Gasten in het huis ten halven

[p. 37]

De Generaal

[p. 39]

De Generaal

I

SPIJTIG, danig spijtig zelfs was het, dat ze hem thuis in hun bekrompenheid zoo 'nen stommen, onnoozelen stiel hadden kunnen opdringen als dien van sigarenmaker.

Een vent zoo struisch en zoo pront van postuur, met een klassiek, regelmatig gezicht, schoon, zwart haar, rustige, maar zelfbewuste fixeer-oogen, een martialen, zwarten snor en daarbij een goei portie herse-

[p. 40]

nen, niet te veel en niet te weinig, precies zooveel als een mensch noodig heeft om er zonder wringen of stooten in 't leven boven op te geraken, en dan sigarenmaker zijn, neen, niet-waar, dat ging toch niet!

En om het heel goed te begrijpen hoe spijtig het was, moest men er Jokske Devries, dat antiek, brillend schoenmakerke van nevens het Sint-Pieterskapelleke, kunnen over bezig hooren. Bezonders als hij 't dan had over de schoone toekomst die er voor zoo 'nen mensch was weggelegd, b.v. bij den troep, en die door dien stommen anteklauw van zijn vader naar de vaantjes was geholpen. Generaal ware hij geworden, verzekerde Jokske, ja, generaal, zoo vast en zeker als twee en twee vier is! En ge weet, voegde hij er dan mysterieus-gewichtig aan toe, een keer generaal stond de rest ook open. Koning, keizer! Wie zou durven zeggen van neen? Voorbeelden waren er genoeg van immers! Peinst maar aan generaal Boulenger. Als ge maar imponeeren kunt en op den juisten moment weet aan te pakken!

Dat van den generaal geloofden de menschen geerne. Van 't zooveel keeren door Jokske te hooren uiteendoen waren ze den sigarenmaker zelfs zoo gaan heeten. Eerst: Generaal Pluym, met zijn naam er bij alzoo, en later kortweg: de Generaal.

Maar voor 't verloren koning- of keizerschap glimlachten ze eens medelijdend. Al bezat het ventje nog zooveel copie, neen, dat namen ze niet aan. Alleman wist het, Jokske had een zwak voor den Generaal en daardoor overdreef hij.

Ge moet weten, in zijn jonge jaren had het ventje kennis gehad met de moeder van den Generaal. Doch een andere had heur op 't laatste oogenblik wegge-

[p. 41]

kaapt, was er mee getrouwd, en van verdriet was Jokske toen met een Duitschen schoenmakersgezel de wereld ingetrokken. Overal had Jokske gezworven, tot in Spanje en Italië toe. Maar zijn liefde had hij niet kunnen vergeten. En nu nog, veertig jaar later, was ze niet weg en gaf het lot van den Generaal hem telkens een dankbare gelegenheid om op zijn mede-vrijer van toen fatsoenlijk te kunnen schimpen en schampen. Och, als hij de vader van zoo 'nen jongen geweest was!

En nochtans, alles goed en wel beschouwd, en Jokske zijn mogelijkheden opzij geschoven, 't was in den beginne met den Generaal tamelijk goed meegeloopen.

't Sprak vanzelf dat hij, eens de nattigheid van achter zijn ooren en 't eerste duveldons onder den neus, zich nogal gauw bewust was van zijn prontigheid. De meiskes uit de gebuurte zorgden daar wel voor. En eens dat in zijn bol, rees algauw 't verlangen naar een schoon kostuum, een hoedje en een stok, - om ten minste 's Zondags, op feest- of heiligdagen te kunnen paradeeren, - met tot slot een niet te stillen verlangen om alle dagen den fijnen meneer te kunnen spelen.

't Eerste was nog al gauw gerealiseerd.

Maar hoe het tweede gedaan als ge maar een simpel sigarenmakerke zijt, met - 't wás lang vóór den oorlog - een pree van twaalf frankskes in de week, en ze 't thuis alles behalve vet hebben?

't Hield hem weldra zóó bezig dat zijn gezicht er zoo serieus van begon te staan als van een filosoof en hij er bijkans 't spreken bij verleerde.

Al duurde het dan nog wat lang, hij deed het echter niet voor niet.

Want zie, op een schoonen Zaterdag - hij kon

[p. 42]

toen zooiets van zes, zeven en twintig jaar geweest zijn - zei hij zijn werk op in ‘D'Ekster’, dankte zijn blauw sigarenmakerskieltje af en zijn klak, en werd voorgoed mijnheer. Hij huurde, op de Groote Markt nogal, een huis, opende er een tabaks- en sigarenwinkel en in 't achterhuis er van richtte hij een klein sigarenfabriekske op waar hij drie knechten aan 't werk zette.

Heel de stad stond geen klein beetje te kijken! Een arme jongen en die begon ineens zoo'n zaak? Met geleend geld dus?

Doch wat ze ook zochten en snolden om te weten hoe en waar hij dat had weten los te krijgen, geeneen kwam er achter. De een zegden dat 't van de paters uit de Kluis was, d'andere dat die oude zottin van een Madam Verbist het hem gegeven had. Een derde beweerde dit en een vierde nog wat anders, maar 't juiste er van wist niemand.