Met stijgende verbazing

15

Na twee maanden mocht hij af en toe een weekend weg. Zijn geheugen was nog lang niet in orde en hij was nog lang niet op zijn gemak, maar hij kon het niet meer hele weken uithouden in het donkere grachtenhuis, het was ook herfst geworden.

Hij logeerde in zijn eigen huis dat ik nog steeds als beheerder bewoonde, we liepen tentoonstellingen af, gingen naar voorstellingen, maakten ruige wandelingen in de duinen, gingen zelfs een keer op weg om onze moeder te bezoeken maar keerden halverwege terug.

We meden cafés, we meden het praten over drank, en telkens als hij kwam borg ik tevoren zorgvuldig alle alcohol weg, wat me eigenlijk niet meeviel want ik had er zelf méér behoefte aan dan ik me ooit gerealiseerd had. Ongemakkelijke weekenden waren het, met weinig conversatie en veel pogingen om een boek te lezen en te zoeken naar iets leuks op de televisie.

Dank zij de vele bezoekuren op doordeweekse dagen waren we eigenlijk volledig uitgepraat. Af en toe probeerde

[p. 104]

Bert zijn toekomstvisie op me uit. Hij had een subafdelinkje van het bedrijf in gedachten, een afdeling voor marketingadviezen. Ik zag het door zijn ogen: een paar uur per dag wat klanten adviseren over de kleur van het haar van de fotomodellen in de advertentiecampagne, een hapje met hen eten, en dan fijn naar een nog aan te schaffen bungalow in Loosdrecht om nog wat te tennissen of te zeilen. Als Maartje niet terug wilde komen, dan zou er wel een andere blonde vrouw bereid zijn dit leven te delen. ‘Een vrouw, dat heb ik nodig, Hans,’ zei hij en ik knikte.

Tijdens zo'n weekend kwam hij ineens op de gedachte dat hij vroeger ooit fotografie als liefhebberij had gehad. Na lang zoeken vonden we zijn vergrotingsapparaat en een doos met negatieven, en hij bracht voortaan de avonden grotendeels door in zijn werkkamertje, waarvan deur en raam lichtdicht afgesloten waren.

In korte tijd hing zijn slaapkamer vol met grote naaktfoto's van Maartje. Maartje van voren, Maartje van achteren, op haar buik en op haar rug, in tegenlicht en onder de zon, blij, boos en bedrukt, zelfs een keer krampachtig op een paard.

Het waren oude foto's, maar ik had ze nooit gezien, we waren preuts opgevoed, Bert en ik.

Ik wist dan ook niet goed raad met mijn houding toen hij de eerste foto's klaar had en ze nog nat toonde.

‘Mooi hè,’ zei hij.

‘Ja,’ zei ik, ‘goeie foto's.’

‘Nee, ik bedoel Maartje. Vind je haar niet prachtig?’

‘Ja Bert,’ zei ik, ‘ze is mooi.’

‘Dat ben ik nu kwijtgeraakt door de drank.’ Hij zuchtte.

‘Ik heb haar een paar keer gebeld, maar ik kom niet voorbij nicht Carla. Ik kan me zelf wel voor mijn kop slaan als ik eraan denk hoe ik haar verwaarloosd heb. Weet je dat ik de laatste maanden niets meer kon? Op seksueel gebied bedoel ik. Geen wonder dat ik haar verloren heb.’

‘Het komt misschien nog wel goed,’ troostte ik.

‘Denk je?’ Hij keek me aan. ‘Ik geloof er niets van.

Ik ben bang, Hans. Ik sta nu ruim twee maanden droog en het wordt steeds moeilijker in plaats van makkelijker. Ik sta op knappen. Eén glas koud bier, denk ik dan, één groot glas koud bier, dan kan ik er weer een tijdje tegen. Maar ik wil geen glas, ik wil een vat bier, ik wil een zwembad vol bier om in te duiken. Ik wil eindeloos drinken en niet dronken worden, maar rustig en sereen, weer goed tegen de dingen kunnen.’

[p. 105]

Ik begon er zelf droge lippen van te krijgen.

‘Of een glas cognac, de prikkel op je tong voelen, het straaltje door de slokdarm laten glijden, de maag in. Warme maag, lekkere soezeling, rustig worden. Of ergens gaan eten met veel knoflook, een litertje wijn erbij, en dan een siësta. In de zomer een pan vol sangria maken en met volle teugen naar binnen werken. Ik ben gek op alcohol, Hans. Het kan kort of lang duren, maar ik ga door de knieën en dan drink ik me wezenloos. Dwaas toch, want ik weet dat het zelfmoord is. Maar ik kan aan niets anders denken. Dat is verschrikkelijk.’

‘Ja, ja.’ Voor het eerst was hij er eerlijk over, en nu had ik geen antwoord.

‘Maar als ik zo'n foto van Maartje zie, dan krijg ik wat steun. Verdomme, ik moet toch kans zien om me te herstellen. Ik ga nog wat meer aan mijn conditie doen en over een paar maanden haal ik haar terug. Ik ga daar gewoon naar toe en verover haar opnieuw. Ze kan niet zover weggegroeid zijn dat het niet te herstellen is, denk je ook niet?’

‘Natuurlijk niet, Bert.’

Hij zuchtte en ging weg om de foto's te glanzen.

Ik zocht mijn kamer op, keek naar de foto's van Hanneke en Jimmy, maar dacht aan Jenny. Ik was twee keer een nacht bij haar gebleven en het waren vreemde nachten geworden, vol vaag aftastend gepraat en een korte heftige bedgang. Eigenlijk was ik te oud en te gesloten geworden om nog iemand toe te laten in mijn privézaken en dat hinderde haar.

Ik wilde wel van haar houden, maar miste de nieuwsgierigheid om haar helemaal te willen kennen, en ook dat hinderde haar. Toen dat probleem na veel stiltes eenmaal op tafel kwam bleek de oplossing verder dan ooit: mijn vragen werden te opzettelijk en mijn zorgvuldig geselecteerde onthullingen over mezelf ook.

We klikten aan, we klikten uit en 's ochtends gingen we uit elkaar als vreemden.

Ik keek naar de foto van Hanneke en Jimmy en dacht aan de vele kleine herinneringen die van mij waren, en altijd van mij alleen zouden blijven.

Ik tastte in de lade van het nachtkastje, maar het heupflesje cognac dat ik daar zorgvuldig had neergelegd was weg.

Bert.