Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620 (1927)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (18.39 MB)

XML (1.99 MB)

tekstbestand






Editeurs

C.R. de Klerk

B.H. Molkenboer

H.W.E. Moller

J. Prinsen J.Lzn

Leo Simons

J.F.M. Sterck



Genre

proza
poëzie
drama

Subgenre

emblematiek
verzameld werk
gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes
tragedie/treurspel
tragikomedie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

(1927)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 640]
[p. 640]

62. Chamaeleon.Ga naar voetnoot*



illustratie

1 Dierghelijcke eygenschap heeftmen aen Alcibiades bevonden. Want hij heeft hem om 2 de snoode Eer heftigh becommert, ende gelijck de Chamaeleon vande lucht, alsoo 3 heeft hij hem vande gemeene lof ende roem gevoedet, ende zijn leven onderhouden. 4 Daerom hij oock den huyck na alle winden hing, ende allerley zeden ende manieren 5 aennam. Bij die van Athenen leefde hij na haren aert vriendlijck in zeden ende ghe- 6 laet: met die van Persen onvriendelijck ende oploopigh, drinckende ende klinckende 7 &c. met den Troianen begaf hij hem tot vleyschelijcke wellusten. In somma, wiens 8 broodt hij at, diens woordt hij sprack. Doch hoewel hij de luyden sochte te lievekosen, 9 ende een gilde van een man te zijn, soo heeft hij nochtans der deughtsamer menschen 10 zeden niet aengenomen.

PROBVS.

[pagina 641]
[p. 641]
LXII
 
T'gheschubt Chamaeleon steeds bij de locht moet leven:Ga naar voetnoot1
 
De locht alleen dit dier kan spijze en voedzel geven.
 
'tHeeft voeten scherp geklauwt, het krunckelt zijnen steert,Ga naar voetnoot3
 
'tWaeckt s'daeghs zoo wel als s'nachts, 'tis stout en onverveert.Ga naar voetnoot4
5[regelnummer]
Als eenen Protéus veel gedaenten kan verwerven,Ga naar voetnoot5
 
Zoo treckt dit dier tot zich van allerhande verwen
 
Het blinckende ghestalt, maer weyghert rood en wit.Ga naar voetnoot6-7
 
‘Den loghen-prater, die aen s'Princen tafel zit,Ga naar voetnoot8
 
‘Men bij't Chamaeleon ghelijcken magh met reden:Ga naar voetnoot9
10[regelnummer]
‘Hij vult des Vorsten oor met vele nieuwigheden;
 
‘Verkoopt hem wat hij wil, smeet d'een aen d'ander klucht
 
‘Van allerley ghestroyt en wijd verziert gherucht:Ga naar voetnoot11-12
 
‘En blijft hij zomwijl in zijn loghentael ghevanghen,Ga naar voetnoot13
 
‘Hij krijght noch vrees noch schaemt, noch roo' noch bleecke wanghen.Ga naar voetnoot14
voetnoot*
Onderschrift:
Regel 1-2 Alcibiades: Alkibíades, Atheens staatsman en veldheer (450-404); naast z'n grote bekwaamheid was ie zeer eerzuchtig en in z'n jeugd erg losbandig; aen Alcibiades bevonden: in Alkibiades gevonden; heeft hem.... becommert: hij heeft zich om de nietige, vergankelike (snoode) eer erg bezorgd gemaakt; Chamaeleon: 'n hagedisachtig met schubben bedekt dier. De kleur is zeer veranderlik en hangt af van temperatuur, verlichting en voeding van 't beest; vande lucht: met (de) lucht. - r. 3 de gemeene lof: de openbare eer. - r. 4 hij.... den huyck na alle winden hing: wisselde hij van overtuiging naar alle omstandigheden; (den huyck naar den wind hangen = zoals de wind waait, waait m'n rokje, m'n mantel); huyck: kapmantel; zeden ende manieren: gewoontes en manieren. - r. 5 vriendlijck: beleefd, voorkomend; ghelaet: uiterlike manier van doen, levenswijs. - r. 6 van Persen: van Perzië, ('t m.v. zonder lidwoord werd vroeger dikwels gebruikt als benaming van't land; vergelijk nog: Pruisen, Zweden); onvriendelijck ende oploopigh: onbeleefd, onhebbelik en twistziek. - r. 7 begaf hij hem tot: gaf hij zich over aan; In somma: in een woord ('t Lat. in summa). - r. 8 lievekosen: vleien. - r. 9 een gilde van een man te zijn: 'n man van de wereld te zijn (gilde: opmaker, drinkebroer; deze betekenis in de 16e en 17e eeuw); der deughtsamer....: van de deugdzame....; der deughtsamer: ouwe middeleeuwse verbuiging (zie blz. 397 op vs. 16); Probus, bekende Romeinse schrijver in de 1e eeuw na Kr.
voetnoot1
bij de locht: van de lucht.
voetnoot3
voeten scherp geklauwt: poten met scherpe klauwen; krunckelt: kronkelt.
voetnoot4
s'daegs: over dag (vergelijk: driemaal daags).
voetnoot5
Als: evenals; Protéus: (uitspraak eigenlik Protuis; de é wijst wel op de uitspraak Proteeuws) 'n zeegod in de klassieke mythologie; hij kon zich in allerlei gedaantes veranderen.
voetnoot6-7
Zo neemt dit dier 't blinkend uiterlik aan van allerlei kleuren (treckt.... tot zich: neemt aan); ghestalt: uiterlik, gedaante, uit 't Nederduits; (gestalt(e) vroeger ook 'n het-woord, zoals in 't Nederduits).
voetnoot8
loghen-prater: leugenaar, vleier; s'Princen tafel: tafel van de vorst.
voetnoot9
bij: met.
voetnoot11-12
smeet d'een aen d'ander klucht.... gherucht: hecht de ene malligheid aan de andere van allerlei verspreide praatjes, overal vandaan gehaald; ghestroyt: uitgestrooid; wijd verziert gherucht: ver, van ver weg verzonnen verhaaltje.
voetnoot13
blijft: wordt (zoals in 't middeleeuws); zomwijl: soms (voor de z zie prent 61 vs. 7).
voetnoot14
roo': rooie (roo' uit roo-e [naast rooie] van roode, zoals gebeen van gebeden enz).

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken