnd. den steke holden) die gewoonte bestond.