Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1 (1906)

Informatie terzijde

Titelpagina van Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1
Afbeelding van Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.34 MB)

Scans (27.73 MB)

XML (1.27 MB)

tekstbestand






Editeurs

Herman vander Linden

W.L. de Vreese



Genre

poëzie
non-fictie

Subgenre

kroniek
non-fictie/geschiedenis-archeologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

(1906)–Lodewijk van Velthem–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Hoe die camp gevochten ward. xxx.

 
Doent was so verre comen
2175[regelnummer]
Dattie tijt was genomen
 
Alse datmen den camp vechten soude,
 
Quam die hertoge alse houde
 
Met sinen kempe te Ludeke ward;Ga naar margenoot+
 
Entie biscop mede ter vard
2180[regelnummer]
Quam jegen met sinen kempe saen.
 
Daer sijn die heren te rade gegaen
 
Om dese dinc, oftmen conde
 
Af gelecgen metten mondeGa naar margenoot+
 
Datmen den camp en vochte niet.
2185[regelnummer]
Die biscop hem wieken niene liet.Ga naar voetnoot2185
 
Doen die hertoge dit heeft verstaen,
 
Ginc hi tsinen kempe ward saen,
 
Die hem vragede alte hant:Ga naar margenoot+
 
‘Wat eest, here! hoe gaet in hant?’
2190[regelnummer]
- ‘Harde wel, dat secgic u,
 
Gelaet vaste coenleec nu,
[pagina 138]
[p. 138]
 
Ic sal hier hebben al mijn gevoegen.’
 
- ‘Of ghi wilt, here! laet u genoegen!Ga naar margenoot+
 
Bi mire trouwen, in vechts niet,
2195[regelnummer]
Wat u oec daer ave mesciet.’
 
- ‘Neen gi niet, en es geen noet!
 
Op dat ghi aldus vorward doet
 
Ende hout u stoutelike int gebare,Ga naar margenoot+
 
Si selen mi geven dat ic begare.’
2200[regelnummer]
Dus es hi weder ten heren comen
 
Die den camp gerne benomen
 
Hadden daer, haddense geconnen.
 
Mar neen, hets om niet begonnen.Ga naar margenoot+
 
Die corden waren ginder geslagen
2205[regelnummer]
Entie setele worden gedragen
 
Binnen den crite, daer men mede
 
Die kempen saen op sitten dede.
 
Die hertoge quam doen weder gegaenGa naar margenoot+
 
Tsinen kempe, die hem saen
2210[regelnummer]
Vragede, hoe die saken gingen?
 
- ‘Si gaen mi af al mire dingen
 
Die si mi geloefden ere.’
 
- ‘Bi trouwen ic sculdich ben onsen Here,’Ga naar margenoot+
 
Sprac die gene, ‘maect pays saen,
2215[regelnummer]
Oft ic sal uten crite gaen;
[pagina 139]
[p. 139]
 
Want in vechte in gere sake’
 
- ‘Helpt, vrient! wat wildi maken?
 
Gindi enen voet uten crite,Ga naar margenoot+
 
Ghi word dan uwes lives quite;
2220[regelnummer]
Ga naar margenoot+ Want men sloege u hier ter stont
 
Dat hoeft af, dat si u cont.
 
Sit hier noch, ende ic sal gaen
 
Besien wat si hebben gedaenGa naar margenoot+
 
Die ic over die effeninge liet!
2225[regelnummer]
Ic saelt effenen, wats gesciet:
 
Ende saelt over mi laten gaen.’
 
Dus es hi vandaer gegaen.
 
Ende alsoe vollijc es op gestaenGa naar margenoot+
 
Des biscop kempe, ende nam saen
2230[regelnummer]
Scilt om hals ende cloppel in hant,
 
Ende ginc ten andren ward te hant,
 
Ende gaf hem op[t] hoeft enen slach,
 
Daert menich toe gesach;Ga naar margenoot+
 
Ende die gene sat stille noch doe,
2235[regelnummer]
Ende sprac den genen aldus toe:
 
‘Siet, goede liede! ende wat meinstu,
 
Dattu mi dus slaes hier nu?
 
Wat hebbic di mesdaen hier ter stede?Ga naar margenoot+
 
Ende in seide di heden lede
[pagina 140]
[p. 140]
2240[regelnummer]
Noch en mesdede noyt [...] man.’
 
Die gene quam noch vorward an,Ga naar voetnoot2241, 2250, 2253
 
Ende gaf den genen noch enen slach.Ga naar voetnoot2242, 2244, 2248, 2262
 
‘Ay mi! God geve u quaden dach!’Ga naar margenoot+
 
Sprac die gene, ende greep sijn hoeft
2245[regelnummer]
Met beiden handen, des geloeft.
 
Entie ander spranc achter ward,
 
Alse noch te verhalen daer sine vard.
 
Die gene sprac: ‘Bi mire trouwen,Ga naar margenoot+
 
Sladi mi meer, het sal u rouwen!’
2250[regelnummer]
Der[de]werf comt die gene gegaen;
 
Entie ander sprinct op saen,
 
Ende laet cloppel ende scilt vallen,
 
Ende nemt den genen daer met allen,Ga naar margenoot+
 
Ende worpen onder hem ter neder,
2255[regelnummer]
Ende slaten metten vusten weder
 
So grote slage, dat hine saen
 
Vanden live hevet gedaen.
 
Doe riep men daer ins hertogen side,Ga naar margenoot+
 
Die des waren harde blide:
[pagina 141]
[p. 141]
2260[regelnummer]
‘Werpt[en] over die corden uten crite,
 
So sidi dies altemale quite!’
 
Dit dede die gene; ende daer naer
 
Sloech men hem dat hoeft af daer;Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot2263
 
Entie hertoge bleef in die ere.
2265[regelnummer]
Ende van desen dage vord mere
 
Alse lange alse leefde dese man,
 
Sone was niemen so coene dan,
 
Die hem yet hadde mesdaen,Ga naar margenoot+
 
Hine wildene vloechs te camp bestaen.
2270[regelnummer]
Ga naar margenoot+ Hi was so coene worden hier af,
 
Dat hi niemen te voren gaf.
 
Van desen es noch tgeslechte comen
 
Te Loven, dat ic u wel soude noemen.Ga naar margenoot+

margenoot+
(5)
margenoot+
(10)
voetnoot2185
hem = den hertog.
margenoot+
(15)
[tekstkritische noot]2192 Ic sal hebben mijn g. 2193 Heere of ghij w. 2194 Bij mijnre tr. en vechs n. 2195 W.u ooc daer na gesciet 2196 Neen ghij n. ten es g. noot 2197 Op dat ghij dus vordaen doet 2198 stoutelijc int geberen 2199 So salics hebben mijn begeren 2200 hij 2201 Die den campe gherne b. 2202 Ja hadden sij gec. 2203 Maer neensij 2204 D.c. worden daer gesl. 2205 Gene setelen waren daer gedr. 2206 daermen gerede 2207 Die cempen (sic) sitten in dede 2208 quam doe geg. 2209 die doen saen 2210 Vraechde 2211 Sij gaen my af al mine dingen 2212 Die sij my beloofden eere 2213 Trouwe ben sculdich o. heere 2214 peis

2194 vechts Verdam, Middelnederl. Woordenb. 2, 1440 stelt voor te lezen vechte zeker ten onrechte. Verg. vss. 2164 var.; 2173 tekst en var.
margenoot+
(20)
margenoot+
(25)
margenoot+
(30)
margenoot+
(35)
margenoot+
(40)
[tekstkritische noot]2216 W. en v. in geenen saken 2217 Help v.w. wildij m. 2218 Gingdij 2219 Ghij soud worden u. lijfs q. 2221 U hooft af d. sij u c. 2223 sij 2225 Ic salt pointen 2226 ontbreekt. 2227 Dus es hij wech gegaen 2228 Mettien stont op herde saen - B Ende mettien es op ghestaenGa naar margenoot+ 2229 Sbisscops kemp e. nam te hant 2230 ‖ Scilt omden hals cluppel in hant 2231 ontbreekt. 2232 opt hooft e. sclach 2233 Daer die menege toe sach 2234 noch ontbreekt. 2235 E.s. den anderen dus toe 2236 ende ontbreekt. 2237 Dattů my dus slaets nu 2238 W.h. dy gedaen ter st. 2239 Ic en seide dy h.l.

2229 Des biscop kempe: het schijnt niet noodig te lezen biscops zooals Verdam, Middelnederl. Woordenb. 3, 1585 voorstelt, daar een genitief biscop niet alleen bij Velthem, b.v. boven vs. 2073 en beneden 111, 792, maar ook elders herhaaldelijk voorkomt: zie V. Helten, Middelnederl. Spraakk. § 245 d (blz. 311). 2232 op[t] hoeft: het lidwoord is onmisbaar. 2233 Daert in het hs. voluit.
margenoot+
bl. 28 d.
margenoot+
(45)
margenoot+
bl. 8 f.
margenoot+
(50)
margenoot+
(55)
margenoot+
(60)
margenoot+
(65)
[tekstkritische noot]2240 noit man 2241 D. ghene q.n. bat an 2242 E.g. hem n.e.s. 2243 Ay my 2244 Sprac hij ten genen e.g.s. hooft 2245 gelooft 2246 Ende dander spr. a. waert 2247 Om te verhalen sine vaert - B Als noch te haelne sine vaert 2248 bij mijnder tr. 2249 Sladij my m.h.s. dy r. 2250 Derdewerf quam d.g.g. 2251 Ende dander 2252 cluppel 2254 werpen - B worpten 2255 E. sloegen met vuisten (sic) w. 2256 dat hij s. 2257 heeft 2256 en 2257 B Soe grote slaghe gaf hi hem daer saen Datti van den live saen hadde gedaen 2258 Doe riepen sij in shertogen sijde 2259 Die doe w. herde blijde - B Want si waren alle blide

2240 noyt [...] man hs.: noyt den man Het lidwoord is overbodig, of men zou behooren aan te nemen dat ‘sbisscops kempe’ zich plotseling weer tot de omstanders wendt en ván zijn tegenstander gaat spreken, in plaats van voort tót hem te spreken, wat zeker niet waarschijnlijk is. Trouwens ook de tekst van de Brabantsche Yeesten mist het lidwoord. 2250 D[erde]werf hs.: D'w'd verbeterd in overeenstemming met den tekst van de Brabantsche Yeesten, die zeker de goede lezing heeft. 2255 vusten hs.: wsten
voetnoot2241, 2250, 2253
Die gene = sbisscops kempe.
voetnoot2242, 2244, 2248, 2262
die gene = shertogen kempe.
margenoot+
(70)
margenoot+
(75)
margenoot+
(80)
margenoot+
(85)
[tekstkritische noot]2260 Worpten over die coorde 2261 So sijdijs a.q. 2263 Seloech hij h. thooft af d. - B dat hooft af saen daer 2264 Ende die h. bleef in deere 2265 voort meere 2266 ontbreekt. - B Alsoe l. als l. 2267 So en was niemant so coen voerdaen - B Soe en was niement soe coene voert an 2269 Hine wilden vlus te campe b. - B Hi en wilde vluchts te campe gaen 2270 en 2271 ontbreken. 2272 geslechte 2273 dat ic wel soud noemen

2260 Werpt[en] in overeenstemming met den tekst van de Brabantsche Yeesten: het pronomen kan moeilijk gemist worden. Verg. Verdam, Middelnederl. Woordenb. 3, 1893. 2262 naer in het hs. voluit. 2276 Ysewijn hs.: yse wijn 2277 clerc in het hs. voluit. 2279 hi seide hs.: ic seide wat geen zin heeft, aangezien Velthem nog niets gezegd heeft.
margenoot+
(90)
voetnoot2263
hem = sbisscops kempe.
margenoot+
(95)
margenoot+
bl. 9 a.
margenoot+
(100)

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken