Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden
(1923-1925)–F.A. Stoett–
Auteursrecht onbekend2530. In (of op) zulke waters vangt men zulke visschen.Men bezigt deze uitdrukking als iemand de nadeelige gevolgen ondervindt van eene slechte daad, loon naar werk krijgt; mlat. in tali tales capiuntur flumine pisces; in magno grandes capiuntur flumine pisces (Werner, 40). In de Prov. Comm. 437: in sulcken riviere vangtmen sulcke vissche, in tali tales capiuntur flumine pisces; Bebel, no. 182: in tali flumine tales capiunter pisces; dicitur in illos, qui sua temeritate et voluntate periculum inciderunt; vel etiam in bonum dici potest; Winschooten, 348: In sulke waaters vangt men sulke vissen: dat is, men krijgt loon naa werken. Zie verder in de 17de eeuw Hooft, Brieven, 270, waar de bet. evenwel is: van zulke menschen verwacht men zulke daden, in welken zin het spreekwoord ook voorkomt bij Coster, 537 vs. 1293; Brederoo, Klucht v.d. Koe, vs. 671; Huygens V, 96; De Brune, 240; 476; V. Moerk. 94: Dat de pry my bedrieghen wou, hoord ick wel te gissen:
Somma op sucke waters vangtme sucke vissen.
Tuinman I, 296 en II, 197 kent het spreekwoord alleen in den zin van: ‘dit zijn de vruchten van zulk een bedrijf’; zoo ook Sewel, 941: Op zulke waters vangt men zulke visch, that's the reward due to such doings; door Van Dale worden beide beteekenissen vermeld. Zie verder Harreb. I, 291 a; Schuerm. 845 b; Antw. Idiot. 1420; in Waasch Idiot. 714: op zulke vijvers vangt men zulke visschen, zulke werken hebben zulk gevolg; vgl. Jahrb. 38, 164: in söcken Water fänkt man söcke Fiske; Woeste, 317 a; hd. in solchem Wasser fängt man solche Fische; fr. telle eau, | |
[pagina 484]
| |
tels poissons; Harreb. I, 83 a: in zulke bosschen vindt men zulke vogels; in het fri.: op sokke wetters fangt men sokke fisk, zoo oorzaak zoo gevolg; ook: soort zoekt soortGa naar voetnoot1). |
|