Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2359. Op zijn verhaal komen,

d.i. zijn verloren krachten terug krijgen, tot bedaren komen, bijkomen; ook stoffelijken achteruitgang of verlies te boven komen; eig. op een punt komen, waar men zich kan verhalen³⁾, d.i. kan herstellen, verademen, uitrusten, hd. sich erholen; mnl. hem verhalen, zich schadeloos stellen, eig. zijne krachten terughalen; Zaansch verhalen (Boekenoogen, 1121). Vgl. het mnl., ook door Kiliaen vermelde, sinen adem verhalen, wat op zijn adem komen; Hooft, Ned. Hist. 267: Tot verhaal van adem komen; Sart. II, 8, 62: Die tot geen verhael komen mach, ubi quis funditus, radicitusque periit, ita ut nullo pacto restitui possit; De Brune, 461; Winschooten, 60: De sieke Man kan op sijn verhaal niet koomen; Vondel, Jos. in Egypte (ed. 1644), 11 v: De sluimerende Min is slechts op een verhael en om meer voorraet uit; Halma, 677: Zijne kragten verhaalen, reprendre ses forces (mnl. sine cracht verhalen); Sewel, 854: Op zyn verhaal komen, to retrieve or recover one's loss; Langendijk IV, 291; V. Janus II, 199: Zommigen zijn er, die zich door die geweldige medicijnen zeer verzwakt gevoelen en moeite zullen hebben op hun verhaal te komen; Harreb. II, 371 a. In het Friesch zegt men naast op yens forhael komme ook op 'e hael komme, dat ook in de 18^de eeuw bekend was, blijkens Tninman II, 234: ‘Hy kan op zyn haal niet komen, dat zegt men van ymand, die blyft quynen, en niet bekomen kan. Haal is herhaal, herhaaling, wederkryging van volkomen gezondheid en krachten’. Zie n^o. 2361.

3) Ndl. Wdb. XI, 259.