Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 3

Van den grave van Hollant, hoe hi uut trac te Vlaendrenward .xvii.

Doe die coninc dus lach daer,
Ende waende wel overwaer
Die Vlaminge bringen al ter doet,
Doen trac hi met menigen boet
Die grave van Hollant met groten here,⁺¹¹⁶⁹
Het sceen dat hi mochte dere
⁺ Daermede al der werelt doen.
Menich scone stout baroen
Was in siere geselscepe,
Dese voren al in scepe,⁺
Ende waren wale int harnasch;
Starc dochten si hem, ende rasch,
Ende te wige wel geviseert,
So dat niema[nn]e niene deert¹¹⁷⁸
Dat hem nutte te wige was,⁺
Hine hadde daer, dochte mi, das.

+ (5)

1169 die grave van Hollant = Willem III, zie vs. 884

+ bl. 75 d.

+ (10)

1178 niene = niet en; deert = ontbreekt.

+ (15)

[p. 201]

 

Dus trac die grave uut,

 

Met ere herde groter geluut,

 

Ende hadde wille ende gere

 

Viande te doen grote dere,⁺

1185

Dat banderside was belegen¹¹⁸⁵

 

Van den coninc, daer si doe iegen

 

Waren getogen optien tijt,

 

Om hem te leverne daer oec strijt.

 

Hier en hadde niet terwile^+1189-1190

1190

Jegen den grave en[de] gene (h)ile.¹¹⁹⁰

 

Nochtan, doen die grave intrac

 

Van Hollant, hordic datmen sprac,

 

Dat hi te Sweneward soude tien,¹¹⁹³

 

Some seidense te Ca[ts]ant na dien.⁺¹¹⁹⁴

1195

Dus liep die mare optie stont,

 

Ende dit was oec menigen cont,

 

Maer niet en wetic, sonder waen,

 

Waeromme dit was dus gedaen.

 

Want doesi waren vergadert alsoe⁺

1200

In die scepe algader doe,

 

So namense die scepinge metter vard

 

Al die Scelde vaste opward,

 

Met vollen seile, dat verstaet,

 

Rechte vort, hoe soet gaet,⁺

1205

Tote Rupelmonde in corter tijt.

 

Maer onderwegen, des seker sijt,

 

Berneden si, ende daden scade,

 

Bi der Scelt. Nu hord die dade:

+ (20)

1185 dat = het Vlaamsche leger

+ (25)

1189-1190 Hier en hadde niet terwile/Jegen den Grave ende gene ile: Verdam, M.W., III, 436, vat den grave als nominatief op, om zijn verklaring te staven, nl. de graaf scheen geen haast te maken om zich naar het terrein van den strijd te begeven

1190 Grave = Willem III

1193 Swene = het Zwijn

+ (30)

1194 Catsant = Cadzant, in Zeeuwsch Vlaanderen, ten N. van Sluis.

+ (35)

+ (40)

[p. 202]

 

Kil[d]recht berneden si ter stede,⁺¹²⁰⁹

1210

Ende daden hem oec pijnlijchede,¹²¹⁰

 

Daer ne was gene were iegen.

 

Men mochts oec niet verplegen,

 

Diet merken wille, sonder waen,

 

Datmenne had mogen wederstaen,⁺

1215

En hadde met grote here gewesen,

 

Also[da]nech volc utgelesen

 

Alse die grave brachte daer.

 

Doen voer hi vort daernaer.

 

Tote C[a]llo, dat wildi mede⁺¹²¹⁹

1220

Verbernen doen daer ter stede,

 

⁺ Ende men weet in wat saken

 

Datsi quamen also te spraken,

 

Dat hijt liet staen alsoe,

 

Ende verbarnet niet daer doe,⁺

1225

Ende liet staen, ende vor danen

 

Hierna salix u noch vernamen,

 

Hoe si hem dit selen lonen saen

 

Dat hise dus latet staen,

 

Si selen doen alsemen pleget,⁺

1230

Ende over menich iaer es geseget.

+ (45)

1209 Kildrecht = Kieldrecht, dorp in Oost-Vlaanderen, 16 km. ten N. van Sint-Niklaas

1210 pijnlijchede = overlast, onaangenaamheden

+ (50)

+ (55)

1219 Callo = Calloo, dorp in Oost-Vlaanderen, 15 m. ten N.-O. van Sint-Niklaas.

+ bl. 75 e.

+ (60)

+ (65)

1190 ende hs.: en; ile hs.: hile, emend. Verdam, M.W., III, 436 1193 Sweneward hs.: Swenen'd 1194 Catsant hs.: Caliant 1201 vard hs.: v'd 1202 opward hs.: opw'd.

1209 Kildrecht hs.: Kilrecht, emend. Verdam, M.W., VI, 333 1216 Alsodanech hs.: Alsonech, Lelong las Also neth, emend. Verdam, M.W., IV, 2364 1219 Callo hs.. Collo 1224 verbarnet hs.: v'barnet Opschrift: Rupelmondeward hs.: rupelmonde w'd, ward voluit 1234 opward hs.: op w'd.