De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663

(1936)–Joost van den Vondel– rechtenstatus



[pagina 322]

Het tweede bedryf. ABJATHAR. IOAB. ADONIAS. Abjathar: Zaeght gy Adonias met Berseba den drempel Opklimmen, en hoe hy opwachte in Arons tempelGa naar voetnoot352 Met alle eerbiedigheit? Ioab: eerwaerdighste Abjathar, Ick zagh d'opgaende zon de heldre morgenstarGa naar voetnoot354 355[regelnummer] Abizag volgen, en de koningin geleiden. Abjathar: Wat docht heer Joab?Ga naar voetnoot356 Ioab: zy betoonde hem in 't scheiden Een openhartigh hart. hy danckte haer, gelijckGa naar voetnoot357 Een' zoon van David voeght, die, d'opperste van 't rijck, Des konings moeder eert, en troost wacht op zijn bede. 360[regelnummer] Daer komt de prins nu zelf. Abjathar: Wat tijding brengtge mede? Adonias: De kans is eens gewaeght met een' benaeuden geest. Het hart klopte in mijn lijf. zy zagh ick was bedeest,Ga naar voetnoot362 En hoe het aengezicht van angst zijn dootverf zette.Ga naar voetnoot363 Dat gaf wat achterdochts. zy vraeghde wat my lette:Ga naar voetnoot364 365[regelnummer] Maer ick bewimpelde mijn bleeckheit met de min,Ga naar voetnoot365 En kreegh gehoor. zy nam het aenzoeck gunstigh in.Ga naar voetnoot366 De koningin beloofde in 't endt mijn woort te houden.Ga naar voetnoot367 Abjathar: Dat 's d'eerste grontsteen, daer wy 't werck op bouwen zouden. Houdt zy u woort ten hove, ick zie u bruidegom, 370[regelnummer] En alle ons vyanden voor zulck een huwlijck stom.Ga naar voetnoot370 Adonias: De koning zal het eerst met hofraên overleggen.Ga naar voetnoot371 Hier hebben Banajas en Sadock in te zeggen,
[pagina 323]
En Nathan boven al, dies wenschtme geen geluck. Zy zullen niet zoo licht tot dit gewightigh stuck 375[regelnummer] Hun stem verleenen, maer den vollen raet eerst hooren. Zoo dat gebeurt is eerst de zwaericheit geboren:Ga naar voetnoot376 Want dit besluit zal dan aen alle stammen staen.Ga naar voetnoot377 Abjathar: Die zijn Adonias in 't kroonrecht toegedaen.Ga naar voetnoot378 Dat bleeck, toen, in den drang en 't juichen van de troepen, 380[regelnummer] Gy met bazuingeschal zoo trots wiert uitgeroepen Voor erfgenaem des rijx, en zelf by vaders tijt,Ga naar voetnoot381 Die 't kommerlijck belette: en nu hy doot is slijtGa naar voetnoot382 De gunst tot Salomon, te wulpsch en jongk van jaeren.Ga naar voetnoot383 Adonias: De wapens kunnen hem hanthaven, en bewaeren.Ga naar voetnoot384 Ioab: 385[regelnummer] Wat baeten wapens, zoo al 't volck hier tegens kraeit?Ga naar voetnoot385 Urias moort roept wraeck: dat bloet is niet gepaeit.Ga naar voetnoot386 Al stutte vaders hals dien ingedrongen bastert,Ga naar voetnoot387 Een' overspeelsters zoon: hy wort van elck gelastert.Ga naar voetnoot388 Het eerstgeboorterecht ontstaet u nimmermeer,Ga naar voetnoot389 390[regelnummer] En wettight u vooruit tot koning en lantsheer.Ga naar voetnoot390 Toen vader zijdeloos den toom der staeten mende.Ga naar voetnoot391 De deught ten hove onthaelde, en haer verdiensten kende,Ga naar voetnoot392 Stont Abjathar en ick in eere aen zijne zy: Maer toen hy Amaza met 's rijx veltheerschappy, 395[regelnummer] Zoo trou van my bekleet, beloofde in top te zetten,Ga naar voetnoot394-95 En Abjathar van 't boeck, dat Arons dienst en wetten Bewaert, versteecken woude, om Sadock in zijn plaets Te wijden, konden wy, gequetst door zoo veel smaets,Ga naar voetnoot396-98 Niet laeten 't recht aen u, den outsten zoon, te geven: 400[regelnummer] Doch niet als Absalon, die by zijn vaders leven Ten troon dorst klimmen, en hem stout naer 't leven stont.Ga naar voetnoot401
[pagina 324]
Abjathar: Dat 's recht, en hier op rust ons onderling verbont, Zoo gy stantvastigh tijt en luimen kunt verbeiden.Ga naar voetnoot403 Geluckt dit huwelijck, het kan den wegh bereiden 405[regelnummer] Ter kroone: want zoo ras Abizag uwe hant Zal trouwen, wint uw recht meer velts door 't gansche lant,Ga naar voetnoot405-406 Naerdien geen ander dan de koning 's konings vrouwen En weeuwen, naer den stijl van Asie, magh trouwen.Ga naar voetnoot408 Adonias: En zouden Salomon, de moeder, en de staet 410[regelnummer] Niet riecken dat hier broet een heimelijck verraet?Ga naar voetnoot410 Abjathar: Verraet is glimpelijck te wercke gaen door laegen:Ga naar voetnoot411 Nu schuwt men achterdocht met oorelof te vraegen.Ga naar voetnoot412 Adonias: Het vraegen staet ons vry, maer 't weigeren hier by.Ga naar voetnoot413 Ioab: Gy wont alree de gunst van moeder op uw zy. 415[regelnummer] Dat 's meer dan 't halve rijck, en zonder last gewonnen.Ga naar voetnoot415 Adonias: Het is gerockent, maer helaes niet afgesponnen.Ga naar voetnoot416 Abjathar: Hoe nu bezwijckt een zoon van David in 't begin? Adonias: 'K bezwijck noch niet, maer zie 't gevaer wat dieper in. Ioab: Indien 't geweigert wort, men laet het tijdigh steecken. Adonias: 420[regelnummer] En berst het uit? Ioab: Dit lijdt geen' last van uit te breecken.Ga naar voetnoot420 Adonias: Zoo 't huwelijck geluckt, hoe lange dan getoeft?
[pagina 325]
Abjathar: De tijt zal leeren. eerst uwe eer in top geschroeft.Ga naar voetnoot422 Adonias: Waer me? Joab: men hoeft geweer, noch volck, noch harrenassen.Ga naar voetnoot423 Uw aanzien zal allengs opsteigeren, en wassenGa naar voetnoot424 425[regelnummer] Den koning over 't hooft, eer 't iemant droome of waen'. Dan zal het zeil des rijx van zelf voort overslaen.Ga naar voetnoot426 Adonias: Ick durfme, tusschen vrees en hoop, dit niet beloven.Ga naar voetnoot427 Ioab: Men zeilt eerst scherp, daer na heel ruim den hoeck te boven. Zoo krijght men, recht voor wint, de loef van zijn party. 430[regelnummer] Aldus leght Salomon, eer hy ontwaecke, in lyGa naar voetnoot428-30 Adonias: Ick noodighde op dees hoop mijn broêrs ter offerstaci,Ga naar voetnoot431 Als vaders erfgenaem: maer d'aenslagh bleef, eilaci, Zoo plotsling steecken, als men moedigh 't werck begon. Dit gaf een' opgang aen den kleenen Salomon,Ga naar voetnoot434 435[regelnummer] Gezalft door vaders last: en ick, die 't hof dorst tergen,Ga naar voetnoot435 Kon aen den vryburgh van 't altaer mijn lijf nau bergen.Ga naar voetnoot436 Abjathar: Die misslagh leert ons dat men nu wat verder ziet.Ga naar voetnoot437 Ioab: Wie niet durf waegen, als het tijt is, wint oock niet.Ga naar voetnoot438 Uw vader dorst den hals om 's konings dochter waegen.Ga naar voetnoot439 440[regelnummer] Wie niet durf waegen, is niet waert een kroon te draegen. Zy wort u nu met kans en voordeel aengeboôn.Ga naar voetnoot441 Adonias: Hier dreightme 't zwaert, en daer bekoortme vaders kroon, Gewogen in een schael: aen 't overslaen zal 't hangen.Ga naar voetnoot443
[pagina 326]
Abjathar: Men kan een' prins hierom betighten, nochte vangen, 445[regelnummer] Die naer een huwelijck met 's konings kennis staet.Ga naar voetnoot445 Adonias: Naer 's konings bedgenoot? Abjathar: hy sla het af, is 't quaet. Adonias: Ick schroom hem achterdocht door dit verzoeck te geven. Joab: Zoo 't by de moeder slechts eenvouwigh wort gedreven,Ga naar voetnoot448 Hoe kan de zoon dees bê haer weigeren met glimp?Ga naar voetnoot449 450[regelnummer] Een koning stelt niet licht zijn moeders woort ten schimp.Ga naar voetnoot450 Men zal haest mercken hoe dit kluwen af wil loopen.Ga naar voetnoot451 My dunckt van ver daer gaet de gulde hofpoort open. Laet ons vertrecken in de hutte, eer 't iemant zie.Ga naar voetnoot453 Het kan slechts hindren, zoo men ons gespreek bespie. 455[regelnummer] De koning gaet ten troon, bestuwt van alle grooten.Ga naar voetnoot455 De stammevaders en doorluchtste raetgenooten Verschijnen voor het hof, en vallen hem te voet, Uit ootmpedt en ontzagh. zy wenschen heil en spoetGa naar voetnoot458 Aen Davids nazaet met den intrede in Godts rijcken. 460[regelnummer] Het is geraên dat wy verschovelingen wijcken.Ga naar voetnoot460 De moeder zal terstont ter hofzaele innetreên, Om, u ten dienst, den zoon te winnen met gebeên. SALOMON. BERSABA. Salomon: Gy stammevaders, en rijxamptenaers, en heeren,Ga naar voetnoot463 Die Davids nazaet elck uw gaven komt vereeren, 465[regelnummer] K'zal uw miltdaedigheit erkennen, vroom en trou,Ga naar voetnoot465 In 't rijck, dat ick van Gode alleen te leene hou,Ga naar voetnoot466 Die vader met een' eedt verzekerde te voorenGa naar voetnoot467 Dat my de heerschappy van boven was beschoren, En ick, zijn' naem ten prijs, inwijden zoude een kerck,Ga naar voetnoot469 470[regelnummer] Een goddelijck gebou, en weereltswonderwerck,
[pagina 327]
Om Arons heilighdom, dus lange met tapijten Beschaduwt, diep in gout te zetten, daer LevijtenGa naar voetnoot472 En priesters wieroocken en offren dagh en nacht, Een ieder op zijn beurt, en toebetroude wacht. 475[regelnummer] De Godtheit is by nacht ons in den droom verscheenen En hemelsch licht, waer voor de schaduwen verdweenen. Zy boodt ons rijckdom eer en eene lange ry Van blijde jaeren en veel zegens aen: maer wy Verkozen wijsheit, om dit rijck, en zulck een' zegen, 480[regelnummer] Door vaders wapens en grootdaedigheit verkregen, In staet te houden, en door kloeck en wijs beleit Het volck, Godts eigendom, naer recht en billijckheit Te stieren. hanthaeft dan mijn wettigheit, als braven.Ga naar voetnoot475-83 Gy schatbewaerders, komt ontfanght dees rijcke gaven, 485[regelnummer] En berghtze in 't schatkoor, tot eene erfgedachtenisGa naar voetnoot485 Hoe Davids erfgenaem in hen gehouden is.Ga naar voetnoot486 Daer komt vrou moeder, om de majesteit te groeten. Vertreckt, belieft het u: het voeghtme haer t'ontmoeten.Ga naar voetnoot488 Hofdienaers, brengt een' stoel: zy komt ons nader by. 490[regelnummer] Geluck, vrou moeder. koom, zit hier aen onze zy. Den staf van Juda, uit den hemel ons gegeven, Aenvaerde ick liever, nu, noch by vrou moeders leven, Dit lot ons toeviel. 'k wensch u eeuwigh onderdaenGa naar voetnoot493 Naest Godt, den oppersten, getrou ten dienst te staen. 495[regelnummer] Wat eischtge van den zoon, alree zoo hoogh aen 't steigeren?Ga naar voetnoot495 Wat zoude een zoon, als ick, zijn moeder kunnen weigeren, Die my ter weerelt brogt, en opvoede, om gewijt Te triomfeeren, als geen voor noch na mijn tijt?Ga naar voetnoot498 Bersaba: O zoon, wat is 't me een troost, datge, op den troon gezeten, 500[regelnummer] Uw moeder, Davids weêu, den lijckrou helpt vergeeten, En haer godtvruchtigh eert! ô eerst opgaende zon,Ga naar voetnoot501 Wat heeftme David niet belooft van Salomon! Zoo Godt in u voltreckt de schets der profecyen,Ga naar voetnoot503 Gy zult de paelen van uw rijck en heerschappyenGa naar voetnoot504 505[regelnummer] Uitbreiden van den Nijl noch hooger dan d'Eufraet.Ga naar voetnoot505
[pagina 328]
Wat sluierkroonen voert begint naer uwen staetGa naar voetnoot506 En opgangk om te zien, en worpt zich voor u neder.Ga naar voetnoot507 De Godt te Sion, op de cherubijnevederGa naar voetnoot508 Der bontkist zwevende, verhoore altijt uw bê. 510[regelnummer] Een rijcke goutvloot vloeie u toe van overzee. De hemel bouwe uw hof, verheffe uw steên, en muuren,Ga naar voetnoot511 Verbinde u door een gade aen maghtighe gebuuren, Den vroomen tot een stut, den boozen tot ontzagh,Ga naar voetnoot513 En schencke u vrede, en meer dan moeders wensch vermagh. Salomon: 515[regelnummer] Getrouwe moeder, is uw zoon dien zegen waerdigh, Gebieme wat de kroon vermagh: ick sta wilvaerdigh,Ga naar voetnoot516 En zweere heiligh by den Godt, die eeuwigh leeft, En Abrahams geslacht in ons verheerlijckt heeft, Naer zijn belofte en eedt, te stemmen uw begeeren.Ga naar voetnoot519 520[regelnummer] De hooghste sta getuige, en hoore wat wy zweeren. Genaeckme, en raeck hierop den koningklijcken staf.Ga naar voetnoot521 Bersaba: Zoo sla dan mijn verzoeck, een kleene bê, niet af. Salomon: Hoe luidt het? 'k zal mijn woort voltrecken naer 't betaemen, En wil het aenschijn van vrou moeder niet beschaemen. Bersaba: 525[regelnummer] 'K verzoecke Abizag voor Adonias, naerdien Dit, zonder uwe kroon t'ontluistren, kan geschiên. Gedenck hy is uw vleesch, en bloet, uw eigen broeder. Hy nadert u van ver door voorbê van uw moeder. Hoe nu, mijn zoon? hoe dus? ontstelt u mijn verzoeck? 530[regelnummer] 'K genaeck den troon geensins op dat men u verkloeck'.Ga naar voetnoot530 Vergun hem dezen troost, in 't blaeckenst van zijn minne. De schoone straelen van uw vaders bedtvriendinne Doorprickelen het hart, bykans ter doot gewont. Hy zoeckt gehoorzaemheit uit haeren wijzen mont 535[regelnummer] Te leeren, en te staen in 't broederlijck behaegen.Ga naar voetnoot535 Dit blijckt: de broeder wou niet zonder raet te vraegen
[pagina 329]
Aen zijn' heer broeder, vast gestelt in 't hoogh bezit,Ga naar voetnoot537 Dit stuck beginnen, om zoo loffelijck een witGa naar voetnoot538 Te treffen. ay verleen hem uw genadige ooren. 540[regelnummer] Hoe laegh vernedert zich uw vaders outstgeboren! Salomon: Vrou moeder, hoe bedroeftge uw' zoon met dezen eisch! Bersaba: De hemel strafme, zoecke ick anders iet dan pais.Ga naar voetnoot542 Salomon: Onnoosle tortelduif, helaes, gy spreeckt eenvuldigh.Ga naar voetnoot543 Bersaba: De koning houme vry onnozel en onschuldigh.Ga naar voetnoot544 Salomon: 545[regelnummer] Maer 't voeght den koning eerst te waecken op den troon. Wat eischtge Abizag? eisch ten bruitschat deze kroon Met vaders schoone bruit al teffens. blinde moeder,Ga naar voetnoot546-47 Is niet Adonias mijn outste en grootste broeder, Gewettight tot het rijck; indien natuur de wetGa naar voetnoot549 550[regelnummer] Der erfgenaemschap stelt, de vrucht van 't eerste bedt Den rijxstaf opdraeght, en den jongsten zoon vernedert? Al 't stamhuis weet dit, dat hem onlangs aenhing. sedert Heeft d'uitkomste u mijn recht en wettigheit getoont, Daer Nathan, door Godts last en vaders last my kroont, 555[regelnummer] En zalft en innewijdt, en noch by vaders leven, Om dien weêrspanneling geen' voet in 't rijck te geven.Ga naar voetnoot554-56 Bersaba: Wat kan Adonias, nu hem de maght ontbreeckt? Salomon: Och moeder, riecktge noch de laegen niet? hy queeckt Eene adder, die verwarmt hem 't hart haest af zal steecken.Ga naar voetnoot559 560[regelnummer] Abizag zoeckt hy minst, maer al zijn leedt te wreecken,Ga naar voetnoot560 En, onder huwlijx schijn, my listigh onder 't zwaert Te kruipen: maer hy wet met dien geveinsden aertGa naar voetnoot561-62 Het slaghzwaert, dat hem dreight den wissen slagh te geven.
[pagina 330]
Hy brengt zich heden los om goet en bloet en leven.Ga naar voetnoot564 565[regelnummer] Aertspriester Abjathar met veltheer Joab kant Zich weder tegens ons. zy vliegen van zijn hant,Ga naar voetnoot566 En vlammen op den roof, als afgerechte valcken.Ga naar voetnoot567 Zy willen door de schoone Abizag my verschalcken. Deze is de brantpop, om in eenen oogenblickGa naar voetnoot569 570[regelnummer] Dien brant te stichten door al' t koningkrijck: maer ick Zweer tijdigh 't smeulend vier met luttel bloets te blussen. Abizag magh voor 't jongst het gapend hooft dan kussenGa naar voetnoot572 Van haeren bruidegom Adonias. Bersaba: verschoon Dien schoonen jongelingk. Salomon: 'k vermagh 't niet, by mijn kroon, 575[regelnummer] Doch zal het halsrecht niet uitwercken door den Satan,Ga naar voetnoot575 Maer vraegen eerst Godts mont om raet. men roepe Natan,Ga naar voetnoot576 Den heiligen profeet, en 't hooft van Arons hut,Ga naar voetnoot577 Aertspriester Sadock, die de heilighdommen stut.Ga naar voetnoot578 Behaeght het moeder, laet dit oordeel ons bevolen.Ga naar voetnoot579 580[regelnummer] Wie Godt om raet vraeght kan in 't halsgerecht niet doolen.Ga naar voetnoot580 SADOCK. NATAN. SALOMON. Sadock: De Godt van Abraham behoede Davids zoon. Natan: De zelve hanthaef d'eer van Jesse by de kroon.Ga naar voetnoot582 Sadock: Hy legere eene wacht van englen om zijn staeten. Natan: Hy dempe erfvyanden, die Sions opgangk haeten.Ga naar voetnoot584 Salomon: 585[regelnummer] Aertspriester Sadock, en gy heilige profeet, Geheimraên van het rijck, die beide uw wacht bekleet,Ga naar voetnoot586
[pagina 331]
Ten dienst des konings, en tot heil der onderzaeten, Wy mogen ons, naest Godt, op uwe wacht verlaeten, Als andren weifelen en wancklen in hun trou. 590[regelnummer] Pylaeren van dit hof, en heerlijck hooftgebou Der koningkrijcken, ons door Godts gena beschoren, Wy vonden raetzaem en hooghnoodigh u te hooren. Adonias verzoeckt Abizag tot een bruit Door moeders voorbê. laet ons hooren uw besluit. Sadock: 595[regelnummer] Verzoeckt Adonias Abizag door uw moeder? Salomon: Gy hoort wat hy verzoeckt. Natan: d'alziende zy de hoeder Van uwe majesteit, uit 's hemels hoogen trans. Sadock: Dat is een werck van een gevaerelijcke kans.Ga naar voetnoot598 Natan: Hoe, durf Adonias den leeu van Juda wecken?Ga naar voetnoot599 Sadock: 600[regelnummer] Hy treet op kool en asch, die smeulend vier bedecken. Natan: Laet hem uw tanden zien. waeck op, ô Salomon.Ga naar voetnoot601 Sadock: Hier smeult een oproer van den tweeden Absolon. Natan: Een tweede Seba treckt het stamhuis op zijn zijde.Ga naar voetnoot603 Sadock: Men dempe 't oproer, eer het uitberst'. Natan: recht, men snijdeGa naar voetnoot604 605[regelnummer] Die slang van Bichri weêr het hooft af tot ontzagh.Ga naar voetnoot605 Salomon: Men onderzoecke eerst wat de kroon verdraegen magh:Ga naar voetnoot606 Zoo wort het halsrecht best ontschuldight en verdaedight.Ga naar voetnoot607
[pagina 332]
Natan: Gy en uw vader hebt hem onlangs begenadight, En uw genade wort dus lasterlijck gehoont.Ga naar voetnoot609 Sadock: 610[regelnummer] Het oproer wort gesterckt, zoo 't halsrecht dit verschoont. Salomon: Wy overweegen 't vast, en luistren met gedachten,Ga naar voetnoot611 Oock naer den naklanck, op dit halsgerecht te wachten.Ga naar voetnoot612 Sadock: De wijze koningk, die rechtvaerdigh loont en straft, Bekreunt zich luttel, zoo een hont hier tegens blaft.Ga naar voetnoot614 Natan: 615[regelnummer] Wie billijck loont en straft, zal 't nimmer zich ontdancken.Ga naar voetnoot615 Salomon: Een billijck koning schuwt oock lasterlijcke klancken.Ga naar voetnoot616 De broeder moet hier voor zijn' broeder staen te recht. Sadock: Het kroonrecht kent geen bloet, neen zeker. het beslechtGa naar voetnoot618 Dit ongelijck door 't zwaert. wat valt hier lang te pleiten?Ga naar voetnoot619 620[regelnummer] Adonias quetst Godts en 's konings majesteiten.Ga naar voetnoot620 Salomon: Hoe blijckt dit? hy verzoeckt, indien het ons behaeght, Zijn vaders weeu ten echte, eene ongerepte maeght. Natan: En trout hy 's konings weeu, dan is hy daedtlijck koning.Ga naar voetnoot623 Aertspriester Abjathar zal 't zalven, en de krooning 625[regelnummer] Met olihoorne en kroon voltrecken naer den eisch.Ga naar voetnoot625 Als Joabs degen hem dan voert in uw palais, Zoo staet Adonias geen' Salomon te duchten, Die berght zijn leven, kan hy noch ten rijcke uitvlughten.Ga naar voetnoot628 Sadock: Al 't priesterdom, rondom en in Jerusalem,
[pagina 333]
630[regelnummer] Hangt noch aen Abjathars, gelijck aen Arons, stem.Ga naar voetnoot630 Al d'oude krijghsliên, die veel jaeren met genoegen, Ten dienst van vader, 't zwaert in Joabs krijghseedt droegen,Ga naar voetnoot632 Zien naer den veltheer om. zy beide, aen dit verraet Verknocht, getuigen hoe twee pylers van den staet,Ga naar voetnoot633-34 635[regelnummer] De godtsdienst en het zwaert uw broeders aenslagh stutten. Men moet den springvloet, eer die inbreeck, tijdigh schutten,Ga naar voetnoot636 Of anders is 't te spa. Natan: gy weet hoe Isbozeth, De zoon van Saul snel door Abners velttrompet In 't leger wert gevoert, en koning uitgeroepen, 640[regelnummer] Schoon Juda vader zalfde en aenbadt met zijn troepen. Zijn rijck hielt jaeren stant, zoo pal gelijck een post, Eer al het stamhuis wiert van dat gewelt verlost, Niet zonder stroomen bloets godtsjammerlijck te storten:Ga naar voetnoot637-43 Dies waeck by tijts, wilt gy u zelven niet verkorten.Ga naar voetnoot644 Salomon: 645[regelnummer] Heer vader dempte lest zijn schoonvaêrs overschot,Ga naar voetnoot645 De zeven broeders, en niet zonder raet van Godt,Ga naar voetnoot646 Ten zoen van Gabaon, om hongersnoot te keeren, Een scherp tweesnedigh zwaert. hy kon het recht verweerenGa naar voetnoot648 Met Gods orakel: noch ontging men d'opspraeck niet,Ga naar voetnoot649 650[regelnummer] Zoo lasterlijck gestroit door al het rijxgebiet,Ga naar voetnoot650 Als of de wraecklust zocht dat gruwelijck verdoemenGa naar voetnoot651 Met Godts orakelen te decken, en verbloemen, Geensins genoeght dat hy al Sauls erf bezat,Ga naar voetnoot653 Ten waer men 't overschot noch voort de borst intradt.Ga naar voetnoot654 Sadock: 655[regelnummer] Uw vader vont zich zelf gerust in 't vroom geweten.Ga naar voetnoot655 Salomon: Een koning is ten toon op zijnen troon gezeten, Als op een hoogh tooneel, daer elck hem ziet en hoort. Rechtvaerdigh halsgerecht wort met een vlack van moortGa naar voetnoot658
[pagina 334]
Geschantvlackt, zoo daer iet met glimp valle op te spreecken.Ga naar voetnoot659 660[regelnummer] Hier worstelt bloet met bloet. men magh op schijnbaer tekenGa naar voetnoot660 Geen vonnis vellen, daer de reden tegens pleit. Natan: Waer 't minste blijck is van gequetste majesteitGa naar voetnoot662 Verschoont men niemants schult. wort hier te kort geschoten, Zoo wort door slapheit haest een zee vol bloets vergoten,Ga naar voetnoot664 665[regelnummer] Dat door gestrengheit met een' druppel blijft geboet.Ga naar voetnoot665 De kroonzucht schimpt niet, ziet noch Godt aen, noch haer bloet.Ga naar voetnoot666 Salomon: Wat wort dit hart beklemt, genepen als met schroeven! Godt weet hoe noode ick mijn' heer broeder zou bedroeven, Zoo noode als vader dien verstockten Absolon. Sadock: 670[regelnummer] Uw vader stopte met dat heiloos lijck een bronGa naar voetnoot670 Van jammeren en bloet, voor hem en 't rijck te vreezen. Die geest is weder in Adonias verrezen. Dees gaet zijn broeders gangk in schoonheit hem gelijck, Wint gunst, en spant de kroon in 't harte van uw rijck.Ga naar voetnoot674 675[regelnummer] Om tegens vaders kroon zich met gewelt te kanten, Bestuwde hem een wacht van vijftigh lijftrouwanten.Ga naar voetnoot676 Hy stelde een ridderschap, en veel strijtwagens toe,Ga naar voetnoot677 Terwijl heer vader sliep, te luttel op zijn hoe'.Ga naar voetnoot678 Aertspriester Abjathar, en veltheer Joab strecktenGa naar voetnoot679 680[regelnummer] Slaghpennen aen zijn wieck. zy mompelden, en deckten Hun godtloos opzet, dat quam op een onweêr uit, Toen elck ten offer liep, op schel bazuingeluit. Nu popt men listigh met Abizags feestbanketten,Ga naar voetnoot683 Om onder bruiloftsschijn met klinckende trompetten 685[regelnummer] Dien bruidegom uw kroon te spannen om het hooft.Ga naar voetnoot685 Salomon: Hy treurt, van inkomste en staetmiddelen berooft. Zijn armen vallen kort, om zulck een' last t'omvatten.Ga naar voetnoot687
[pagina 335]
Natan: De milde Abizag, rijck van koningklijcke schatten, Indienze hem ontfange in haeren gloênden schoot, 690[regelnummer] Sluit geen trezooren voor haer' liefste in hoogen noot.Ga naar voetnoot690 Salomon: Die zuivre maeght wert noit van hoveling besproken.Ga naar voetnoot691 Zy heeft heer vaders mont en oogen zelf geloken.Ga naar voetnoot692 Hoe zouze trouweloos zijn afkomst nu verraên?Ga naar voetnoot693 Sadock: Men magh op liefde van een wanckle vrou niet staen,Ga naar voetnoot694 695[regelnummer] Daer 't koningkrijcken scheelt te winnen, of ontbeeren,Ga naar voetnoot695 En d'outste billijcker den jongsten zou regeeren, Naer eisch en reden van natuure en haere wet. De koning hoort wel wat men mompelt van dit bedt, Waeruit hy voortquam, en hoe vader by zijn leven, 700[regelnummer] Niet zonder opspraeck, u ten troon heeft opgeheven.Ga naar voetnoot700 De grontslagh van uw' staet, noch onbestorven, lijdtGa naar voetnoot701 Den minsten aenstoot niet, en eischt gewis meer tijtGa naar voetnoot702 Om zich te zetten, en begroeien tegens 't razen Der dwerrelwinden, die uit twalef hoecken blazen,Ga naar voetnoot704 705[regelnummer] En torens scheuren van hunn' taeien wortel af.Ga naar voetnoot705 Salomon: Och, moght heer vader zelf eens opzien uit zijn graf, En ick, in dezen schijn, noch raet by hem gaen zoecken!Ga naar voetnoot707 Natan: Hou u gewaerschuwt: laet uw wijsheit niet verkloecken.Ga naar voetnoot708 Salomon: Ick wil godtvruchtigh my hierop met Godt beraen, 710[regelnummer] En uitzien hoe men best alle opspraeck magh ontgaen.Ga naar voetnoot710 REY VAN HOFJOFFEREN. Zangk: Wat is 'er nu op handen? Wat mompelt het palais?
[pagina 336]
Adonias, aen 't branden,Ga naar voetnoot713 Verzoeckt met 's konings paisGa naar voetnoot714 715[regelnummer] Abizags hant te trouwen.Ga naar voetnoot715 Hoe wil dees bê beslaen?Ga naar voetnoot716 Die bloem van alle vrouwen Veel waerdiger te staen In Salomons genade, 720[regelnummer] Is eenen prins te rijck,Ga naar voetnoot720 En schoon. hy biet haer schade:Ga naar voetnoot721 Zy zal dat huwelijck Ontzeggen, zoo verschooningGa naar voetnoot723 Ten hove gelden magh.Ga naar voetnoot724 725[regelnummer] Z'is tegens eenen koningGa naar voetnoot725 En koningklijck gezagh Van Godt zoo schoon geschapen,Ga naar voetnoot727 En waert in 't vlacke velt Gehaelt door zwaert en wapen: 730[regelnummer] Als Jesses zoon, Godts helt,Ga naar voetnoot730 Om Sauls dochter slaghteGa naar voetnoot731 Den grooten Filistijn, Die Jakobs heir verachte. Wie zal haer bruigom zijn? Tegenzangk: 735[regelnummer] Gevaltze 's konings oogen,Ga naar voetnoot735 Zoo schiet de prins te kort. De kroon kan niet gedoogen Dat hy verheven wort. De jongste lijdt geen' ouder,Ga naar voetnoot739 740[regelnummer] Die zulck een' aenhang hadt, En onlangs met de schouder Der koningklijcke stadtGa naar voetnoot742 Ten toon wert omgedraegen,Ga naar voetnoot743 Op d'algemeene stem,Ga naar voetnoot744 745[regelnummer] En Abjathars behaegen. Indien Jerusalem
[pagina 337]
Deze eere moght gebeuren,Ga naar voetnoot747 Dat zy te prijck gezet,Ga naar voetnoot748 Getoont met ope deuren, 750[regelnummer] Als bruit, de minnewet Aen Salomon moght geven;Ga naar voetnoot750-51 Wat zouden wy aen haer Al vreught en troost beleven! Zy zoude jaer op jaer 755[regelnummer] Het hof met zoonen zegenen, Daer 's grootvaêrs kroost in blonck!Ga naar voetnoot756 Wat zou 't een gouteeu regenen! Jerusalem wert jongk. Toezangk: Keer, ô zorgh des albehoeders, 760[regelnummer] Dat de schoone Abizag niet Door nayver van gebroeders Stof bestelle, tot verdrietGa naar voetnoot762 Van getrouwe burgeryen, Heel genoeght aen 't scepterlot,Ga naar voetnoot764 765[regelnummer] Dat, voor Davids overlyen, Salomon is toegevallen, Uit den rijcken schoot van Godt, Die geene oude schat noch kent.Ga naar voetnoot768 d'Opperwijsheit trof haer endt.Ga naar voetnoot769	voetnoot352 opwachte: op haar wachtte. Zeldzaam intrans. gebruik (Ned. Wdb. XI, 1358). voetnoot354 d'opgaende zon: de toekomstige vorst. voetnoot356 docht: verl. tijd van dunken. voetnoot357 Een openhartigh hart: een hartelike genegenheid. voetnoot362 bedeest: angstig (Ned. Wdb. II, 1139). voetnoot363 zijn dootverf zette: doodsbleek werd. voetnoot364 wat achterdochts: enig vermoeden omtrent mijn bedoeling. voetnoot365 bewimpelde mijn bleeckheit met de min: wendde voor dat de liefde oorzaak was van mijn bleekheid. voetnoot366 nam in: nam op. voetnoot367 mijn woort te houden: mijn voorspraak te zijn (vgl. vs. 293 en vs. 369). voetnoot370 voor zulck een huwlijck stom: zózeer onder de indruk van zulk een huwelik, dat ze hun verzet laten varen. voetnoot371 hofraên: zijn raadslieden aan het hof. voetnoot376 geboren: ontstaan. voetnoot377 staen aen: afhangen van. voetnoot378 kroonrecht: recht van de oudste zoon als opvolger. voetnoot381 Voor: tot; zelf: zelfs. voetnoot382 kommerlijck: op betreurenswaardige wijze. slijt: vermindert. voetnoot383 De gunst tot: de genegenheid voor; wulpsch: dartel, onervaren. voetnoot384 bewaeren: behoeden. voetnoot385 hier tegens kraeit: zich heftig hiertegen verzet. voetnoot386 Urias moort: zie David in Ballingschap, Inhoudt, r. 2; gepaeit: gezoend, gewroken. voetnoot387 dien ingedrongen bastert: Salomon, die als zoon van de overspeelster Berseba, geen wettig recht op de troon had. voetnoot388 hy wort gelastert: men spreekt schande van hem (Ned. Wdb. VIII, 1129). voetnoot389 ontstaet: ontgaat. voetnoot390 vooruit: bij voorbaat. voetnoot391 zijdeloos: onpartijdig. voetnoot392 onthaelde: ontving; kende: erkende. voetnoot394-95 veltheerschappy: opperbevel over het leger; van my bekleet: door mij waargenomen; zie 2 Sam. 19, 13. voetnoot396-98 versteecken (wegstoten) van 't boeck: afzetten als hogepriester; zie 1 Kon. 2, 27 en 35. voetnoot401 stout: vermetel. voetnoot403 luimen: gunstige gezindheid. Luim kan zowel een goede als een kwade of een veranderlike stemming betekenen (Ned. Wdb. VIII, 3242). voetnoot405-406 uwe hant zal trouwen: uw huweliksaanzoek zal aanvaarden, vgl. vs. 15. voetnoot408 naer den stijl van Asie: vgl. David in Ballingschap, vs. 1516-vlg. voetnoot410 riecken: vermoeden. voetnoot411 glimpelijck: op bedrieglike wijze (Ned. Wdb. V. 99); laegen: listen. voetnoot412 schuwt men: weert men af; met oorelof te vraegen: door een openlik aanzoek. voetnoot413 Een nog bekende volksspreuk. voetnoot415 rijck: de (toekomstige) heerschappij; zonder last: zonder veel moeite. voetnoot416 gerockent: op het spinrokken gezet, d.i. een begin gemaakt met de onderneming. voetnoot420 berst het uit: als het uitkomt; lijdt geen' last: loopt geen gevaar. voetnoot422 in top geschroeft: zo hoog mogelik verheven. voetnoot423 geweer: wapenen. voetnoot424 opsteigeren: stijgen. voetnoot426 Dan zal de ommekeer vanzelf spoedig plaatsvinden; des rijx: van de heerschappij. voetnoot427 beloven (reflexief met objekt): zich over iets verheugen (Ned. Wdb. II, 1748). voetnoot428-30 Aaneengeschakelde beeldspraak, aan de zeilvaart ontleend: zo steekt men de tegenstander de loef af, men onderschept hem de wind, zodat hij in de ly komt te liggen. Vgl. vs. 91-92. voetnoot431 offerstaci: offerplechtigheid. voetnoot434 opgang: het toenemen in gezag en aanzien (Ned. Wdb. XI, 710), dus: dit gaf de jonge Salomon een voorsprong. voetnoot435 tergen: trotseren. voetnoot436 vryburgh: plaats waar men onschendbaar is; mijn lijf nau bergen: mijn leven nauweliks beveiligen, zie 1 Kon. 1, 50-53. voetnoot437 wat verder ziet: met meer beleid te werk gaat. voetnoot438 durf: durft; niet: niets. voetnoot439 's konings dochter: Michol (zie 1 Samuel 18, 25-27). voetnoot441 kans en voordeel: voordelige kans. voetnoot443 aen 't overslaen zal 't hangen: het zal er van afhangen, wat de doorslag geeft. voetnoot445 kennis: voorkennis. voetnoot448 by: door; eenvouwigh: zonder omhaal, recht op het doel af; gedreven: bepleit (drijven: aandrang uitoefenen). voetnoot449 met glimp: met behoud van eer, gevoeglik (Ned. Wdb. V, 98). voetnoot450 stelt ten schimp: maakt te schande. voetnoot451 haest: weldra; hoe dit kluwen af wil loopen: hoe ons plan zich zal ontwikkelen. voetnoot453 hutte: tempel. voetnoot455 bestuwt: omringd. voetnoot458 spoet: voorspoed. voetnoot460 verschovelingen: verschoppelingen, in ongenade gevallenen. voetnoot463 rijxamptenaers: hoogwaardigheidsbekleders. voetnoot465 erkennen: dankbaar zijn voor (Ned. Wdb. III, 4196). voetnoot466 te leene hou: zie vs. 263. voetnoot467 te vooren: eertijds. Zie I Koningen 1, 47 en 2, 4. voetnoot469 ten prijs: tot lof; zie vs. 60-62. voetnoot472 Beschaduwt: omgeven. voetnoot475-83 zie deel 8, blz. 694; grootdaedigheit: dapperheid; stieren: besturen; wettigheid: wettig gezag; braven: dapperen. voetnoot485 schatkoor: bewaarplaats voor de tempelschatten; erfgedachtenis: gedachtenis voor volgende geslachten (ontbreekt in het Ned. Wdb.). voetnoot486 in hen gehouden is: verplichting aan hen (de schenkers) heeft (Ned. Wdb. IV, 893). voetnoot488 t'ontmoeten: tegemoet te gaan. voetnoot493 toeviel: ten deel viel; onderdaen: onderdanig. voetnoot495 steigeren: opklimmen. voetnoot498 als geen (ander). voetnoot501 eerst: onlangs. voetnoot503 voltreckt de schets der profecyen: voltooit wat in de profetieën reeds aangeduid is. voetnoot504 paelen: grens. voetnoot505 hooger: verder. voetnoot506 Wat sluierkroonen voert: alle Oosterse vorsten (sluierkroon: eigenlik een Oosterse tulband, fig. vorstelike kroon: Ned. Wdb. XIV, 1928). voetnoot507 opgangk: zie vs. 434; om te zien naer: acht te geven op; worpt: werpt. voetnoot508 de cherubijneveder: de vleugels der engelen, waartussen de godheid woonde, vgl. deel 3, blz. 817. voetnoot511 bouwe: zegene. voetnoot513 vroomen: rechtschapenen. voetnoot516 wilvaerdigh: bereid. voetnoot519 stemmen uw begeeren: toe te staan wat gij verlangt. voetnoot521 hierop: tot bevestiging van mijn woorden. voetnoot530 werkloeck': verschalke, met list overvalle (Mnl. Wdb. VIII, 1921). voetnoot535 te staen in 't broederlijck behaegen: de gunst van zijn broeder te verwerven. voetnoot537 vastgestelt in: verzekerd van. voetnoot538 wit: doel. voetnoot542 anders iet: iets anders. voetnoot543 Onnoosle: onschuldige; eenvuldigh: naïef. voetnoot544 houme vry: beschouwe mij gerust als. voetnoot546-47 Begrijpt ge niet dat ge, door Abizag te eisen, tegelijk mijn kroon op het spel zet, en deze als 't ware als bruidschat mèt de bruid weg wilt schenken? blinde: verblinde. voetnoot549 Gewettight tot het rijck: (als eerstgeborene) de wettige rijksopvolger. voetnoot554-56 Zie 1 Kon. 1, 32-vlg.; geen' voet in 't rijck te geven: geen kans te geven om zich van de heerschappij meester te maken. voetnoot559 hem 't hart haest af zal steecken: hem weldra zal doden door zijn hart te doorsteken (Mnl. Wdb. I, 276). voetnoot560 maer (hij zoekt). voetnoot561-62 onder 't zwaert te kruipen: volgens Van Lennep een bekende kunstgreep in de schermkunst, waardoor men zijn tegenpartij van beneden naar boven met het zwaard treft. voetnoot564 brengt zich om: berooft zich van; los: lichtzinnig. voetnoot566 vliegen van zijn hant (beeld aan de valkenjacht ontleend): bedreigen ons, als zijn handlangers. voetnoot567 vlammen op den roof: verlangen vurig naar buit. voetnoot569 brantpop: pop van licht brandbare stoffen, bestemd om brand te stichten (Ned. Wdb. III, 1117). voetnoot572 voor 't jongst: voor het laatst (Mnl. Wdb. III, 1071: ten joncsten. Vgl. Jeptha vs. 1877). voetnoot575 het halsrecht uitwercken: de doodstraf toepassen; door den Satan: door ingeving van de duivel; verleid door wraakzucht. voetnoot576 Godts mont: de tolk van Gods wil. voetnoot577 Arons hut: de tempel, de priesterschap. voetnoot578 stut: onderschraagt, beheert. voetnoot579 bevolen: toevertrouwd. voetnoot580 in 't halsgerecht: in de beslissing over leven en dood. voetnoot582 De zelve: dezelfde. voetnoot584 dempe: onderdrukke; opgangk: opkomst, bloei. voetnoot586 uw wacht bekleet: uw taak (als bewakers van de tempel) vervult. voetnoot598 van een gevaerelijcke kans: met veel risico. voetnoot599 den leeu van Juda wecken: onze koning uitdagen. voetnoot601 waeck op: ontwaak. voetnoot603 Seba: de zoon van Bichri (vs. 605), die een oproer tegen David verwekte (2 Samuel 20, 1-22). voetnoot604 recht: juist. voetnoot605 tot ontzagh: om ontzag af te dwingen. voetnoot606 wat de kroon verdraegen magh (kan): of de kroon daardoor ook gevaar zou lopen. voetnoot607 ontschuldight: gerechtvaardigd. voetnoot609 lasterlijck: op misdadige wijze. voetnoot611 vast: ondertussen; met gedachten: met aandacht. voetnoot612 naklanck: weerklank, d.i. de reactie op een doodvonnis. voetnoot614 Bekreunt zich luttel: geeft er weinig om. voetnoot615 't zich ontdancken: er berouw over hebben (Ned. Wdb. X, 1826). voetnoot616 oock lasterlijcke klancken: kritiek die op zich zelf kwetsend of onjuist zou zijn (Ned. Wdb. VIII, 1133). voetnoot618 kent geen bloet: geeft geen acht op bloedverwantschap. voetnoot619 Dit ongelijck: deze onrechtmatige aanslag. voetnoot620 majesteiten: opperhoogheid (ongewoon meervoud). voetnoot623 daedtlijck: feitelik, in werkelikheid (Ned. Wdb. III, 2208). voetnoot625 olihoorne: hoorn waarin de heilige zalvingsolie bewaard werd (Ned. Wdb, X, 113). voetnoot628 Die redt zijn leven, als er tenminste nog kans op vluchten is. voetnoot630 Hangt aen Abjathars stem: is gehoorzaam aan Abjathar; gelijck aen Arons (stem): alsof zijn stem nog gelijk aan die van Aron was, d.w.z. alsof hij nog wettig hogepriester was. voetnoot632 in Joabs krijghseedt: trouw gezworen hebbende aan Joab als opperbevelhebber. voetnoot633-34 Zien om naer: gehoorzamen, erkennen; Verknocht aen: verbonden met, ondersteunende. voetnoot636 schutten: tegenhouden. voetnoot637-43 zie 2 Sam. 2, 8-17; Saul: lees tweesilbig: Sauwel (ook in vs. 653); koning: tot koning; post: stijl, paal; godtsjammerlijck: allerellendigst (Ned. Wdb. V, 281). voetnoot644 verkorten: te kort doen. voetnoot645 dempte: doodde; lest: eertijds; overschot: laatste nakomelingen (zie Vondel's Gebroeders). voetnoot646 niet zonder raet van Godt: op grond van het orakel (vs. 649). voetnoot648 tweesnedigh: tweesnijdend. voetnoot649 noch: toch; opspraeck: kritiek. voetnoot650 lasterlijck: schandelik. voetnoot651 verdoemen: vonnis. voetnoot653 genoeght: voldaan. voetnoot654 voort: vervolgens, daarna; de borst intradt: vertrapte, dus: doodde. voetnoot655 vont zich zelf gerust: voelde zich veilig. voetnoot658 vlack: smet. voetnoot659 Geschantvlackt: geschandvlekt, als daar iets, met schijn van reden (met glimp), op aan te merken valt. voetnoot660 bloet met bloet: broeders onder elkaar; op schijnbaer teken: op twijfelachtige gronden. voetnoot662 blijck: bewijs. voetnoot664 haest: binnenkort. voetnoot665 Dat: wat; blijft geboet: hersteld kan worden. voetnoot666 kroonzucht: zucht naar de heerschappij; schimpt niet: laat niet met zich spotten, drijft door (schimpen = spotten); ziet aen: geeft om; bloet: verwanten. voetnoot670 dat heiloos lijck: die rampzalige dode. voetnoot674 gunst: genegenheid; en weet de harten van uw onderdanen te winnen. voetnoot676 Bestuwde: omringde; lijftrouwanten: trouwe dienaren, als lijfwacht. voetnoot677 stelde toe: rustte uit. voetnoot678 sliep: zorgeloos was. voetnoot679 streckten: dienden als. voetnoot683 popt men listigh: speelt men een listig spel. voetnoot685 uw kroon te spannen: oorspr. uw krans te binden (vlechten). voetnoot687 vallen kort: zijn te kort. voetnoot690 zal haar schatten voor haar liefste beschikbaar stellen, als de nood dringt. voetnoot691 zuivre: reine; wert.... besproken: nooit heeft een hoveling iets op haar aan te merken gehad. voetnoot692 geloken: gesloten. voetnoot693 afkomst: zoon. voetnoot694 staen op: vertrouwen, rekenen op. voetnoot695 Waar het er op aan komt, koninkrijken te winnen of te verliezen. voetnoot700 opspraeck: kritiek. voetnoot701 noch onbestorven: beeld aan metselwerk ontleend: nog niet hard geworden (Ned. Wdb. X, 1079). Het beeld wordt voortgezet in vs. 703: zich te zetten (stevig te worden) en in begroeien (de vereiste stevigheid krijgen, Ned. Wdb. II, 1439). lijdt: verdraagt. voetnoot702 aenstoot: stoot. voetnoot704 uit twalef hoecken: uit twaalf, dat is uit zooveel hoeken als er stammen zijn. voetnoot705 wortel: fundament. voetnoot707 schijn: toestand. voetnoot708 verkloecken: verschalken (vgl. vs. 530). voetnoot710 magh: kan. voetnoot713 aen 't branden: verliefd. voetnoot714 met 's konings pais (Latinisme): als de koning het goedvindt. voetnoot715 Abizags hant te trouwen: met A. te trouwen. voetnoot716 wil beslaen: zal aflopen. voetnoot720 eenen prins: voor een prins (als Adonias). voetnoot721 hy biet haer schade: zijn aanzoek zal haar schade berokkenen (omdat zij eer voor een koning als Salomon bestemd is). voetnoot723 Ontzeggen: weigeren. voetnoot724 gelden magh: aanvaard zal worden. voetnoot725 tegens: voor. voetnoot727 Van: door. voetnoot730 Als: gelijk; Jesses zoon: David, zie vs. 439. voetnoot731 slaghte: doodde. voetnoot735 Gevalt: behaagt. voetnoot739 lijdt: duldt. voetnoot742 Der koningklijcke stadt: van de Jeruzalemmers. voetnoot743 omgedragen: rondgedragen. voetnoot744 Op d'algemeene stem: met algemene instemming; zie 1 Kon. 1, 5-7. voetnoot747 gebeuren: te beurt vallen. voetnoot748 te prijck gezet: vgl. vs. 14. voetnoot750-51 de minnewet geven: haar liefde schenken. voetnoot756 kroost: gelaatstrekken, dus: gelijkenis. voetnoot762 bestelle: verschaffe. voetnoot764 Heel genoeght aen 't scepterlot: zeer bevredigd door de beschikking dat de scepter aan Salomon ten deel gevallen is. voetnoot768 oude: ouderdom, leeftijd; kent: erkent: die geen rekening houdt met eerstgeboorterecht. voetnoot769 endt: doel (vgl. doeleinde). Deze Toezangk heeft één vers te kort, terwijl aan het slot de rijmschikking abnormaal is: vs. 766 en 767 zouden verwisseld moeten worden.

Vorige Volgende

De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663

Het tweede bedryf.

Over het gehele werk

titels

auteurs

Over dit hoofdstuk/artikel

lied