Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 2

[xxiiii]

Die vierde scare, die daer na quam
Dat[s] Artoys, als iet vernam.
D[o]e versach hi al sonder letten
Hoe hem die Vlaminge ondersetten.¹⁶³⁴
Die grave dade hem wapen saen.⁺
Doe quam daer een wolf gegaen,
Daer si Artoyse wapenen souden,
Dien hi lange hadde gehouden
Menigen dach, die Brune hiet.
Ende alse die wolf dit siet^+
+ Dat hem sijn here wapene dede

1634 ondersetten = schrap zetten, in staat van tegenweer brengen (Verdam).

+ (5)

+ (10)

+ bl 47 e.

[p. 295]

 

Jegen desen groten onvrede,

 

So spranc hi binnen inden rine.

 

Dit was een wonderlike dinc:

1645

Temet datmen hem die wapen anstac,⁺

 

Quam die wolf diese emmer ave trac

 

Metten clauwen ende metten tanden.

 

Hartoys werdene metten handen,

 

Ende sprac: ‘Brune, wats u gesciet?

1650

Deser constumen en plaechdi niet,⁺

 

Des en hebbic van u niet gesien!’

 

Die wolf(s) en wilde altoes niet vlien.

 

‘Brune, Brune!’ sprac hi mettesen,

 

Wi sellen onlange te gader wesen.’

1555

Alse Brune sach, dat niet bescoet⁺

 

Wat hi op sinen here scoet,

 

So trac hi wech na desen keer.

 

Men wiste van hem daer nemmermeer.¹⁶⁵⁸

 

Noch gesciede daer .i. wonder:

1660

Artoys wilde messe horen besonder,⁺

 

Ende deet te weten sinen caplaen

 

Dat hi Gode wilde ontfaen,

 

Eer hi vard ten wigewaerd.

 

Die priester die las messe ter vaerd,

1665

Ende alse messe was gehent,⁺

 

Ende alse Artoys soude ontfaen tsacrament,

 

So was dit sacrament verloren.

 

Dies had die pape groeten toren¹⁶⁶⁸

 

Ende sprac: ‘Here! wats ons gesciet?

+ (15)

+ (20)

+ (25)

1658 Over de wolf-episode, zie ook Jean d'Outremeuse

+ (30)

+ (35)

1668 toren = verdriet.

[p. 296]

1670

Gods lichaem en vindic niet!’⁺

 

Dies was Artoys te barenteert,¹⁶⁷¹

 

Ende sprac: ‘Dat ic heb geordineert,

 

Dat salic inden op desen dach,

 

Comer mi af dat comen mach!

1675

Ic sal Gode op een andren tijt⁺

 

Ontfaen, alse gehent es die strijt.’

 

Des mach hi sijn al sonder hope.

 

Het quam oec .i. padde gecropen

 

Al grau, uten Vlamscen here.

1680

Men lietse crupen al sonder were,⁺

 

Te siene wat het soude bedieden.

 

Si croep al dore die lieden

 

Recht vort toten Vranken.

 

Daer stontse ende blies metten lanken

1685

Optie Waloys .i. lanc termijn⁺

 

Ende scoet op hem haer venijn.

 

Van danen keertsi ter hagenward

 

Uten wege metter vard.

 

Een ors oec, daer hi selve op sat

1690

Hi hads .M. pont gehat⁺

 

⁺ Ende .C. liber scattes al sijn leven,¹⁶⁹¹

 

Haddijt den coninc willen geven.

 

Het was .xiiii. voete lanc

 

Doe hijt metten breidele dwane.

1695

Hi sater op met groten dangiere.⁺

 

Ende doemen ontbant sine baniere

 

Sloech hi dors metten sporen,

+ (40)

1671 te barenteert: desbarenteert (ofr. desbarater) = verbijsterd, verslagen

+ (45)

+ (50)

+ (55)

+ (60)

+ bl. 47 f.

1691 scattes = rente, inkomen.

+ (65)

[p. 297]

 

Daer .ii. wige te voren

 

Met siere cracht hadden verwonnen.

1700

Doen hijt waende hebben geronnen^+1700-1703

 

So stortet toter eerden neder

 

Drie werven vort ende weder.

 

Hi riep: ‘Morel! Wats u gesciet?

 

Derre constumen en plaechdi niet!

1785

Ghi hebt mi gedragen in swaren stride,⁺

 

Gaet di mi nu af te desen tide?

 

In quam noyt in genen doene

 

Daer ic uwes had so wel te doene!’

 

Dit waren teken van ongevalle.

1710

Die hem hier gescieden alle.⁺

+ (70)

1700-1703 De beteekenis is: Toen hij (Artoys) zich voornam het paard te doen loopen, struikelde het drie maal keer op keer

+ (75)

+ (80)

1642 Jegen hs.: legen.

1687 keertsi ter hagenward hs.: ter hagen ward; ward in hel hs. voluit.

1704 constumen: con in het hs. voluit Titel: verkeerd. Er staat: Hoe Guelke te Cortrikeward voer .xxi. 1718 vonde hs.: wonde; hare hs.: here. Beide emendaties zijn van Verdam (zie Tijdschr. voor Nederl. Taal- en Letterk., X, 1890, bl. 262).