Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

[p. 523]

2622. Daar is geen zalf aan te strijken

zegt men van iemand, die naar geen raad wil luisteren, die zich niet beteren wil¹⁾; eig. gezegd van eene wonde of eene kneuzing, die door geen zalf te genezen is. Voor de 17^de eeuw zie V. Moerk. 486:

De fielt het my lang genoegh gebrutst, hy moet nou voort
Met dese Schepen; daer is doch geen salf aen hem te smeeren.

Tengnagel, de Spaensche Heidin, 1671, bl. 70: Zoo dat'er (volgens 't oude, en waere spreekwoord) geen zalf aen dat volk te stryken is; Bed. Huish. 14: Hier is geen zalf aan te stryken, 't is een bedurven Huishouwen; De Brune, Emblemata, 264: Is zy (de juffrouw) oock merckelick leelick, en daer geen zalve van schoone woorden aen te strijcken is, daer wert al raet toe gevonden. Voor de 18^de eeuw zie Halma, 800: Daar is geen zalf aan hem te strijken, 't is verloorene moeite iets aan hem te doen; Sewel, 977; Harreb. II, 491; afrik. aan hom is nie meer salf te smeer nie. Voor Zuid-Nederland zie Joos, 78; Antw. Idiot. 1469 en vgl. voor het Limburgsch Welters, 86: er is geen zalf aan te strijken, er is geen vet aan te scheppen; ook in het fri. der is gjin sâlve oan to striken. In het nd. dar is kên Salbe mehr an to strîken (Eckart, 444); hd. daran ist Hopfen und Malz verloren.

1) Vgl. het ‘Lied van Halewijn’ bij Flor. v. Duyse I, 3 en het synonieme daar is geen kruid voor gewassen, ‘tegen de doodt en is geen schilt’ (Brederoo II, 164), daar is niets aan te doen; Tijdschrift, XXII, 195; Mergh, 59: Voor de dood is geen kruyd gewossen; Pers, 346 b: Men wist geen kruyd tegen den dood; 900 b: Maer also voor den dood geen kruyt is te vinden; Ndl. Wdb. VIII, 385; Volksk. XXVI, 192; fri. for de âlderdom binne gjin krûden woechsen; mnl. jeghen de doot en es gheen scilt; voor die doot en es gheen cure; hd. für den Tod ist kein Kraut gewachsen; fr. contre la mort il n'y a pas de remède.