Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627 (1929)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (10.98 MB)

XML (3.16 MB)

tekstbestand






Editeurs

C.R. de Klerk

B.H. Molkenboer

H.W.E. Moller

J. Prinsen J.Lzn

Leo Simons

J.F.M. Sterck



Genre

poëzie
drama

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel
tragedie/treurspel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627

(1929)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 360]
[p. 360]

Eliseus.



illustratie
ECCLES. 48.Ga naar voetnoot*


Doen Elias in het onweder wech was, doen quam zijnen geest rijckelyck op Eliseum: teGa naar voetnootRegel 1 zijner tyd verschrack hy voor geen Vorsten, en niemand kost hem overwinnen.Ga naar voetnootr. 2
[pagina 361]
[p. 361]

Elyas naevolger.Ga naar voetnoot*

 
Nae dat myn Meester, die beschaduwt had myn hayren,Ga naar voetnootVs. 1
 
Was met zyn zegekoets ten Hemel ingevaren,
 
Zyn geest ruste op mijn breyn tweevouwdig. met zyn kleed,Ga naar voetnootvs. 3
 
Dat hem ontviel, 's Iordaens quickzilver ick doorsneed.Ga naar voetnootvs. 4
5[regelnummer]
't Nat wy te Iericho met heylzaem kracht vervulden.Ga naar voetnootvs. 5
 
Twee beyren onghetemt, die dol van honger brulden,
 
Wraeck namen vanden smaed die my was aengedaen
 
Voor Berthel, eer ick quam ter poorten ingegaen.Ga naar voetnootvs. 6-8
 
Edom, met Iosaphat, en 't hoofd der Isra'litenGa naar voetnootvs. 9
10[regelnummer]
Verkondige ick 't verderf, en val der Moabiten.
 
De Weduwe ick ontzet die zat verschuld te zwaer:Ga naar voetnootvs. 11
 
En zie dat myn weerdin haer zoon kust binnen 't jaer,Ga naar voetnootvs. 12-vlgg.
 
Dien naemaels ick verweckte, als zyn ghezicht ghebroken,
 
De dood zyn lichten met zyn schelen had gheloken.Ga naar voetnootvs. 14
15[regelnummer]
De bitt're kompost ick verzoete, als 't jonge rothGa naar voetnootvs. 15
 
Roept: help! o help man Gods! de dood is in de pot!
 
De gerst ick zegen, die de struysmage in gaet slocken,Ga naar voetnootvs. 17
 
Verzadigh thienmael thien, die walgen van de brocken.Ga naar voetnootvs. 18
 
De veldheer, die melaets myn onderwys nam aen,Ga naar voetnootvs. 19
20[regelnummer]
Gingh kranck, en liet ghezond de zwalpende Iordaen.Ga naar voetnootvs. 20
 
Gehasi gierigheyd erft Naemans quale ellendigh.Ga naar voetnootvs. 21
 
't Gezoncken yzer ick maeck driftigh te behendigh.Ga naar voetnootvs. 22
 
De lagen der Syriers ondecke ick, die daer naeGa naar voetnootvs. 23
 
Geblindhockt zyn verdoold mids in Samaria.Ga naar voetnootvs. 24
25[regelnummer]
Samarien omringht met wagenen, en rossen,Ga naar voetnootvs. 25
 
Vertrooste ick eer haer d'erm des Heeren quam verlossen.
 
Ick wake om myn weerdin die 'shongers knaegworm vlood:Ga naar voetnootvs. 27
 
En boodschap Benhadad zyn leven, en zyn dood.Ga naar voetnootvs. 28
 
Myn knaep den Iehu zalft tot hoofd van Iacobs stammen,Ga naar voetnootvs. 29
30[regelnummer]
Die Achabs huys uyt veeght door 't Goddelyck vergrammen.Ga naar voetnootvs. 30
 
Op stervens oever nu van kranckheyd mat en traegh.
 
Ick Ioas 't hert verbly met d'aenstaende onderlaeghGa naar voetnootvs. 32
 
Van Assur: en versche'en, ick noch verweck den genenGa naar voetnootvs. 33
 
Die in myn grafste dood, slechts roert myn doode beenen.Ga naar voetnootvs. 34
voetnoot*
Eccles. 48: uit 't boek Ecclesiasticus hfst. 48 (vs 13).
voetnootRegel 1
Eliseum (Latijnse buigingsvorm): Eliséus.
voetnootr. 2
verschrack: ouwere vorm van verschrok: schrok terug.
voetnoot*
Naevolger: opvolger.
voetnootVs. 1
beschaduwt: Elias riep Eliseus tot profeet door z'n mantel op diens hoofd te werpen (3 Kon. 19:19).
voetnootvs. 3
tweevouwdig: Eliseus had gevraagd Elias' geest in dubbele mate te ontvangen (4 Kon. 2:9).
voetnootvs. 4
Evenals Elias scheidde hij de wateren van de Jordaan met Elias' mantel, en ging door 't droge er over; quickzilver: 't bewegelike zilverwitte water.
voetnootvs. 5
't Nat: aan de slechte waterwel gaf hij 'n vruchtbare kracht (4 Kon. 2:19-21).
voetnootvs. 6-8
Bij Bethel werd hij uitgejouwd door 'n bende jongens; God zond twee beren, die vele van hun verscheurden (4 Kon. 2:23-vlgg.); ter poorten: in de poort.
voetnootvs. 9
Edom....: aan de Edomieten en Iosaphat, koning van Juda en Joram koning van Israël voorspelt hij dat ze de Moabieten zullen overwinnen (4 Kon. 3:18).
voetnootvs. 11
Hij vermenigvuldigde wonderbaar haar olie, waardoor zij haar schuld kon betalen (4 Kon. 4:1-7); ontzet: bevrijd; zat verschuld...: in heel zware schuld zat.
voetnootvs. 12-vlgg.
zie: voorzie; kust: kan kussen; voor de gastvrije ontvangst, beloofde hij dat God haar in haar ouderdom 'n zoon zou geven; toen deze nog als knaap stierf (als zyn ghezicht ghebroken) wekte Eliséus hem weer ten leven (4 Kon. 4:18-19).
voetnootvs. 14
lichten: ogen; schelen: oogleden.
voetnootvs. 15
Hij maakt 'n moes, dat men vergiftigd meende om z'n bittere smaak, weer eetbaar (4 Kon. 4:39-41); kompost: 'n moes; 't jonge roth: de jonge schaar profetenleerlingen.
voetnootvs. 17
De gerst: de gerstebroden; die de struysmage....: die 'n struisvogelmaag alleen wel kan opslokken.
voetnootvs. 18
walgen: genoeg hebben van; de 20 broden, te weinig voor de honderd hongerigen, vermenigvuldigde hij; en er schoot over (4 Kon. 4:42-44).
voetnootvs. 19
De melaatse krijgsoverste Naäman waste zich op Eliseus' bevel in de Jordaan, en was genezen (4 Kon. 5); onderwys: raadgeving.
voetnootvs. 20
liet: verliet.
voetnootvs. 21
Gehasi of Giëzi trachtte van Naäman geschenken los te krijgen; hij werd gestraft met melaatsheid (4 Kon. 5:20-vlgg.); gierigheyd: begerigheid.
voetnootvs. 22
'n Bijl die in 't water gevallen was liet hij weer boven drijven (4 Kon. 6); driftigh: drijvend; te behendigh: heel gauw.
voetnootvs. 23
Hij maakte de hinderlagen van de Syriërs tegen Israël openbaar; en voerde hun nadat ze door God met blindheid waren geslagen tot midden in Samaria (4 Kon. 6:1-20).
voetnootvs. 24
Geblindhockt: verblind.
voetnootvs. 25
Samaria werd belegerd; Eliseus voorspelde dat in dezelfde nacht God de stad zou verlossen (4 Kon. 7:1-7).
voetnootvs. 27
Eliseus' Sunamietiese gastvrouw (zie vs. 12) was de hongersnood van haar land ontvlucht; haar daarom verbeurd verklaarde goederen verkreeg ze door Eliseus terug (4 Kon. 8).
voetnootvs. 28
Benhadad: Eliseus voorspelde de zieke koning z'n dood (4 Kon. 8:7-15).
voetnootvs. 29
knaep: een profetenleerling; den Iehu: door Elias aangewezen tot koning over Israël (4 Kon. 10:1-10).
voetnootvs. 30
uyt veeght: vernietigt; door 't Goddelyck vergrammen: om Gods toorn.
voetnootvs. 32
Ioas: Joas, koning van Israël (4 Kon. 13:14-vlgg.); onderlaegh: nederlaag.
voetnootvs. 33
Assur: Assyrië (maar van Syrië is hier sprake); versche'en: verscheiden, gestorven; verweck: ten leven opwek; 'n dode in der haast in 't graf van Eliseus gelegd, herleefde (4 Kon. 13:20-21).
voetnootvs. 34
beenen: beenderen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken