Charakters en lotgevallen van Adelson, Héloïse en Elius

[p. 76]

Vyftiende brief.
Karel, aan Héloise.

Ik heb uw' laatste brief niet beandwoord, lieve zusjen, vermids gy my in dezelve vreeslyk gehekeld hebt, en dat ik u niet gaarne op dien toon die een weinig boosheid aanduidt, wilde beandwoorden, want wy zyn te verre van elkander af, om met elkander te twisten, hoor dan, lieve héloise, het is zeer mooglyk dat de meisjes te A.... zoo denken als gy zegd, of liever dat gy zoo denkt: en geen behaagen zoudt vinden in een' jongeling die alle uwe wenschen voorkwam - die immer gedienstig op uw minste oogwenken u in alle kleinigheden te hulp kwam - maar hier in Parys zyn de meisjes van een' geheelen anderen smaak - zy worden gaarne gevleit, geliefkoost en men maakt zich alleen behaaglyk by haar, door soortgelyke daaglyksche diensten als ik u in myn' laatsten brief opgaf. By voorbeeld; ik kreeg onlangs kennis aan een alderliefst bruinetje, charlotte rosier is haar' naam - het is een meisjen

[p. 77]

van achtien jaaren, zoo schoon als een engel - oogen als een git, die zoo levendig in haar hoofd rond-speelen dat men haare blikken naauwlyks gade kan slaan: haare trekken zyn zeer fyn, zy heeft daarby een zoo bevallig mondje dat de liefdelonkjes rondsom het zelve schynen te dartelen, de frischte roozenverw der onschuld bedekt haare wangen, - ô indien gy dit meisjen zaagt als dan zoudt gy haar ten minste voor eene der Nimphen houden, welke de oude fabelkunde ons zoo bevallig afschetst - wel nu, een louter toeval, een van die kleine diensten die meestal gewigtig zyn in de oogen der schoone sexe, bragt my in gunst by haar, daar zy my te vooren naauwlyks aanzag...

'Er zou by zekere gelegenheid in een der voornaamste huizen van Parys een prachtig bal gegeeven worden: zy kreeg het in den zin om zich alsdan met een tak roozen te versieren - daar het verr' in het najaar is, had zy reeds alle mooglyke moeite laaten doen: maar kon die niet bekomen: ‘ik zal u die wel bezorgen, bekoorlyke charlotte!’ fluisterde ik haar in het oor - ‘ik wed dat gy die niet krygen zult’ - hernam zy: ‘en ik wed van ja’ - andwoorde ik weder - wy bepaalde onze weddingschap hierby: of ik de tweede contradans met haar danssen zou, of niet: de volgende morgen

[p. 78]

ging ik vroeg uit om myn woord te houden, ik had echter veel moeite hiertoe: want hier en daar vondt ik nog wel een bloeijend roozen-boompjen - maar men wilde 'er geen enkel roosjen afsnyden: en vroeg tevens onzagchlyk veel voor het boompjen: eindlyk, na overal gezocht te hebben, vondt ik 'er een by een Jood, die my het zelven voor een matiger prys liet. Zoo dra ik dit op myn kamer had, viel het my in, dat ik dit echter niet zenden kon zonder 'er iets aardigs, ten minste eenige weinige dicht-regels by te voegen: wel nu, ik maaktte de volgende die ik vermaak vondt om naderhand ook in het Nederduitsch overtebrengen:

Ontvang dit roosje, ô myn charlotte!

Dat ik u gistren heb belooft -

Hoe sierlyk ook haar kleuren schittren -

Zy worden door uw glans verdoofd -

Uw lelie wit - uw roozen wangen,

Zoo schittrend door Natuur gemaald -

Gaan al de glansen ver te boven,

Waarmeê dit schoone roosjen praalt.

Ik zond haar deeze regels met het roosjen een uur voor dát zy naar het bal zou gaan: toen ik haar op het bal te gemoet ging, dankte zy my voor myn oplettenheid met een' vriendelyken blik - ik herinnerde haar aan haar verloorene weddingschap, en wy danste

[p. 79]

de tweede dans met elkander: zy verhaalde aan eenige haarer vriendinnen, dat ik baar deeze roos bezorgd had - en men maakte my verscheide complimenten over myne wellevenheid!... In een woord, lieve héloise! ik vermaakte my buitengemeen op dit bal - en iedere keer dat ik charlotte in den dans ontmoette sloeg zy een' vriendelyken blik op haare roos, en op my!... ja zonder deeze, zou zy my misschien niet aangezien hebben: gy ziet dus dat myne gedienstigheid een goed uitwerksel heeft!... Gy zyt boos om dat ik u niets van aanbelang schryf, zegd gy, ik weet waarlyk niet wat ik u melden zal: Parys is thans, als 't ware, in twee classen verdeeld, het eene gedeelte bestaat in ambtenaaren die zeer menigvuldig zyn, als ook in lieden, die by de bureaux geplaatst zyn, en tot dit eerste soort behooren ook nog de staatkundige lieden die die den geheelen dag met de dagbladen en nieuwstydingen in de zak, in de Koffyhuizen rond loopen - over alles spreeken, alles beslissen als of zy in de geheime der Raadvergaderingen gedrongen hadden: het getal deezer lieden is echter zeer gering, want de meeste lieden betoonen eene groote onverschilligheid voor de staatkundige toestand der Republiek: men leeft voort zonder 'er zich mede te bemoeijen: somtyds doen de tydingen van de

[p. 80]

voor- of tegenspoed der legers de geestdrift van sommige lieden ontgloeijen: maar dit is ook alles.... De menigvuldige schokken die de Republiek door de achtereenvolgende Revoluties, waarvan de opperhoofden allen door schoone proclamaties de burgers veel goeds - en het herstel van veele zaaken beloofden zonder dat men zeggen kan, dat zy werklyk woord gehouden hebben - heeft naar myn inzien de lust uitgedoofd om zich met de toestand der Republiek in te laaten, vermids men dezelve toch niet verbeteren kan - en dat het Parysche volk naar geen Revoluties meer verlangt - als zynde wars van al de yslyke tooneelen die dezelve opgeleverd hebben!...

Dus bestaan, behalven de ambtenaaren, de bedienden der Bureaux, en de staatkundige lieden, meestal de inwooners van Parys, uit menschen die leeven om zich te vermaaken, om zich den tyd zoo kort en zoo aangenaam te maaken als het mooglyk is... En onder dit getal behoor ik ook... zelfs de lieden in den burgerstand die hunne bezigheden hebben, nemen echter ook hunne uuren van uitspanning: want het charakter der Franschen is vrolyk, haakt naar afwisseling en is zeer genegen tot eene geestvolle spotterny....

Gy begrypt dus, lieve heloise, daar ik in een' zekeren kring van vrouwen verkeer, waarin men zelden over staatkundige onder-

[p. 81]

werpen, over den oorlog, of over de zeden van een volk spreekt - dat ik u ook zeer weinig over soortgelyke onderwerpen kan schryven. Echter beloof ik u, dat by-aldien ik toevallig het een of ander hoor dat in uw smaak valt, dat ik den tyd zal uitbreeken om u dit te melden. Adieu lieve héloise, myn goede oom omhelsd u nevens my in gedachten. Verzeker onze waardige ouders van myn hoogachtig, en geloof my altyd.

Uw liefhebbende broeder

karel.

PS. Nu weet ik waarachtig geen raad, ik heb my zoo lang bezig gehouden met aan u te schryven - dat ik nu op myn horologie zie, dat het reeds half acht is - terwyl ik beloofd had om ten zes uuren in de opera te komen by myne lieve charlotte – ik weet niet hoe ik my verschoonen zal.... Nu, ik zal al de schuld aan u geeven - en bekennen dat ik haar voor u een uurtje ontstoolen heb....