Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620 (1927)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (18.39 MB)

XML (1.99 MB)

tekstbestand






Editeurs

C.R. de Klerk

B.H. Molkenboer

H.W.E. Moller

J. Prinsen J.Lzn

Leo Simons

J.F.M. Sterck



Genre

proza
poëzie
drama

Subgenre

emblematiek
verzameld werk
gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes
tragedie/treurspel
tragikomedie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

(1927)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 746]
[p. 746]

115. Den Hase en de Schiltpadde.Ga naar voetnoot*



illustratie

1 Het laet hem aenzien, of Hannibal die wijtvermaerde Veltoverste, ende Fabius Maximus 2 dierghelijcken compact met malkander ghemaect hadden. Want Hannibal was in zijn 3 voornemen, ende aenslaghen rasch ende snel, Fabius daerentegen langsaem ende be- 4 dacht. Hannibal verliet hem op zijn cloeckheyt, ende vingh de saeck somtijds gants 5 onbezint aen. Maer Fabius was wel langsaem, nochtans vierigh, ende stantvastigh in't 6 werck. Hier uyt quamt ['twelck oock Hannibal selfs moest bekennen] dat Fabius dicwijls 7 snelder met zijn welbedachte langsaemheyt, als Hannibal met zijn altegrooten haest 8 aenquam, ende de stadt innam.

IN VITA FABII.

[pagina 747]
[p. 747]
CXV
 
Een ongheziene kans de Schiltpadde' heeft bestaen,Ga naar voetnoot1
 
Als met den lichten Haes zij ginck een wedspul aen,Ga naar voetnoot2
 
Die met zijn snellicheyt, en rassicheyt van leden,Ga naar voetnoot3
 
Dit loome dier verbaest met alle schamperheden:Ga naar voetnoot4
5[regelnummer]
Wat wilt ghij kruyper doen? o! luyen rondassier,Ga naar voetnoot5
 
En al te traghen prij? kruyp, kruyp, nae dijn manier.Ga naar voetnoot6
 
Ick koom noch vroegh ghenoegh. schudt van dijne' harde schelpenGa naar voetnoot7
 
Noch soo veel beenen uyt, en laetse d'ander helpen:Ga naar voetnoot8
 
Ick ben doch morghen vroegh te Ronssen voor de stadt,Ga naar voetnoot9
10[regelnummer]
Eer ghij ten eynde zijt het geldeloose padt.Ga naar voetnoot10
 
De Schiltpadde' haren wegh spoeyt stadigh sonder dralen:Ga naar voetnoot11
 
Geen slaep ontrooft haer vlijt, om eere' en prijs te halen;Ga naar voetnoot12
 
En vindt den Hase niet als op den avont spae,Ga naar voetnoot13
 
Die doen zijn daed verfoeyt, meer om de schande' als schae:Ga naar voetnoot14
15[regelnummer]
‘Koomt rappen wispeltuyr, die schijnt den baers t'ontgallen,Ga naar voetnoot15
 
‘V roem is al gedaen, u spillen zijn ontvallen:Ga naar voetnoot16
 
‘Schout hoe ghestadicheyt den lauwer-croon ontfanght,Ga naar voetnoot17
 
‘En't wispeltuyrigh hert aen s'armoedts borsten hanght.Ga naar voetnoot18
 
‘D'een groote steden bouwt, verrijcktse door haer wallen,Ga naar voetnoot19
20[regelnummer]
‘En d'ander werptse neer, doet alle dinck vervallen.Ga naar voetnoot20
 
‘De staeghe jager jaeght, en wint ten lesten 'tvelt,Ga naar voetnoot21
 
‘Wanneer hij op den troon der eeren wort ghestelt.
voetnoot*
Regel 1 hem: zich; Hannibal: de bekende Kartaagse veldheer (247-183 v. Kr.); Fabius Maximus: zie onder prent 42. - r. 2 dierghelijcken compact: 'n dergelijke afspraak (dierghelijcken: diergelijk 'n). - r. 3 voornemen: plan, 't opzetten van 'n plan; aenslaghen: aanvallen; bedacht: bedachtzaam. - r. 4 verliet hem: verliet zich, vertrouwde; cloeckheyt: voortvarendheid. - r. 4-5 vingh.... gants onbezint aen: begon helemaal zonder voorafgaand overleg; vierigh: vurig (vierigh met Vlaamse ie). - r. 6 quamt: kwam 't, gebeurde 't; Hannibal selfs: Hannibal zelf. - r. 7 snelder (uit sneller): eerder. - r. 8 In Vita Fabii: In 't leven van Fabius (door wie? bij Livius is dit alles natuurlik te vinden).
voetnoot1
Een ongheziene kans.... heeft bestaen: 'n hachelike kans heeft de schildpad gewaagd (onghezien: lelik, ongunstig; tegengestelde van ghezien: mooi, gunstig; vergelijk ons: 'n mooie, 'n lelike kans.
voetnoot2
Als: toen; lichten: vlugge; ginck (oorspr. vorm): ging; wedspul: weddenschap, wedloop.
voetnoot3
snellicheyt: snelheid; rassicheyt: vlugheid (hier ch voor gh).
voetnoot4
loome: langzame; verbaest met....: overdondert met allerlei beledigingen.
voetnoot5
rondassier: schilddrager; met zinspeling op z'n schild (rondas).
voetnoot6
prij: (lelik) beest; nae dijn manier: op jouw manier.
voetnoot7
van dijne' harde schelpen: uit je harde schulpen (spreek uit: dijn arde).
voetnoot8
Noch soo veel: hoeveel ook (wij zeggen 't nog); d'ander: de andere, elkaar.
voetnoot9
doch: toch; Ronssen: 'n stadje in Oost-Vlaanderen. (Waarom Vondel hier juist die stad noemt is niet duidelik; noch in de Esbatement [prent 26], noch in De Warachtighe Fabulen [blz. 178, 179] is die te vinden).
voetnoot10
geldeloose: waar voor jou geen geld, geen winst te halen is.
voetnoot11
spoeyt: spoedt, verhaast. Spreek uit: schiltpad aren.
voetnoot12
ontrooft haer vlijt: neemt haar werkijver weg.
voetnoot13
En vindt: en ze vindt; niet als: eerst, pas; spae: laat.
voetnoot14
doen: toen, dan; meer om de schande als om de schade.
voetnoot15
rappen wispeltuyr: wispelturige vluggerds (die wel vlug zijt, maar wispelturig); die schijnt den baers t'ontgallen: die schijnt iets moeiliks te kunnen doen (maar 't niet gedaan krijgt); 't is 'n kunst om bij 't schoonmaken van de baars de galblaas niet te breken.
voetnoot16
u spillen zijn ontvallen: uw kansen zijn verdwenen; (uw weefklossen zijn u uit de hand gevallen; vgl. Klinckert op W. Cz. Schouten, vs. 10
voetnoot17
Schout: zie; ghestadicheyt: volharding.
voetnoot18
aen s'armoedts borsten hanght: wegkwijnt.
voetnoot19
D'een: de gestadigheid.
voetnoot20
d'ander: de wispelturigheid; alle dinck: alles (dinck: ouwere meervoudsvorm).
voetnoot21
staeghe jager: gestadige, doorzettende strever; wint ten lesten 'tvelt: houdt tenslotte 't veld, overwint.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken