Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663 (1936)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (38.40 MB)

XML (3.51 MB)

tekstbestand






Genre

proza
poëzie
drama

Subgenre

verzameld werk
epos
gedichten / dichtbundel
tragedie/treurspel
poëtica
leerdicht
hekeldicht


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663

(1936)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 260]
[p. 260]

De kunstkroon
Voor den Koningk van groot Britanje &c. Aen den E.E. Heer Symon van Hooren,aant.Ga naar voetnoot*

Burgermeester van Amsterdam, staende met zijne medegezanten reisvaerdigh naer Engelant.

Téque adeò decus hoc aevi, te consule, inibit.

 
Hoe zal men met een' braven trantGa naar voetnoot1
 
Het staetgezantschap best geleiden,
 
Nu gy, ten dienst van 't vaderlant,
 
Ter Maze uit streeft naer 't Engelsch strant,Ga naar voetnoot4
5[regelnummer]
Door Nereus groene waterweiden,Ga naar voetnoot5
 
Den Teems op, daer het juichend hofGa naar voetnoot6
 
Ten hemel rijst op STUARTS lof.
 
 
 
De Roos van Engelant verspreitGa naar voetnoot8
 
Op 't rijzen van die zon haer geuren,Ga naar voetnoot9
10[regelnummer]
  En d'onderdruckte Majesteit,
 
Zoo lang met hartewee verbeit,
 
[Terwijl de vrede en wetten treuren,Ga naar voetnoot12
 
In eenen nacht van haet en twist,]
 
Gaet schooner op uit zulck een' mist.
 
 
15[regelnummer]
  Gy zult den grooten koning zien,
 
Den helt, ter heerschappy geschapen,
[pagina 261]
[p. 261]
 
En gansch Britanje op zijne knienGa naar voetnoot17
 
Hem eer en offergaven biên,
 
Die, zonder zwaert en bloedigh wapen,
20[regelnummer]
  Het rijck herwon, en, vol gedult,Ga naar voetnoot20
 
Ontlaste van die zwaere schult.Ga naar voetnoot21
 
 
 
Nu bloeien alle staeten weêr.
 
De ridders draven, als voorheenen,
 
Ten hove, en d'adel, in zijne eer,
25[regelnummer]
  Begroet met vreught den jongen heer,Ga naar voetnoot25
 
Daer hy, van diamant bescheenenGa naar voetnoot26
 
En gout, uit 's vaders hoogen troon,
 
Hen overstraelt met zijne kroon.
 
 
 
Met welck een gunst zult gy [de montGa naar voetnoot29
30[regelnummer]
Van zeven staeten] KAREL groeten,
 
Daer Liefde en Trou het staetverbontGa naar voetnoot31
 
Bezeglen, en, oprecht van gront,Ga naar voetnoot32
 
Elckandren liefelijck gemoeten,Ga naar voetnoot33
 
En Eilanden, verknocht aen een,Ga naar voetnoot34
35[regelnummer]
  De welvaert bouwen van 't gemeen!Ga naar voetnoot35
 
 
 
Hy, die de kunsten, lange stom
 
En balling, weder uit het duisterGa naar voetnoot37
 
Te voorschijn brengt, en geeft alom,
 
In 't opgaen van zijn koningsdom,
40[regelnummer]
Haer' eersten glans, en vollen luister,
 
Zal Hollants kunstgaef niet versmaên,Ga naar voetnoot41
 
Maer zien het hart des offraers aen.Ga naar voetnoot42
 
 
 
Dees goude tijt vergadert vastGa naar voetnoot43
 
De meesterstucken met verlangen.
45[regelnummer]
  De Batavier, door Pallas last,Ga naar voetnoot45
 
Als perlen, die te zamen past,Ga naar voetnoot46
 
Om tot cieraet op 't hof te hangen,
[pagina 262]
[p. 262]
 
Op dat de Koning zijn gezicht
 
Magh weiden in dit schilderlicht.Ga naar voetnoot49
 
 
50[regelnummer]
  Hun schutsheer STUART hoort met vreughtGa naar voetnoot50
 
Het stomme doeck en marmer spreecken,
 
En kent elck werckstuck, en zijn deught,Ga naar voetnoot52
 
Die 's kenners oogh en hart verheught.
 
Alle Italjaensche ApellesstreeckenGa naar voetnoot54
55[regelnummer]
  Ontfangen haeren prijs by hem,Ga naar voetnoot55
 
En door zijn wijze orakelstem.Ga naar voetnoot56
 
 
 
Op 't spoor van 's konings voorbeelt wort
 
De renbaen van de kunst ontsloten,
 
Een rijcke geest, die d'eêlsten port
60[regelnummer]
  En noopt, ten boezem ingestort.Ga naar voetnoot59-60
 
De graven, en de hofgenooten
 
Om strijt naer puick van meestren staen,
 
Die d'ouden naertreên op hun baen.Ga naar voetnoot63
 
 
 
De zangbergh gaet hier op ten dans,Ga naar voetnoot64
65[regelnummer]
Niet met Apol van Delos eilant,
 
Maer van Britanje, met zijn' krans
 
Van roosmarijn en roozeglans,
 
Gewelkomt, als der rijcken heilant.Ga naar voetnoot65-68
 
Hoe wedergalmt die gansche kust!
70[regelnummer]
  Hier bloeit de kunsteeu van August.Ga naar voetnoot70
 
 
 
J. V. Vondel.

t'Amsterdam, voor de Weduwe van Abraham de Wees, op den Middeldam. 1660.

voetnoot*
Van 1660. - Volgens de tekst van de afzonderlike uitgave in plano (Unger no. 618). Het motto, ontleend aan Verg. Eclogae IV, 11, betekent: met uw consulaat zal alzo deze luister der eeuw een aanvang nemen.
In October 1660 werd een gezantschap naar Engeland afgevaardigd, dat trachten moest met het oog op onze handelsbelangen een nauw verband van vriendschap te sluiten. Ongetwijfeld op verzoek van Mr. Simon van Hoorn (1618-1667), burgemeester in 1659, 1663 enz., die van dit gezantschap deel uitmaakte, schreef Vondel dit gedicht, waarin hij niet rept van het handelsverbond, maar Karel roemt als beschermer der kunsten. Waarschijnlik werd Vondel hier geïnspireerd door het zien van de kostbare schilderijen en beeldhouwwerken die de gezanten voor Karel meenamen. Zie Schillings, blz. 80. Onze Staten hadden deze aangekocht uit de verzameling van de Amsterdamse koopman Mr. Gerrit van Reynst (1599-1658), die ze had verworven uit de collectie te Hampton Court, welke na de val van Karel I door het Parlement was verkocht. Nu keerden deze schatten daarheen weer terug, en heetten er voortaan ‘the Dutch Gift’. Zie Ernest Law, The Royal Gallery of Hampton Court, London 1898, blz. XXXII-XXXIII.
voetnoot1
met een' braven trant: met krachtige verzen (trant: oorspr. stap: maat, vgl. Lucifer, vs. 1278).
voetnoot4
streeft: vaart.
voetnoot5
Nereus groene waterweiden: de Noordzee (Nereus: de zeegod).
voetnoot6
het juichend hof: het gejuich van het hof.
voetnoot8
De Roos van Engelant: vgl. deel 5, blz. 162.
voetnoot9
Op: bij.
voetnoot12
De wetten treuren, omdat ze geschonden zijn.
voetnoot17
knien: éénsilbig te lezen.
voetnoot20
vol gedult: verdraagzaam.
voetnoot21
ontlaste van: vergiffenis schonk voor.
voetnoot25
heer: heerser.
voetnoot26
van: door.
voetnoot29
gunst: vriendelike gezindheid; mont: woordvoerder, tolk.
voetnoot31
Daer: waar.
voetnoot32
oprecht van gront: volkomen betrouwbaar.
voetnoot33
gemoeten: tegemoet treden.
voetnoot34
En (aan te vullen met waar); verknocht aen een: nauw verbonden.
voetnoot35
De gemeenschappelike welvaart bevorderen.
voetnoot37
balling: verbannen (tijdens het bestuur van Cromwell).
voetnoot41
kunstgaef: het geschenk van kunstwerken.
voetnoot42
des offraers: van degene die het aanbiedt.
voetnoot43
vast: intussen.
voetnoot45
De Batavier: de Hollander; door Pallas last: in opdracht van Pallas Athene, de godin van de schone kunsten.
voetnoot46
die te zamen past: maakt er een verzameling van.
voetnoot49
Magh weiden: kan doen genieten; dit schilderlicht: de glans van die schilderkunst.
voetnoot50
schutsheer: (kunst)beschermer.
voetnoot52
deught: voortreffelike eigenschappen.
voetnoot54
Italjaensche Apellesstreecken: alle penseelstreken van de grote Italiaanse schilders.
voetnoot55
prijs: lof.
voetnoot56
orakelstem: onfeilbaar oordeel. Vondel idealiseert hier Karel II, die geen kunstkenner was. Hij en zijn hof hielden alleen van ‘society’-portretten (zie Law, a.w. blz. XXXIII).
voetnoot59-60
Aan te vullen met wort uit vs. 57; port en noopt: aanspoort en prikkelt.
voetnoot63
naertreên: volgen, wedijveren met (vlg. vs. 5-8; baen: = renbaen).
voetnoot64
De zangbergh: de Helicon met de Muzen.
voetnoot65-68
Niet geleid door een Griekse Apollo, maar door een Engelse; roosmaryn en roozeglans: zinspeling op het wapen van de Stuarts (vgl. de Roos in vs. 8); der rijcken heilant: de redder van het verenigde Koninkrijk.
voetnoot70
de kunsteeu van August: een periode als de gouden eeuw van keizer Augustus.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)


auteurs

  • Leo Simons

  • C.R. de Klerk

  • J. Prinsen J.Lzn

  • H.W.E. Moller

  • B.H. Molkenboer

  • J.F.M. Sterck

  • L.C. Michels

  • C.G.N. de Vooys

  • C.C. van de Graft

  • J.D. Meerwaldt

  • A.A. Verdenius


Over dit hoofdstuk/artikel

lied

  • Naar de Nederlandse Liederenbank