Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Anatomia. Dat is ontledinghe van den geestelycken mensch (1622)

Informatie terzijde

Titelpagina van Anatomia. Dat is ontledinghe van den geestelycken mensch
Afbeelding van Anatomia. Dat is ontledinghe van den geestelycken menschToon afbeelding van titelpagina van Anatomia. Dat is ontledinghe van den geestelycken mensch

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.97 MB)

ebook (3.73 MB)

XML (1.02 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

leerdicht


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Anatomia. Dat is ontledinghe van den geestelycken mensch

(1622)–Frederik de Vry–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het xix. Capittel.
Van't gheheylighde Gehoor des Geestelijcken Mensches.

 
NV volget het Gehoor, Geest'lijck geheylight wel,
 
Dat ydelheyd verwerpt, en heeft een goed opstel,
 
Om voor goedloose praet, voor ongeschickte reden,
 
Voor logen-tael, en voor 't geluyt der ydelheden
 
Te stoppen het Gehoor: want het geest'lijck Gehoor,
 
Door Christi vinger, is als een geest'lijcke boor,
[pagina 81]
[p. 81]
 
Door-boort: en ooren heeft door Godes geest besneden,
 
So dat die open staen, met seer eerbare zeden,
 
Alleene tot het geen wat heyligh is en goet,
 
Stichtelijck, vol profijt, lieflijck, bequaem en soet,
 
Ja heel geneghen zijn om Godes woord te hooren,
 
En God, door het Gehoor, te leeren niet verstooren.
 
Een mensche dit Gehoor niet van naturen heeft,
 
Maer alleen God de Heer genadelijck dat geeft.
 
De Heer, Om Christi wil, ons Ooren moet door-booren,
 
Door kracht van zynen Geest, en maken dat die hooren
 
Met geestelijck Gehoor. Alleen van God de Heer
 
't Geheylighde Gehoor een mensch kan kryghen weer.
 
't Geheylighde Gehoor, de Geestelijcke Ooren
 
Geeft God de Heer alleen zijn kinders uytverkoren.
 
Aen 't geestelijck Gehoor een kind Gods word gekent. Ga naar margenoot+
 
't Gehoor der menschen al is door den Val geschent,
 
Tot ydelheyd gewent, tot dwaesheyd heel geneghen.
 
En alleen een kind Gods genadigh heeft verkregen
 
Van God, om Christi wil, door kracht van Godes geest,
 
Geheylight goet Gehoor. Want God alleen geneest
 
't Gehoor van Christi volck: Maer laet de werelt blyven
 
By haer dick, doof Gehoor, dat geen mensch kan verdryven.
 
So lang die doofheyd dick verdreven niet en wort,
 
De mensch word door't Gehoor tot ydelheyd geport.
 
Maer Christi Schapen goed, die Christus heeft gegheven
 
Geheylight goed Gehoor, die worden wel gedreven
 
Met lust, treck, en vermaeck tot God, en Godes woord.
 
Een Schaepken Christi dan na Christi woorden hoord:
 
Een werelds-kind geensins: de wereld neyght haer Ooren
 
Tot sondes ydelheyd, en gaet daer door verloren.
 
Maer Christus in zijn Kerck, door zijn woord, door zijn Geest
 
Het Gehoor van zijn volck genadigh weer geneest,
[pagina 82]
[p. 82]
 
Geeft geestelijck Gehoor: zijn Schapen maeckt geneghen
 
Te hooren Godes woord, te loopen op de weghen
 
Daer Christi stemme klinckt, die haer ten leven leyd,
 
Daer 't woord klinckt, dat haer wijst den wegh ter saligheyd.
 
Die van zijn doofheyd dick van wil genesen wesen,
 
Moet gaen tot Christi Kerck, om werden daer genesen
 
Van zyner doofheyd dick, om te verkryghen weer
 
Geheylight goet Gehoor, het welcke Christi Leer
 
Begeerigh is met vlijt te hooren, om te leeren
 
God nae zijn heyligh woord te dienen, loven, eeren.
 
Dit heylige Gehoor, dat is alsoo gestelt
 
In't hooren van Gods woord, dat het, als met gewelt,
 
Door-dringet tot het hert, en dat aendachtigh maket,
 
So dat het tot verstand en kennisse geraket:
 
En daer door word beweeght, geneghen en gesint,
 
Dat het God boven al, zijn naesten oock bemint;
 
Daer door word oock verweckt een heyligh opstel krachtigh,
 
Om al de Sinnen vijf te schicken seer aendachtigh
 
Geheel na Godes Woord. Want gelijck door't Gehoor
 
Gods beeld, door zynen Val, den eersten mensch verloor:
 
Also oock door't Gehoor verkryght een mensch die dinghen,
 
Waer door hy 't sondigh vleesch kan toomen en bedwinghen.
 
Want Gods woort word ontfaen, door't Gehoor, als een zaet,
 
Waer uyt de nieuwe mensch op-spruyt, en voort ontstaet.
 
Wy worden door't Gehoor van Godes woord herboren,
 
En ons geopenbaert, dat wy zijn uytverkoren
 
Tot Gods kind'ren bequaem. Want die mensch is uyt Godt
 
Die welck gehoorsaem hoort na Gods Woort en Gebodt.
 
Want niemant kan Gods woordt door eyghen kracht so hooren,
 
Als die door Godes Geest daer toe eerst is herboren.
 
Door kracht van Godes Geest, door het Gehoor, so wort
 
't Geloof in ons gewracht, de hoop in ons gestort.
[pagina 83]
[p. 83]
 
't Geloof het welcke aen-nemen en ontfanghen
 
Christi verdiensten al. Den hoop die met verlanghen
 
Verwacht, om nae-maels voort 't geloofde goed geheel,
 
Te hebben met der daet, als 't Hemels erfdeel eel.
 
In ons des Heeren Geest door het Gehoor wil wercken
 
Een vruchtbaer waer geloof, en dat oock soo verstercken,
 
So dat den nieuwen mensch in't hooren houden leert
 
Een onderscheyd bequaem; als aengenaem begeert
 
Wat heylich, eerlijck is, en deughden-rijcke reden
 
Te hooren, na Gods woort is zijn Gehoor te vreden.
 
Hy na behooren hoort uytwendigh niet alleyn,
 
Maer hoort inwendigh oock in een fijn herte reyn:
 
Ja hooret Godes woord met gehoorsame Ooren,
 
Om nae't gehoorde woord te leven na behooren.
 
En na't geloofde woord, gerust na Godes wil,
 
In voorspoet of in kruys te zijn van herten stil:
 
Siende op Godes woort, op't heylighe regeeren
 
Van Gods voorsienigheyd, en anders niet begeeren.
 
Door't Gehoor des geloofs ontfangt men Godes geest,
 
Die duyvel, dood en hel, maeckt dat men niet en vreest;
 
En ons de sekerheyd der saligheyd doet smaken,
 
Dat God, om Christi wil, ons wil rechtvaerdigh maken.
 
Een die bekomen heeft besneden Ooren goet,
 
Weet wanneer dat hy die op doen, of stoppen moet;
 
Op dat de Vyand boos daer door niet in en dringhe,
 
En hem tot het Gehoor van quade dingen dwinghe.
 
Want het is niet genoegh dat wel zijn toe-gedaen
 
Der Sinnen Poorten vier, als dees blijft open staen;
 
Waer door, tot in het hert, in-varen quade reden,
 
Daer door't hert word verleyt, verdorven goede zeden.
 
Maer als hy, by geval, aenhoort een reden quaet,
 
Ydel, vuyl, of onnut, so is 't dat hy bestaet
[pagina 84]
[p. 84]
 
Den genen die 't woord doet, met errenst te bestraffen,
 
Om die gewoonte quaet, daer hy kan, af te schaffen.
 
En als hy niet en kan vrucht doen met zijn vermaen,
 
Stopt hy zijn ooren toe, en tracht van daer te gaen:
 
En met een hert bedroeft, verheft hy zijn gedachten
 
Tot God, sucht ende bidt om hem daer voor te wachten.
 
Dit gehoorsaem Gehoor de Ooren opent niet
 
Tot ydelheyd onnut; die nimmermeer en biedt
 
Tot de nieus-gierigheyd; is nimmermeer geneghen
 
Te luysteren na't geen af-leyd van Godes weghen:
 
Maer sluyt de Ooren toe, daer yet quaets word verhaelt.
 
Want door de Ooren twee in't herte neder-daelt,
 
Of't geen, dat op den mensch doet vallen Godes plaghen,
 
Of't geen, waer door men God in Christo kan behaghen.
 
So dat het nodigh is, voorsichtigh dach en nacht,
 
Voor dese Poorten twee te houden goeder wacht:
 
Dat door't Gehoor van't quaed ons siel geen schade lyde:
 
Maer door't Gehoor van't goed in God sich mach verblyde.
 
Want die hier God den Heer gehoorsaem niet en hoord,
 
Wanneer hy tot hem spreeckt, door zijn Godlijcke woord;
 
Dien wil God hooren niet zijn suchten en gebeden,
 
En hem ten jongsten dagh doen hooren sulcke reden,
 
Als het vervloeckte volck daer dan aenhooren sal;
 
Ja maken dat hy niet sal hooren het geschal
 
Van de Hemelsche vreught, welck die aenhooren sullen,
 
Die na haer swackheyd hier des Heeren Woord vervullen.
 
Nu Gods Woord word vervult door het Gehoor, wanneer
 
Men met aendacht en lust aenhoort, eer-biedigh seer
 
Het Goddelijcke Woord, en dat tracht te bewaren
 
In een goed leer-saem hert, om wijsheyd te vergaren,
 
Waer door men Godes Woord recht-sinnigh kan verstaen.
 
Als men 't gehoorde Woord gehoorsaem nemet aen,
[pagina 85]
[p. 85]
 
Door een vast waer geloof omhelset; en daer neven
 
Sich selven appliceert, om daer na wel te leven
 
Gerust en wel getroost in allerley geval,
 
En soo uyt het geloof (dat hier in't aerdsche dal
 
God ons geeft door't Gehoor) godsaligh tracht te draghen
 
Heylighe vruchten, die in Christo God behaghen.
 
Een Christen door't Gehoor dan niet alleen verkrijght
 
Een vruchtbaer vast geloof, dat tot God op-waerts stijght,
 
En rust door stercke hoop: maer oock bekomt waerachtigh
 
Het eynde des geloofs, door Gods genade krachtigh,
 
Het welcke daer bestaet in't eeuwigh hooghste goed,
 
Dat ons verworven is door Christi dierbaer bloed,
 
Dat is, de saligheyd der zielen, daer ons Ooren,
 
't Geen onuytspreeck'lijck is, tot Gods lof sullen hooren.

margenoot+
Ioan. 8:47.
10:27.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken