De imitatione Christi (Qui sequitur)

De middelnederlandse vertaling

[p. 57]

Wijze van uitgave

Bij de voorbereiding van de tekstuitgave is rekening gehouden met de dubbele bestemming van een werk als het hier gebodene: het richt zich zowel tot Imitatio-onderzoekers als tot neerlandici. De tekst van het handschrift is zo getrouw mogelijk afgedrukt. Terwille van de eerste groep gebruikers, die behalve op nauwkeurigheid ook prijs stelt op leesbaarheid en practische bruikbaarheid, heb ik mij de volgende afwijkingen van de diplomatische methode veroorloofd:

1^o	i is gespeld als j, u als v en w als uu, wanneer de huidige klankwaarde van deze letters zulks eist.
2^o	alle afkortingen zijn opgelost, zonder dat de hiertoe gebezigde letters cursief zijn gezet; bij de oplossingen was de schrijfwijze (van de meerderheid) der voluit geschreven woorden beslissend.
3^o	eigennamen zijn gespeld met een hoofdletter aan het begin.
4^o	in de interpunctie is het hedendaagse systeem gevolgd.
5^o	vierkante teksthaakjes omsluiten woorden of passages die m.i. door onoplettendheid van de afschrijver weggelaten zijn, ronde haakjes elimineren woorden die de copiïst bij vergissing herhaald heeft, terwijl asterisken dienen ter aanduiding van plaatsen waar ik het nodig achtte corrupte lezingen te herstellen of de volgorde van de bewoordingen te wijzigen.

De voorgestelde toevoegingen, weglatingen en wijzigingen beperken zich in hoofdzaak tot die gevallen waar zij strikt nodig waren. Zolang de handschriftelijke tekst nog enige zin opleverde, is hij geëerbiedigd, zelfs daar waar hij niet beantwoordt aan de bedoeling van de Latijnse grondtekst. De genoemde grafische aanduidingen dienen derhalve als waarschuwingsseinen; in één oogopslag kan de gebruiker aan dit tekensysteem aflezen op welke plaatsen de druk afwijkt van het manuscript. De Aantekeningen in het tweede deel van dit werk bevatten de precieze lezingen van het handschrift en een verantwoording van de tekstcritiek. Bij de laatste konden de varianten uit andere handschriften van de in Leiden 339 voorkomende vertalingen van boek II en III, alsmede de andere vertalingen van boek I tot en met IV nuttige diensten bewijzen. De Aantekeningen brengen overigens meer emendaties en conjecturen dan in de afgedrukte tekst verwerkt zijn¹⁾.

In de transcriptie is het verschil dat de copiïst tussen ij en y maakt, gehandhaafd en zijn composita en afleidingen overgenomen zoals hij (of zij) ze, al dan niet aaneengeschreven, neerschreef.

Elk caput is naar de gangbare indeling in verzen verdeeld; boven elke bladzijde zijn de nummers van boek en caput vermeld.

1) Het bleek helaas achteraf onmogelijk het tweede deel als afzonderlijk naslagwerk bij het eerste te laten verschijnen. Dit was voor mij een reden te meer om de tekst op bescheiden schaal ‘critisch’ te behandelen, en zo aan te bieden als hij door de Middeleeuwers geschreven en gelezen heeft willen zijn.