Chirurgyns scheeps-Kist

Zijnde een catalogus oft lyste der medicamenten, die yder chirurgijn naar Oost- of West-Indien gemeenlick mede-voert

Van de Dieren.

Cantharridis

Is heet en droogh, en heeft een brandende en bleyn-maeckende kraght, inwendigh werdense nu selden gebruyckt.

Axungia Porci

Is emollierende maturerende die koude Apostemen, in Cataplasmen of andersints gedaen.

Cornu cervi Usti

Is stoppende, hart sterckende in 't fenijn tegen-staende.

Oculum Cancri

Purgeert alle waterige humeuren, doet water-maken, en goedt den geenen die sigh van binnen verseert hebben met vallen of andersints, den dosis is 40 a 50 greyn. Item in den Azyn gedissolveert, dient tot een Emulsio in een Gonorheam.

[p. 32]

Spermateci.

Is goet als men van hooge gevallen heeft, ende geronnen bloet in 't lijf heeft: ingegeven, ofte men maeckt een Pulver op dusdanige wyse daer toe.

Recipe. Rabarbari. Oculorum cancri, Spermaceti ana dragm. j.

Terrae Sigillatae, Mumiae ana dragm. sem.

Boli Armeni dragm. ij. Fiat pulvis subtilis.

Den dosis hier van is dragm. j. met eenigh nat ingegeven voorts dient den Patient op staen-devoet gephlegbotomeert te werden, ende soo voort warm te bedde geleyt werden.

Mumea.

Is heet en droogh, incarnerende en cicatriserende, en werd meest inwendigh gebruyckt, als men van hoge gevallen heeft.

Ovorum.

De Doyers zyn digestijf en pyn-stillende; digestijf als mense onder wat Therebenthyns menght; pijn-stillende in eenige pappen gemenght van Farina Hordei oft kruymen van broot, met wat Safferaens Oleum Rosarum. Het witte is repellerende en verkoelende onder wat water geklopt, dient tot inflammatien der oogen, &c. Maer werdt meest gebruyckt om de stulp-poeders onder een te mengen, in eenige bloedende wonden.

Dit is wat aengaet de krachten der Medicamenten deser Lijste ofte Catalogus:Volgt nu de Ingredienten waer van de composita gemaeckt werden.

GUido segt uyt de authoriteyt Galeni fol. 414. dat het niet mogelick is een Medicament wel te maecken, noch een gemaeckte wel te gebruycken, eer men de krachten van de simpele wel kent; welcke simpele, mitsgaders hare krachten, voor soo veel als 'er in een Chirurgijns Kiste van nooden zyn, hier vooren genoeg verhaelt staen Soo kan men oock geen compositie van deegh noch met

[p. 33]

goet fondament in 't werck stellen, als sijne ingredienten ons bekent zijn, als ick hier in de voor-reden gesegt hebbe. Soo hebbe ick dan tot dien eynde, alle de discriptien van dese tegenwoordige Lijste alhier willen bekent maken: op dat yder goet rationael Chyrurgijn, daer op sijn speculatie magh hebben, en sijne sinnen scherpen. De namen der Ingredienten hebbe ick alhier in 't Latijn geset, om datse alsoo door geheel Nederlant gebruyckelickst en best bekent zyn, en oock om niet te dwaelen in die verscheydentheyt der namen; om dat dickmael een simpel, hier anders in Zelandt als in Hollandt genaemt werdt oock anders in Vlaenderen als in Vrieslant, en soo voort, daerom sal ick liever de Methode der Oude volgen, in 't Namen der Medicamenten, namelick in de Latijnsche Tale, en beschrijven die naer het vervolgh onser Lijste ofte Catalogus, als volgt: eerst van de Opiaten, daer van de Laxativen, Conserven, en soo voort.