Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De pastoor uit de bloeyenden wijngaerdt (ca. 1930-1940)

Informatie terzijde

Titelpagina van De pastoor uit de bloeyenden wijngaerdt
Afbeelding van De pastoor uit de bloeyenden wijngaerdtToon afbeelding van titelpagina van De pastoor uit de bloeyenden wijngaerdt

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.42 MB)

Scans (7.86 MB)

ebook (3.78 MB)

XML (0.23 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De pastoor uit de bloeyenden wijngaerdt

(ca. 1930-1940)–Felix Timmermans–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 179]
[p. 179]

XXIX.

Men heeft gezongen over haar dood lichaamke den triomphantelijken In Paradisum; men heeft ze in een put gelegd, er aarde over geworpen, en z' is voor altijd van de aarde verdwenen.

De familieleden

illustratie

zijn gekomen naar de uitvaart, er wordt gekookt, geloopen en gekakeld in de pastorij, waar te midden de pastoor staat als in een droom verbaasd over al dit volk, dit eten, dien wijn en over zich-zelve. Hij wil stilte, witte stilte, en terwijl de anderen beneden al over Leontientje's lijden, aan 't bespreken van kleederen en fortuinen zijn gekomen, wandelt hij het huis door, over de propere slaapkamers, den rustigen zolder, en zet zich met toeë oogen te peinzen waar het stil is en er zon op zijn handen valt.

Wat heeft Leontientje veel ruiten uitgegooid, en veel lichtjes uitgeblazen in hem! Alles is er

[pagina 180]
[p. 180]

armer geworden, maar ook frisscher en helderder en hij dankt den Heere met prevelende lippen....

Isidoor dwaalt onrustig over de heuvelen.

En als de avond gekomen is, daalt hij naar de pastorij.

Zoolang Leontientje boven de aarde lag was hij gelukkig om al de schoonheid die hem had omkleed, en om 't voelen naderen van den oliënplakkenden zielevrede.

Maar nu ze begraven is, en weg, is hij plots van zijn weelde ontkleed, precies of zij heeft alles meegenomen, en is hij een arme bedelaar geworden, wiens honger de duisternis, en wiens brood het geloof is.

De rozengeur die om hem heeft gehangen, voelt hij, is hare geur geweest; zijn waar geluk, was haar geluk, dat hij mee aanvoelde; het licht dat hij zag rijzen, was het licht dat zij zag, maar dat op hem weerspiegelde. Er heeft hem iets verlaten; hij is alleen, in leegte en donkerheid; vroeger ware hem de rede een lichtende staf geweest, maar die is weg als een substantie die vervlogen is. Hij kan niet meer redeneeren, hij durft niet meer redeneeren; hij snakt maar om steun te hebben, een muur waar hij tegen kan tasten, een draad die hem geleidt, want hij is zielsbang geworden, en zijn ziel roept klagelijk als een tortelduifken.

Gisterenavond nog voelde hij zich als een zandkorrel kleven op Gods muzikale kleed; nu wervelt hij op een heeten wind ergens verloren.

[pagina 181]
[p. 181]

Hij voelde God over zich, gelijk een bloem de zon op zich gevoelt; 't leven scheen een prieel te zijn. Doch dat was allemaal in d'aanwezigheid van Leontientje, wiens zieltje om hem kleurde als een tuin rond de drijvende zwane. Doch nu hij alleen is met zich-zelf, maar doorspoeld is geworden door de zuiverende genade, voelt hij de ledigheid in zich; het leven is niet met de handen open, genietend onder een honinglek van het geloof te staan; het leven is een strijd van het licht tegen de duisternis. Er moet gewerkt worden! Kwade, vernietigende machten drijven als schaduwen met hem mee en maken het donker rond hem. Hij heeft nooit geweten dat er zooveel stoffelijk en geestelijk kwaad in de ploeien van zijn leven verscholen zat. En hij is er ook van bewust dat het er toch moet uitgeklopt worden lijk het stof uit een Oostersch tapijt, wil het voor de voeten van God mogen liggen.

Hij voelt zich als een hulpeloos kind in een bosch verdwaald, en hij gaat naar een nederig lichtje tintelend in de verte, vol deemoed, kleinigheid en vreeze.

Dit lichtje is de pastoor.

Hij vindt den ouden man alleen in den hof, tegen het druivenportaal gezeten, met de lange handen tusschen de knieën genepen, het hoofd als luisterend naar de sterren geheven.

‘Ik ben juist aan 't peinzen,’ zegt de pastoor, Isidoor tot zitten uitnoodigend, ‘op een woord dat ik u eens gezegd heb: Hoe er menschen

[pagina 182]
[p. 182]

zijn, die als een bloem uit Gods handen over den muur der wereld vallen, en daar hunnen goeden geur verspreiden....’

Isidoor lispelt: ‘Leontientje,’ leunt tegen een paal, en tuurt zwijgend in den veelsterrigen nacht. Zijn hart is zoo vol, en hij kan de woorden niet vinden om te beginnen; het worstelt en wroet in hem, als was er iets dat de lichtende woorden wil afdammen en vernietigen.

Er is een geweldige sterrenmacht hoog boven hen overal verspreid. De nacht druipt van glorie. 't Is de eene ster nevens de andere. 't Is of heel het heelal zich heeft opengedaan, en zijn verste diepten en verwijderste schatten toont.

Eeuwen worden zichtbaar, oneindigheden rukken nader. Elke ster is licht, en 't eene licht verlicht het andere, heel de oneindige ruimten door. 't Is het eeuwige vuur dat brandt aan de voeten van God.

Beiden zien naar omhoog; ieders ziele is als een kleine spiegel waarin de sterdoorwriemelde ruimte is in weergekaatst, met al haar luister, al haar mystieke werking en al hare onverzettelijke eeuwigheid.

En plots in de stilte beeft de stem van Isidoor.

‘Menheer Pastoor, nu geloof ik dat de moment gekomen is om....’

De pastoor staat recht. Ze bezien elkander. De pastoor bijt op zijn onderste lip. In 't licht der sterre zien z' elkanders oogen.

En langzaam buigt Isidoor zijn hoofd en valt weenend tegen de borst van menheer Pastoor.

[pagina 183]
[p. 183]

De hemelen druppelen in den ouden man zijn hart. Dronken van verrukking en bewondering, zingt het dankbaar en lovend van zijne lippen, wijl hij Isidoor omarmd houdt als een verloren geweest kindeken:

‘En daarvoor moest zij sterven! Nu begrijp ik het gebaar des Heeren! Ik voele nu zoo helder de eeuwige aanwezigheid van den Wijngaerdt des Heeren, van zijn werking en zijn bloei. Zie hoe 't gesternte een gouden druivelaar is, die zich door 't heelal slingert. En zoo is elke mensch een druif van den goddelijken Wijngaerde, waarvan God de wijngaardenier is.

O Hemelsch Borduurwerk, waar wij soms een tipje bovenkant mogen van genieten! Hoe harmonieus loopt alles zuiver naar elkaar in die voor ons ontstellende verwarring. En hoe waakt gij met dezelfde aandacht over de verste sterren in den Melkweg, als op den worm dien ik in dit hout hoor tikken. O Heer heb dank! dat gij mij aan uwen Wijngaerdt hebt laten groeien!

En zeg mij o Heere, wat mijne wegen zijn! En ik zal ze volgen met de geestdrift der zwaluwen. Ik ben tot alles bereid.

Gezegend uwen naam, o Heere, voor de nieuwe druif die Gij bestemd hebt voor uwen goddelijken beker! O ware Wijngaerdt Jezu-Christu!’

En vervoerd, vaderlijk blij, zoent hij Isidoor op zijn heet voorhoofd, en maakt over zijn eigen lichaam het teeken des kruises vol overgave en diepe dankbaarheid om Leontientje

[pagina 184]
[p. 184]

die Hij ontnam, en om Isidoor die Hij hem gegeven heeft. De hemelen dauwen wijn in hun zielen. De hemelsche wijnkelders zingen in hunne tonnen en flesschen.

En achter de randen der heuvelen rijst de groote hostie-witte maan omhoog, vol stilte.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken