Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 2

(1931)–Lodewijk van Velthem– rechtenstatus


[xxv] Die Vlaminge lagen tesen tiden Op .i. plaetse daer besiden, Vaste in een ende al te voet, Met pieken starc ende wel behoet, 1715[regelnummer] Ende gewillech genoech te stride.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1715 Doe sende Artoys bander side .i. iraut te nemen ware, Oft hi [von]de, int Vlaemsce h[a]re Enegen here van groten prise 1720[regelnummer] Die wesen soude te desen pongise.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1720
[pagina 298]
Sine gedochten waren mettien Dat hi hem vaen soude laten dien, Ginet hem qualike inden strijt. Die gene reet wech ter selver tijt 1725[regelnummer] Ende bescouwet achter ende vorenGa naar margenoot+ Ende quam weder, ende liet daer horen Artoyse, wat hi had gesien: ‘Her Grave!’ sprac hi doe mettien, ‘Al dat ic sie dat sijn crayolenGa naar voetnoot1729 1730[regelnummer] In die wapen, ende scietenspolen.Ga naar margenoot+ En sach niemen van valoer Daer ic theer alom voer, Sonder Willem van Juleer,Ga naar voetnoot1733 Ende mijn her Gi, .i. bacheleer,Ga naar voetnoot1734 1735[regelnummer] Wijts sone van Dampiere.Ga naar margenoot+ Si staen te voet op .i. riviere,Ga naar voetnoot1736 Van achter mach mer niet in raken. Ene baniere sagick er blaken,Ga naar voetnoot1738 Ga naar margenoot+ Den Lupart van [sabel], gebatelgeert, 1740[regelnummer] Int v[el]t van goude geordineert.’Ga naar margenoot+ Van Brabant sprac doe her Godevard: ‘Die ridder, die draecht den Lupart, Dats die gene, dat secgic die, Daer ic mi meest af ontsie:
[pagina 299]
1745[regelnummer] Hets mijn her Jan van Rinesse.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1745 In die werelt en esser niet sesse Omgaens wijt ende breet,Ga naar voetnoot1747 Die bet van orloge weet.’ Hi riet doe Artoyse, opdat hem dochte 1750[regelnummer] Nuttelijc, dat hi niene vochte,Ga naar margenoot+ Ende beiden soude metten stride Tote sander dages, wel betideGa naar voetnoot1752-1753 Dat van der margenstonde daecht, Si selenre alle al sijn versaecht. 1755[regelnummer] Nemmermeer selen si mickenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1755 Dat si bat ordinoerden al sticken Dan si nu hebben gedaen, Ende morgen laet ons op hem slaen. Hets al arm vole te voet, 1760[regelnummer] Ende sal dan [t]setten sijn vermoet.’Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1760 Artoys balch hem deser word, Ende was er sere om testord,Ga naar voetnoot1762 Dat hi hem desen raet vorleide. Hi verhief hem int gereide 1765[regelnummer] Ende sprac: ‘Na dien dat gi ontsiet,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1765 Ic rade wel, Godevaerd, dat gi vliet
[pagina 300]
Ende gi sijt up uwe hoede!’ Dit sprac Artoys met overmoede: ‘Ic belge mi dat gi dit doet, 1770[regelnummer] Wi sijn tors ende si te voet.Ga naar margenoot+ Hondert orsse ende .M. man, Dats alleens. Wat ontsiedi dan?Ga naar voetnoot1772 Drayt omme u ogen ende besiet: Dit vrome vole faelgiert u niet. 1775[regelnummer] Ende hilt u noyt over ontsaecht,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1775 Mi heeft wonder dat gi dit vraecht! In wilde niet, Godevard, dat si lagen Vor ons gebonden, en soudse jagenGa naar voetnoot1778 Die ginder over staen te voet, 1780[regelnummer] Ende daer met coelen minen moet!’Ga naar margenoot+	margenoot+ (5) voetnoot1715 gewillech genoech te stride = van strijdlust brandende (Verdam), in hooge mate belust op den strijd margenoot+ (10) voetnoot1720 pongise = strijd (ofra. poignis). [tekstkritische noot]1730 scietenspolen hs.: scieten spolen 1733 Juleer hs.: Iuleer 1739 sabel hs.: goude; de Vlaamsche banier droeg een zwarten leeuw, klimmend (gebatelgeert) 1740 velt hs.: vat. Reeds bij Verdam (Tijdschr. Nederl. Taal- en Letterk, X, 1890, bl. 262). margenoot+ (15) voetnoot1729 crayolen = schreeuwers (fr. crier) margenoot+ (20) voetnoot1733 Juleer = Gulik voetnoot1734 her Gi, .i. bacheleer = Gwij van Namen of van Richebourg, zoon van Gwij van Dampierre en Isabella van Luxemburg; hij stierf in 1323 margenoot+ (25) voetnoot1736 Si staen te voet op .i. riviere = Zij (de Vlamingen) staan te voet aan de andere zijde van een rivier voetnoot1738 blaken = blayen, d.i. wapperen. margenoot+ bl. 48 a. margenoot+ (30) [tekstkritische noot]1745 Jan hs.: Ian 1747 Omgaens hs.: Om gaens 1749 opdat hem hs.: opdathem 1756 Dat si hs: Datsi. margenoot+ (35) voetnoot1745 Jan van Rinesse: Jan van Renesse, Zeeuwsche ridder, was in Zeeland aan het hoofd van de partij van den Koning van Engeland en den Graaf van Vlaanderen voetnoot1747 In Brabant zegt men nog ‘een uur omgaens’, waar omgaen zeker wel infinitief is. De bet. is niet ‘in den omtrek’, doch ‘hoe ver men ook zou omgaen (in de wereld)’ margenoot+ (40) voetnoot1752-1753 wel betide ‖ Dat van den margenstonde daecht = bij den tijd, dat de morgenstond daagt margenoot+ (45) voetnoot1755 micken = er op denken margenoot+ (50) voetnoot1760 tsetten = tot het bieden van weerstand. Verdam (Tijdschr. voor Nederl. Taal- en Letterk., X, 1890, bl. 262) emendeert: seker voetnoot1762 testord (testoren) = gestoord, ontstemd margenoot+ (55) voetnoot1765 ontsiet (van het w.w. ontsien) = vreest (voor uzelf). [tekstkritische noot]Titel: de nummering is foutief; het moest zijn .xxvi. in plaats van .xxii. margenoot+ (60) voetnoot1772 alleens = geheel gelijk margenoot+ (65) voetnoot1775 ontsaecht = bevreesd (cf. versaagd van versagen, in ontsagen heeft ont-versterkende beteekenis) voetnoot1778 jagen = achtervolgen margenoot+ (70)

Vorige Volgende

[xxv]