Over boeken voor kinderen. Studie ten gerieve van leerkrachten, ouders, bibliothekarissen

[p. 5]

I. Een woord vooraf.

We hebben er een oogenblik aan gedacht, de studie die hier wordt ingeleid met de uitdrukking ‘lektuur...’ ofwel ‘literatuur... voor kinderen’ te betitelen. Maar het eene noch het andere gaf ons bevrediging. Want zoo ‘lektuur’ de leesstof omvat en ‘literatuur’ op zekere schoonheidseischen wijst, waaraan die stof heeft te beantwoorden, ze laten beide onaangeroerd al wat geen leesstof is, zooals de druk, de illustratie en het omslag, en schakelen verder heelemaal de prentenboeken uit, die spreken door het beeld, niet door het woord, en wel bij uitstek boeken zijn voor kinderen.

In deze studie verlangen we principieel niets uit te sluiten wat onder boekvorm de kinderen mag worden aangeboden; alleen, we stellen eischen, en ook wel andere dan literaire, en wenschen dat elk boek daaraan voldoe, eer het de kinderen wordt toevertrouwd.

We zijn, trouwens, de overtuiging toegedaan, dat van de boeken een groote invloed op het jonge volk uitgaat, ten goede of ten kwade. Niet dat we de nawerking van het eerste prentenboek, dat kinderen bekijken, en vooral van het eerste boek, dat ze lezen, nl. het klasse-leesboek, zouden overschatten; maar naast en na dat lees- of prentenboek worden andere boeken aangesproken, vooral zoo die aanwezig zijn in een

[p. 6]

klasse-, of school-, of in een algemeene kinderboekerij, - en dergelijke boeken, die dikwijls talrijk zijn, laten dan wél een invloed na, en zelfs in zulke mate, dat ze bij vele jongelui de keus en richting van hun latere lektuur bepalen. We mogen bovendien bedenken, dat de overgroote meerderheid der kinderen, eenmaal hun lagere studiën afgedaan, zoogoed als heelemaal op zichzelf zijn aangewezen om door het boek hun vorming en ontwikkeling te voleinden.

't Is van belang dus, dat de school gezonde leiding geve, dat deze leiding zich buiten school ook trachte uit te breiden en dat ze elken faktor welkom heete, die haar kan helpen het jonge volk met degelijke lektuur van dienst te zijn.

Daarover meer bij het afsluiten van deze studie. We hebben het thans over de eischen, die we aan boeken voor de kinderen moeten stellen, indien we wenschen dat ze degelijk en voor het jonge volk van waarde blijken.