Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden (1923-1925)

Informatie terzijde

Titelpagina van Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden
Afbeelding van Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegdenToon afbeelding van titelpagina van Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8.98 MB)

ebook (6.37 MB)

XML (5.27 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

(1923-1925)–F.A. Stoett–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

2192. Straal

komt als versterking voor in straalbezopen, straalbezopen vet (in Nkr. IV, 8 Mei p. 6); straalvet (in Steijnen, Verbijsterden, 136), stomdronken, syn. van smoordronken, smoorvet (vgl. Rotw. 424: beschmort sein, betrunken sein; beschmortheit, betrunkenheit); verder in straalverkikkerd (in Lvl. 168); straal-malazeres sjikker (in Jodenh. 42). Ook komt straal alleen in den zin van stomdronken voor in Zondagsblad v. Het Volk, 1906 p. 13: D'r kerel was van de week ‘straal’ thuis gekomen; Menschenw. 472: Piet, die straal was, waggelde en boerde; bl. 29: Strak-an komp-ie thuis.... straal! Zondagsblad v. Het Volk, 1905 p. 47: Z'n gezicht vuurrood, z'n overhemd half open, z'n uniformbroek afgezakt, 't was 'n vertooning, die Bet de overtuiging schonk dat-ie of ‘straal’ of mal was. Vooral bekend is dit versterkend gebruik van ‘straal’ in de zegswijze

[pagina 325]
[p. 325]

iemand straal negeeren, doen alsof iemand in 't geheel niet bestaat; hem links laten liggen; vgl. Nkr. I, 4 Mei p. 6: Mijn onderdanen probeerden òf mij op den kop te zitten of negeerden mij straal; VII, 26 Juli p. 2; Het Volk, 10 Oct. 1913 p. 5 k. 4: Typeerend is het toch dat het brave N.O.G. dien wethouder nu hij sociaal-demokraat is, straal negeerde; 30 Mei 1914 p. 5 k. 3: De oberkellner, die mij twee achtereenvolgende ochtenden straal had genegeerd, voor wien ik niet bestond, maakte een diepe buiging; Handelsblad, 26 Aug. 1923 p. 7 k. 6: Een meer populair dan aesthetisch spreekwoord zegt dat er een voorzienigheid is voor dronken menschen. Pussyfoot Johnson ontkent het straal; Nkr. IX, 30 Oct. p, 2: Uw suikeroom die met al zijn verwanten is gebrouilleerd en die U in het bizonder steeds straal heeft genegeerd; Het Volk, 11 Oct. 1915 p. 5 k. 4: Maar de vader die van geen van die kerels ooit gehoord had, en àls-ie van ze gehoord had in elk geval ze straal-vergeten was. Straal kan deze versterkende beteekenis ontleend hebben aan een uitdr. als straal in den wind, d.i. vlak, recht in den wind; eveneens: Hij sprong em straal in zen gezicht. Ik gaf 'em 'en straal op zen oogen (Boekenoogen, 1022; 1362), waarmede kan worden vergeleken fri. strielrjucht, straalrecht, recht als een straal. De Duitschers kennen strahldumm, waarin strahl = bliksem; te vergelijken met bliksemsch dom?


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken