Schoolland

September. Zaterdagavond.

Van middag m'n zin gekregen op de schoolvergadering - en tóch een strop gehaald. Er is in principe besloten, enige stellen nieuwe leesboeken aan te schaffen; Kraak had het uitgerekend, als onze school dit jaar geen andere kromme sprongen maakte, dan konden we aan leesboekjes een honderd gulden besteden, want er waren nog enorme voorraden handwerkbenodigdheden en tekenbehoeften van vorige jaren over, en dat is anders juist rommel die er nogal in-hakt. En een nieuwe landkaart was dit jaar ook nog niet nodig.

Dat heb ik dus gewonnen. Er was maar één tegenstemmer: v.d. Lee natuurlik. Vond, dat ik flauw had gedaan met die lesjes zo bespottelik mogelik voor te lezen, men kon ze ook heel goed zo voorlezen, dat ze absoluut niet slecht klonken; en dat was juist een voordeel van dit boekje, dat het voor de kinderen een extra-oefening gaf: ‘m'n’ te lezen, als er ‘mijnen’ stond, en zo voort. ‘We moèten het de kinderen niet zo makkelik maken,’ zei de halve gare met een hatelike glimlach, ‘en onszelf ook niet; en als Staal in twee weken een leesboekje uit heeft, dan is hij het doorgevlógen, en hij heeft er niet uitgehaald, wat er in zit.’ En hij, v.d. Lee, wou tenminste wel verklaren, dat hij over sommige lesjes wel een week deed. Toen-ie dat zei, werd het even stil, en in die stilte klonk eensklaps een zware zucht van mevrouw Troost, de juffrouw uit de tweede! ‘Ja mevrouw!’ beet v.d. Lee nijdig. En het was werkelik schitterend, zoals Mevr. Troost toen zei ‘Vreselik!’. Hij wist met z'n hele houding geen raad meer,

[p. 55]

en zei toen maar: ‘Ik zal er niet langer over debatteren, maar ik stèm tegen.’

Daarop kwam Koning los. Een fijne kerel toch. Begon zo droog, en ik had hem in 't eerst niet eens in de gaten. Maar toen nam-ie me toch die v.d. Lee over de knie! Zonder z'n naam te noemen zelfs; maar hij kráákte-n-'em. Niet door te zinspelen op wat we allemaal weten: dat v.d. Lee z'n klas altijd een zootje is - 't is eenvoudig geen schoolmeester, dat weten we allemaal. Maar Koning kikte daar niet van; hij nam v.d. Lee als serieus tegenstander, en bestreed hem principiëel, vertèlde hem eventjes een en ander van taal en uitspraak en lezen.... v.d. Lee moet zich hebben gevoeld als een schooljongen, die 't abc nog zat te leren. Hij had er dan ook niet van terug. Mevrouw Troost applaudisseerde, toen Koning uitgesproken was; maar dàt staat toch ook gek, als je een vergadering van zes mensen hebt. 't Leek net, of ze als een kind in d'r handen zat te klappen van blijdschap!

Kraak was ook goed: ‘Och,’ zei-ie, ‘het spreekt toch eigenlik vanzelf dat we onze school nooit te goed in de spulletjes kunnen zetten, en dat we oue rommel opruimen. Staal heeft groot gelijk dat we hier nog veel te veel prullen van leesboeken gebruiken moeten, als we tenminste niet over elk lesje uitentreuren willen blijven.... hm, enfin, ieder z'n meug, maar ik gun v.d. Lee dat lolletje van 'n héle week.... enfin.’

't Was allemachtig leuk, telkens dachten we dat-ie een of ander woord als ‘zaniken’ of ‘kletsen’ zou gebruiken, maar dan slikte hij dat woord in, en zei: ‘enfin’. Ik voelde dat-ie zich in zat te houden, om niet regelrecht tegen v.d. Lee persoonlik uit te vallen, en daardoor uit sekuriteit àlle kwalifikatie vermeed. Maar pas goed duidelik werd me dat eigenaardige voorzichtige spreken van Kraak, uit wat Koning me na afloop onder 't naar huis gaan vertelde: 'n Paar jaar geleden was Kraak 'es veertien dagen ziek geweest, en v.d. Lee had die tijd z'n klas moeten overnemen, en in die twee weken had meneer royaal-weg àlle leesboekjes die in de kast

[p. 56]

stonden, laten doorlezen! Toen Kraak terugkwam, had diè met de gebakken peren gezeten; en nou zat zo'n v.d. Lee op de schoolvergadering de serieuze te spelen, die te soliede van natuur was om 'n boekje door-te-vliegen volgens de methode der lichtzinnigen! 't Is toch ook wel door alles heen met zo'n vent!

Financiëel kón het, zoals Kraak uitlegde, en mijn voorstel werd aangenomen, met v.d. Lee z'n stem tegen. Maar toen kwam de strop: wèlke boekjes? Kraak stelde voor, presentexemplaren van de nieuwste series aan te vragen, en die dan te laten cirkuleren, en dan op een volgende vergadering over bepaalde deeltjes te stemmen. ‘Gut,’ zei mevrouw Troost, ‘maak daar toch zo'n drukte niet van, laat Staal, da's de voorsteller, met twee van jullie als kommissie dat nou even opknappen....’ Maar toen had v.d. Lee in-eens weer z'n houding terug: dáár protesteerde hij tegen, dàt was een zaak die de gehele school raakte, dáár wou hij over mee oordelen; geen onderonsjes, maar op de volgende vergadering allen met de nodige kennis van zaken beraadslagen; onder die nieuwere boekjes waren er, die hij vast en zeker zou moeten kritiseren, en daar moest hem gelegenheid voor worden gegeven....

‘Is er iemand tegen mijn voorstel?’ sneed Kraak af. Mevrouw Troost haalde de schouders op - en met algemene stemmen werd Kraaks voorstel aangenomen. 't Kon niet goed anders - maar ik zal geduld moeten hebben:

Eerst dat cirkuleren - dan weer een vergadering; dan bezoek van meneer Kolk, de gemeente-inspekteur, die komt pingelen. Enfin, die treft aan Kraak 'n goeie.... Dan advies van Kolk. Dan bestellen; dan wachten. Ik zal blij mogen zijn, als ik in deze klas nog nieuwe leesboeken beleef!